Polska po II Wojnie Światowej

1 września 1939 roku, hitlerowska III Rzesza zaatakowała Polskę, co stało się początkiem wojny światowej – wydarzenia, które wywarło największy wpływ na losy Europy i świata w całym XX stuleciu.

I wywiera do dziś, pomimo, iż od wybuchu II Wojny Światowej minęło już 70 lat, a Europa jest już w znacznej części zjednoczona.

 

 

 

 Pamięć o wydarzeniach sprzed siedemdziesięciu lat jest ciągle żywa. Pamiętamy o ogromnej tragedii ludzi w podbitych i okupowanych krajach, milionach istnień zakończonych w imię chorych ideologii, zrujnowanych doszczętnie miastach, bohaterstwie żołnierzy, etc. Pamięć ta łączy narody, czego przykładem jest chociażby wydane niedawno wspólne oświadczenie episkopatów Polski i Niemiec, w którym biskupi obydwu krajów napisali, że „pojednanie między naszymi narodami jest darem, który możemy wnieść w dziele zjednoczonej Europy”, a także powtórzyli słynne słowa „przebaczamy i prosimy o przebaczenie” z listu z 1965 roku. Ten i podobne gesty pozwalają na nadzieję, że w przyszłości unikniemy podobnych tragedii.

 

 

 

 

 

Niemniej jednak czasami pamięć o wydarzeniach, zamiast łączyć, dzieli. To smutne, że w imię doraźnych celów politycznych czy gospodarczych licytuje się liczbą ofiar, ogromem poniesionych cierpień, oskarża się wzajemnie i wyciąga coraz to nowe – mniej lub bardziej fantastyczne – zarzuty o współodpowiedzialność. I to w czasach, gdy bipolarny rozkład sił (czy rzeczywiście?) jest przeszłością, do której tęsknią już tylko nieliczni.

 

 

 

Na szczęście jednak w opinii międzynarodowej zdecydowanie przeważa pogląd, że z przeszłości trzeba wyciągnąć nauczkę i nie można dopuścić do powtórki z historii. Świat po wojnie zrozumiał, że kolejny konflikt zbrojny na taką skalę może doprowadzić go do zagłady, stąd podjęte po wojnie procesy integracyjne. Z jednej strony blok komunistyczny, z drugiej integrujące się coraz bardziej na płaszczyźnie gospodarczej, politycznej i militarnej państwa „Zachodu” – to wszystko bezpośrednie konsekwencje II Wojny Światowej. Mimo, iż istnienie dwóch antagonistycznych bloków często godziło w międzynarodowy pokój, właśnie dzięki pamięci o okropieństwach poprzedniej wojny udało się nie dopuścić do globalnego konfliktu.

 

 

 

 

 

Jak wygląda Europa 70 lat od wybuchu wojny? Komunizm nim upadł, przez kilkadziesiąt lat zdążył odcisnąć na niej swe piętno odczuwalne do dziś. Z drugiej strony większość dawnych państw bloku jest dziś w Unii Europejskiej, organizmie który narodził się w wyniku rozpoczętych tuż po wojnie procesów integracyjnych. Wiele państw się rozpadło, powstały nowe… To właśnie – powojenne losy Europy – było tematem wystawy „Europa – to nasza historia”, którą można było zwiedzać od maja do sierpnia we Wrocławiu. Zaprezentowana w bardzo nowoczesny sposób ekspozycja doskonale ilustrowała transformację, w jaką wszedł nasz kontynent wraz z chwilą zakończenia II wojny światowej. Z filmów, infomatów czy prezentacji multimedialnych na własne oczy można było przekonać się, jak bardzo działania wojenne zrujnowały kontynent i ile trudu włożyli Europejczycy w odbudowę swoich ojczyzn z wojennych zniszczeń tak, by nadać im dzisiejszy kształt. Poszczególne ekspozycje poświęcono kolejnym etapom rodzącego się nowego ładu europejskiego, od czasów zimnej wojny, poprzez rodzenie się sprzeciwu przeciwko ZSRR, aż do upadku bloku i czasów dzisiejszej UE.

 

 

 

– Europa pierwszych powojennych lat to Europa zrujnowana, doświadczająca tragedii przesiedleń i ludobójstwa. Miliony zabitych, miliony bezdomnych i wyzutych z majątków, urazy i nienawiść między narodami. A jednak udało się tę klęskę przekuć na sukces i stworzyć wspólną Europę. Strach przed następną tragedią wojenną pozwolił przekroczyć narodowe uprzedzenia i urzeczywistnić fantastyczny projekt – tłumaczy prof. Krzysztof Pomian, autor wystawy.

 

Jeśli chodzi o losy naszego kraju, to szczególny nacisk położono na dwa etapy powojennej historii Polski: czasy stalinowskiego terroru, oraz wydarzenia prowadzące do obrad okrągłego stołu.

 

W Polsce wystawa, która jest częścią stałej ekspozycji powstającego w Brukseli wielkiego Muzeum Europy, cieszyła się olbrzymim zainteresowaniem. Odwiedziło ją ponad 85 tys. osób.

/pas/

Fot. I. Burek 

Zobacz Fotogalerię: