Sprawa wypłaty tzw. deputatów węglowych dla osób uprawnionych z przedsiębiorstw robót górniczych od wielu miesięcy wzbudzała wiele kontrowersji.
Spór pojawiał się zwłaszcza w środowiskach emerytów, rencistów i ich rodzin, którzy zatrudnieni byli w przedsiębiorstwach robót górniczych. Osobom tym – począwszy od stycznia 2002 roku – odebrano formalnie możliwość dalszego korzystania z deputatów na węgiel, choć ta forma przywileju nadal obowiązywała w stosunku do osób zatrudnionych w kopalniach.
W wyniku starań śląskich posłów, do których wielokrotnie zwracały się z prośbą o pomoc osoby „poszkodowane” – podobnie, jak emeryci i renciści – górnicy kopalń, tak i emeryci i renciści – pracownicy przedsiębiorstw robót górniczych, którzy pracowali w takich samych warunkach, wykonując te same, lub podobne prace podziemne, zwykle na zlecenie kopalń węglowych. Stąd ograniczenie możliwości skorzystania z deputatów węglowych do osób pracujących w kopalniach, z pominięciem pracowników przedsiębiorstw robót górniczych – zwłaszcza sami zainteresowani – odebrali jako akt daleko posuniętej niesprawiedliwości i pozbawienia ich przysługującego im prawa.
Uznając roszczenia zainteresowanych za słuszne, w wyniku współpracy z Przewodniczącym Stowarzyszenia Gmin Górniczych – Tadeuszem Chrószczem – poseł Henryk Siedlaczek już w 2006 r. skierował w tej sprawie dwie interpelacje poselskie. Kluby Parlamentarne PO i PiS w stosunku do powyższej kwestii złożyły stosowne projekty ustaw.
W czerwcu br. podkomisja nadzwyczajna powołana spośród członków Komisji Gospodarki i Polityki Społecznej przedstawiła stosowny projekt ustawy dotyczący wymienionego wyżej problemu, który został przedłożony do laski marszałkowskiej, i został przez posłów przyjęty w głosowaniu w dniu 6 lipca 2007 r.
Ustawa w obecnie przyjętym kształcie uwzględnia roszczenia pracowników przedsiębiorstw robót górniczych. Określa ona zasady i sposób realizacji uprawnienia do ekwiwalentu pieniężnego z tytułu prawa do bezpłatnego węgla, zwanego dalej „ekwiwalentem”, przysługującego osobom uprawnionym z przedsiębiorstw robót górniczych za okres od 1 stycznia 2002 do 31 grudnia 2015.
Osobami uprawnionymi do ekwiwalentu są emeryci i renciści mający ustalone prawo do emerytury lub renty, którzy pobierali bezpłatny węgiel w naturze od przedsiębiorstw robót górniczych lub przeszli na emeryturę bądź rentę z tych przedsiębiorstw oraz wdowy, wdowców i sieroty, mających ustalone prawo do renty rodzinnej po byłych pracownikach przedsiębiorstw robót górniczych, uprawnionych do bezpłatnego węgla na podstawie Układu Zbiorowego dla pracowników zakładów górniczych z 21 grudnia 1991r. i, którzy uzyskali emeryturę lub rentę do dnia 1 stycznia 2007r., a po 31 grudnia 2001 do 31 grudnia 2015r.
W myśl przepisów niniejszej ustawy, za przedsiębiorstwo robót górniczych uważa się przedsiębiorcę prowadzącego roboty górnicze pod ziemią związane z budową, utrzymaniem lub likwidacją zakładu górniczego. Według obowiązującej wykładni prawa do tej kategorii zalicza się także pracowników przedsiębiorstw budowy szybów.
Ekwiwalent jest wypłacany według następującego harmonogramu:
za rok 2002 – w 2007 r.
za rok 2003 – w 2008 r.
za lata 2004-2005 – w 2009 r.
za lata 2006-2006 – w 2010 r.
za lata 2008-2009 – w 2011 r.
za lata 2010-2011 – w 2012 r.
za lata 2012-2013 – w 2013 r.
za rok 2014 – w 2014 r.
za rok 2015 – w 2015 r.
Decyzję w sprawie ekwiwalentu wydaje i ekwiwalent ten wypłaca jednostka organizacyjna ZUS.
/Cnc/
.jpg "Remont zabytkowego spichlerza chłopskiego w Raciborzu zakończony")
