Spóźnione bociany

Co się zmieniło? Możliwości i priorytety. Życie nowoczesnej kobiety przypomina układankę, w której trzeba wszystko dobrze skalkulować i zaplanować: studia ,karierę, męża, podróże, życie osobiste i zawodowe. Również dzieci.

DLACZEGO TAK PÓ¬NO ?


Dobrze pamiętam mękę rodziców, kiedy postanowili mi powiedzieć, że spodziewają się dziecka. Miałam wtedy 16 lat. Wybrali zły dzień: był 1 kwietnia i za nic nie chciałam przyjąć, że to nie primaaprilisowy żart. Co wtedy czułam? Absurdalność i niestosowność sytuacji, bo przecież mama skończyła 40 lat. I strach, że dziecko nie może być normalne.


Co czuła mama? Mniej więcej to samo.


Przyjście na świat mojego brata wywróciło do góry nogami życie naszej rodziny. Wytrąciło z utartych kolein, wybiło z przewidywalnego rytmu. Bez wątpienia z korzyścią dla nas wszystkich.


Dziś późne macierzyństwo nie dziwi. Jest raczej znakiem czasów, demograficznym dowodem społecznych przemian.


Co się zmieniło? Możliwości i priorytety. Życie nowoczesnej kobiety przypomina układankę, w której trzeba wszystko dobrze skalkulować i zaplanować: studia ,karierę, męża, podróże, życie osobiste i zawodowe. Również dzieci. Kobiety w średnim wieku nie czują się staro, są aktywne, wysportowane, więc łatwo „na później” przesuwają decyzję urodzenia dziecka. Zmienił się również poziom medyczny i często ciąża w późnym wieku to finał wielorakiej walki z niepłodnością.


MIĘDZY SKRAJNOśCIAMI


Dyskusja o macierzyństwie przybiera często karykaturalne formy.


Starania często przekraczające granice zdrowego rozsądku i zgody na biologiczne, czy zdrowotne ograniczenia, okupione są gehenną pozamacicznych ciążą, poronień, porodów martwych dzieci.


Ale trudno stłumić naturalny instynkt. Jeszcze trudniej stłumić mit, że w życiu można mieć wszystko. Dobrze widać to w świecie zachodniego show biznesu, gdzie wymagania i tempo kariery szczególnie utrudnia młodym kobietom macierzyństwo. Pobieżny przegląd kolorowych pism wystarczy, by zobaczyć, że późne macierzyństwo jest nową modą, może nawet obsesją tego świata. Jeśli wierzyć plotkom, o urodzenie dziecka walczyły Julia Roberts, 43-letnia Daryl Hannah, Demi Moore i bodajże Madonna, w wieku 45 lat. Udało się Julianne Moore i modelce Iman, która urodziła córkę przed pięćdziesiątką.


ZA i PRZECIW


Z sondażu Amerykańskiego Towarzystwa Leczenia Niepłodności /AIA/ wynika, że 90 procent dziewcząt żyje w przeświadczeniu, iż będą mogły urodzić dziecko nawet po ukończeniu czterdziestego roku życia. Jest w tym sporo prawdy i mnóstwo złudzeń. Medycyna może dużo, ale zegar biologiczny tyka i nie daje się zatrzymać. Płodność kobiety – maksymalna około 20 roku życia – zmniejsza się w wieku 27 lat. Koło trzydziestki włącza się żółte światło na urodzenie dziecka. W wieku 35 lat nie tylko znacznie trudniej zajść w ciąże, ale drastycznie maleją szanse na sztuczne zapłodnienie. Rośnie tez ryzyko, że dziecko urodzi się w wadami chromosomalnymi, np. zespół Downa. W wieku 20 lat, to 1 na 1500 przypadków, w wieku lat 35 – już 1 na 300.


Dzięki badaniom prenatalnym wykrycie niektórych wad wrodzonych jest dziś możliwe w łonie matki. Ale to rozwiązanie dobre nie dla wszystkich. Dziecko to nie towar ,który w razie wykrycia braku można reklamować i wymienić albo się go po prostu pozbyć.


Głęboko wierzące kobiety nie robią badań prenatalnych. Jesteśmy społeczeństwem katolickim i w sprawach etyki odbiegamy od standardów europejskich.. W Holandii każda kobieta w ciąży, niezależnie od wieku, musi przejść te badania. Państwo oszczędza w ten sposób na późniejszym leczeniu dzieci upośledzonych – mówi dr Agnieszka Tymińska, położnik i ginekolog ze szpitala św. Zofii w Warszawie.


Metryka matki jest ważna, ale nie najważniejsza . Ważny jest stan zdrowia i stosunek do macierzyństwa. W sensie biologicznym i psychicznym urodzenie dziecka to dla kobiety po czterdziestce ogromna korzyść. Potężny zastrzyk energii i zdrowia. Tylko podczas ciąży w organizmie kobiety krążą odmładzające estrogeny, laktacja ma znaczenie w profilaktyce raka piersi, ciąża w zapobieganiu raka macicy.


Chcąc zachować obiektywizm autorka posłużyła się m.in. informacjami publikowanymi w Internecie na stronach www.wprost.pl, www.pk.poynan.pl www.kochamzdyieci.pl




DIAGNOSTYKA PRENATALNA W POLSCE


Podczas seminarium „Zdrowie i prawo reprodukcyjne i seksualne w polityce rządu polskiego – Polska na tle Europy”, zorganizowanego przez Federację na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny,


zaproszeni goście podejmowali tematy budzące duże zainteresowanie, a nawet emocje w naszym społeczeństwie. Wśród zaproszonych gości niezwykle ciekawe wystąpienie miał prof. Jacek Zaremba z Zakładu Genetyki w Instytucie Psychiatrii i Neurologii w Warszawie, który wypowiedział się na temat badań prenatalnych w Polsce w kontekście standardów europejskich.


Federacja na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny od lat popularyzuje diagnostykę prenatalną.


Przedstawiając nieco szerzej wystąpienie Pana Profesora, pragniemy pokazać Państwu, iż konieczny jest szeroki dostęp do informacji i porady z zakresu poradnictwa genetycznego.


Nie tylko lekarze położnicy-ginekolodzy, ale także pielęgniarki i położne winny mieć wiedzę, że można skierować kobietę na badania prenatalne. Dlatego tak ważna jest znajomość podstawowych grup ryzyka genetycznego i poinformować kobiety, że ma wskazania do diagnostyki prenatalnej. W dalszej części wystąpienia, profesor Zaremba omawiał charakter poradnictwa i diagnostyki prenatalnej, jej etyczne aspekty zawarte w zaleceniach WHO /światowej Organizacji Zdrowia/, jak również dostępność badań prenatalnych w Polsce.


Osoba przekazująca informacje powinna robić to w taki sposób, by poziom przekazywanej informacji był adekwatny do poziomu rozmówcy.


Diagnostyka prenatalna to możliwość rozpoznania choroby w okresie ciąży, na tyle wczesnym, by zapewnić urodzenie dziecka w optymalnych warunkach z odpowiednią opieką medyczną /np. by dziecko ze stwierdzoną w badaniach operacyjną wadą serca, znalazło się od razu pod opieką kardiologa/.


Nieprawidłowy wynik badań prenatalnych dotyczy łącznie 5 procent badanych kobiet, zaś 95 procent pań dowiaduje się, że wynik jest prawidłowy.


Prof. Zaremba podkreślił, iż w rzeczywistości badania przyczyniają się do wykonywania mniejszej liczby zabiegów przerywania ciąży, gdyż w tej 95-procentowej grupie kobiet wiele przerwałoby ciążę, gdyby nie prawidłowy wynik badań prenatalnych. Tak wiec badania w znacznie większym stopniu przyczyniają się do utrzymania ciąży, niż do jej przerwania.


PRAWO


Dostęp do badań prenatalnych zawarty jest w zapisie ustawy z 1996r. o zmianie ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży (art. 2 , punkt 2a): „Organy administracji rządowej oraz samorządu terytorialnego, w zakresie swoich kompetencji określonych w przepisach szczególnych, są zobowiązane zapewnić swobodny dostęp do informacji i badań prenatalnych, szczególnie wtedy, gdy istnieje podwyższone ryzyko bądź podejrzenie wystąpienia wady genetycznej lub rozwojowej płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej życiu płodu”.


Prawo do przerywania ciąży w przypadku, gdy badania prenatalne lub inne przesłanki medyczne wskazują na duże prawdopodobieństwo ciężkiego nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu, gwarantuje wyżej cytowana ustawa w art. 4a,punkt 1.




Małgorzata Makulewicz


Terminologia związana z diagnostyką prenatalna oraz lista wskazań do badań prenatalnych




Badania nieinwazyjne


Są wskazane dla wszystkich kobiet ciężarnych, niezależnie od wieku, liczby ciąż i wystąpienia w rodzinie chorób genetycznych


Zaliczamy do nich ultrasonografię oraz test potrójny


Ultrasonografia (USG)


Tzw. Genetyczna, czyli ocena płodu pod kątem echa, które mogą sugerować, iż płód znajduje się w grupie podwyższonego ryzyka, np. pogrubienie skóry w okolicy karku w 12 tyg. ciąży, przepuklina pępkowa, która nie znika po 11 tygodniu ciąży, odbiegające od normy długość kości udowej. Badanie to pozwala także na dokładne określenie zaawansowania ciąży.


Test Potrójny


To badanie przesiewowe określające poziom 2 hormonów i alfa-fetoproteiny w surowicy krwi matki. Pozwala ono wykazać zwiększone ryzyko wystąpienia zespołu Downa, Edwardsa oraz otwarte wady cewy nerwowej (rozszczep kręgosłupa i bezmózgowie). Wykonuje się je w II trymestrze ciąży, między 15 a 17 tygodniem.


Należy pamiętać, że jest to badanie przesiewowe (wykonywane w celu określenia wysokości ryzyka), a nie diagnostyczne.



DIAGNOSTYKA PRENATALNA :


Badania inwazyjne wykonuje się kobietom z grup ryzyka, a więc tym , które miały w rodzinie przypadki urodzenia dzieci z chorobami genetycznymi, kobietom z nieprawidłowym wynikiem testu potrójnego (przed 35 rokiem życia), a także kobietom, które zdecydowały się na zajście w ciążę po 35 roku życia (zobacz tabela ze wskazaniami do badań prenatalnych)


Do badań tych zaliczamy:


Biobsję kosmówki


Przeprowadza się ją we wczesnym okresie ciąży (9-12 tydzień). Ryzyko poronienia związanego z wykonaniem biobsji wynosi ok. 1 procent.


Amniocentezę (inaczej amniopunkcja)


Przezbrzuszne pobranie płynu owodniowego cienką igłą. Zawarte w nim komórki są oceniane pod kątem obecności wad chromosomalnych. Może być wykonywana od 12-15 tygodnia ciąży Dzięki niej można wykryć wiele wrodzonych defektów metabolicznych (związanych ze znacznym stopniem upośledzenia umysłowego, dużym stopniem niesprawności lub prowadzących do śmierci we wczesnym dzieciństwie) i wad rozwojowych cewy nerwowej.


Ryzyko zabiegu diagnostycznego nie przekracza 0,5 procent.


Wskazaniem do amniopunkcji może być wiek powyżej 35 rokiem życia , nieprawidłowy wynik USG płodu , nieprawidłowy wynik badania surowicy krwi matki, poronienie lub urodzenie dziecka z wadami w przeszłości, wystąpienie w najbliższej rodzinie wad wrodzonych.


Badanie krwi płodu


Pobranie krwi pępowinowej (przezbrzusznie). Badanie USG służy do wyboru miejsca pobrania. Krwawienie z miejsca nakłucia jest głównym ryzykiem zabiegu. Dzięki badaniu można zdiagnozować aberracje chromosomowe, niektóre choroby metaboliczne i inne.






























Wskazania do badań prenatalnych


Wskazania


Ryzyko urodzenia dziecka chorego


Wiek matki : 35 lat i powyżej


1:300 lub większe


Urodzenie dziecka z zespołem Downa lub inną aberracją chromosomową


0,5 proc. do 1,4 proc.


Translokacje chromosomowe występujące w rodzinie


Istotnie zwiększone , różne w zależności od rodzaju translokacji i objętych nią chromosomów


Zmiany wykryte w USG nasuwające podejrzenie aberracji chromosomowej płodu


Około 10 proc.


Urodzenie dziecka z chorobą monogeniczną, np. chorobą metaboliczną jak mukopolisacharydoza , lipidoza, i inne , jak DMD/BMD,SMA,HD,SCA,DRPLA


25 proc. do 50 proc.


Urodzenie dziecka z otwartą wadą cewy nerwowej , jak przepuklina rdzeniowa, przepuklina mózgowa, bezmózgowie


3 proc. do 5 proc. ( o ile dana osoba urodziła więcej niż jedno dziecko z taką wadą , ryzyko wynosi 10 proc. lub więcej)


Wynik testu przesiewowego wskazujący na zwiększone ryzyko urodzenia dziecka chorego (test potrójny)


1:300 lub większe*


*dotyczy aberracji chromosomowych


DMD- dystrofia mięśniowa Duchenne’a


BMD- dystrofia mięśniowa Beckera


SMA- rdzeniowy zanik mięśni


HD – choroba Huntingtona


SCA- atakcje rdzeniowo-móżdżkowe


(SCA1,SCA2,SCA3,SCA6,SCA12)


DRPLA – zanik jądra zębatego , czerwiennego, gałki bladej i jądra Luysa


(Żródło tabeli : http://www.ipin.edu.pl/o_zg.htm , Federacja na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny)


Serdecznie dziękuję prof. Jackowi Zarembie oraz dr n.med. Marianowi Ciszkowi -ordynatorowi Oddziału Ginek.-Położniczego Szpitala Rejonowego w Raciborzu za pomoc przy opracowaniu powyższego tekstu.


Małgorzata Makulewicz

- reklama -

1 KOMENTARZ

  1. Bardzo się cieszę, że znalezienia w Internecie strony poświeconej badaniom prenatalnym. Sama jestem mama 3 letniej dziewczynki , u której w 6 miesiącu ciąży zdiagnozowano poważną wadę serca HLHS. Dzięki temu moja córeczka żyje ! Mieliśmy czas na znalezien

  2. bardzo pomocny jest Pani artykuł, piszę właśnie prace na ten temat i muszę przyznać, że jestem miło zaskoczony istnieniem witryn o takiej tematyce. w końcu polski internet zaczyna być przydatny nie tylko dla techników.

  3. szukalam potwierdzenia tego co moze byc u mnie przyczyna zatrzymania miesiaczki choc mam 40 lat ,a znalazłam pani artykoł … i dobrze .. dal mi do myslenia .. w poniedzialek pojde do lekarza… pozdrawiam moze przyszla mama?

KOMENTARZE

Proszę wpisać swój komentarz!
zapoznałem się z regulaminem
Proszę podać swoje imię tutaj