W dniach 20-22 września 2012 roku odbyło się kolejne, XVIII Zgromadzenie Plenarne Konferencji Rektorów Publicznych Szkół Zawodowych. Tym razem gospodarzem była uczelnia włocławska, obchodząca właśnie dziesięciolecie swojego istnienia.
Pierwsza sesja obrad, dotycząca aktualnych problemów funkcjonowania PWSZ, rozpoczęła się w czwartek 20 września w godzinach wieczornych w sali konferencyjnej hotelu Młyn. Wszystkich przybyłych powitali: prof. Tadeusz Dubicki, Rektor PWSZ we Włocławku oraz prof. Józef Garbarczyk, Przewodniczący KRePSZ. Wśród gości Zgromadzenia byli między innymi: dr hab. Daria Lipińska-Nałęcz, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego, prof. Józef Lubacz, Przewodniczący Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego, prof. Danuta Strahl, Wiceprzewodnicząca Polskiej Komisji Akredytacyjnej, Domicela Kopaszewska, posłanka na Sejm RP, Andrzej Pałucki, Prezydent Włocławka. Głównym tematem pierwszej sesji obrad stały się niektóre koncepcje zmian w sposobie fnansowania różnych typów uczelni wyższych, w tym publicznych wyższych szkół zawodowych. Od 1 stycznia przyszłego roku będzie uwzględniany w podziale budżetu profl praktyczny, ażeby państwowe wyższe szkoły zawodowe otrzymały z tego tytuły jakieś środki. Ów autentyczny profl praktyczny nie zawsze występuje w politechnikach czy innych szkołach wyższych. Aby wykazać, że uczelnia realizuje profl praktyczny, trzeba przedstawić rzeczywiste przedsięwzięcia z praktycznością związane (np. praktyki semestralne w zakładzie pracy, przedsiębiorstwie), które z kolei muszą być odpowiednio przemyślane, przygotowane i zorganizowane. To właśnie państwowe wyższe szkoły zawodowe są szczególnie
predestynowane do realizowania proflu praktycznego.
Przysłowiowym „oczkiem w głowie” władz resortu będzie kosztochłonność, a w związku z tym ma się zmienić – co przewiduje projekt rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z 12 września 2012 roku – sposób obliczania wartości stałej przeniesienia w algorytmie fnansowania uczelni publicznych i niepublicznych. Nieuwzględnianie w składniku kadrowym wykładowców zatrudnionych w danej uczelni jako dodatkowym miejscu pracy (a to właśnie zakłada projekt) spowoduje, zdaniem członków KRePSZ, wyrażonym w przyjętym podczas Zgromadzenia Plenarnego ofcjalnym stanowisku, bardzo niekorzystne dla publicznych wyższych szkół zawodowych konsekwencje. Druga sesja obrad, z udziałem dr hab. Darii Lipińskiej-Nałęcz, odbyła się w godzinach przedpołudniowych w piątek 21 września w gmachu włocławskiej PWSZ. Poświęcona została zdefniowaniu sytuacji państwowych wyższych szkół zawodowych po roku funkcjonowania nowego prawa o szkolnictwie wyższym. Bardzo ważnym, a jednocześnie trudnym zadaniem stojącym przed wszystkimi uczelniami, ale przed państwowymi wyższymi szkołami zawodowymi w szczególności, jest rozwój kadry rodzimej, własnej – traktującej daną uczelnię jako pierwsze miejsce zatrudnienia. Dwuletni jeszcze okres vacatio legis należy dobrze wykorzystać na kompletowanie takiej właśnie kadry. Ministerstwo planuje podwyżki dla nauczycieli akademickich (pracujących na pierwszym etacie) w wysokości 9% w każdym kolejnym roku, z dojściem w układzie docelowym do 33%.
Szansą dla publicznych szkół zawodowych jest przyjęty przez MNiSW priorytet dla szkolnictwa zawodowego w stosunku do większości kandydatów na studia w Polsce. Szkoły zawodowe powinny ściśle współpracować z różnorodnymi instytucjami lokalnymi, co w konsekwencji jest korzystne zarówno dla uczelni, jak też dla środowiska i regionu. Powiązanie uczelni ze środowiskiem przejawiać się ma między innymi szerokim udziałem przedstawicieli pracodawców w konwencie publicznej wyższej szkoły zawodowej (co najmniej pięciu), takim przeproflowaniem kierunków i specjalności, aby „produkt” (czyli student) „dał się sprzedać” (czyli bez większych problemów zdobył pracę na lokalnym rynku), nadaniem praktykom zawodowym odpowiednio znaczącego statusu (świat pracodawców postuluje, aby praktyki – trwające minimum trzy miesiące – były osobno fnansowane). Warto sobie uświadomić, że zaledwie 10% najzdolniejszych studentów może samodzielnie sterować procesem własnej edukacji, a uczelnia w takich przypadkach jest od wspierania ich. Natomiast aż 40% studentów musi zdobywać różnorodne kompetencje od podstaw, co oznacza ogrom pracy dydaktyków. Efekty owej pracy muszą być mierzalne, stąd wysiłki związane
z opracowaniem ujednoliconych kryteriów i form weryfkacji oraz ewaluacji.
Uatrakcyjnienie oferty edukacyjnej wiąże się z możliwością realizacji przez uczelnie różnorodnych projektów, także unijnych. Aby otrzymać pozytywną ocenę, projekty te muszą spełniać istotny warunek, jakim jest zgodność ich istoty ze strategią uczelni. Dlatego właśnie strategia powinna być skrupulatnie przemyślana, aby pozwalała na uzasadnienie potrzeby realizowania poszczególnych zamierzeń. Koncepcja kształcenia winna być spójna z celami wyznaczonymi w strategii. Ministerstwo dąży do dywersyfkacji uczelni. Powinny one określić kierunki, w jakich pragną działać. Chodzi o to, aby określone typy szkół wyższych nie powielały celów stawianych sobie przez inne. Ważnym problemem, stawianym od lat, jest zjawisko plagiatów. Istnieje system antyplagiatowy, który jest podstawą walki z tym szkodliwym problemem. Istotną sprawą jest niewątpliwie konieczność przyjrzenia się ocenianiu studentów. W protokołach dominują wysokie oceny, co nie oddaje obiektywnego zróżnicowania poziomu efektów kształcenia
Problemom wdrażania Krajowych Ram Kwalifkacji poświęcona była III sesja obrad, która odbyła się wieczorem 21 września 2012 r. w Sali PWSZ. Prof. D. Strahl i prof. J. Lubacz przypomnieli, że KRK obejmują pierwszy rok studiów, natomiast drugi i trzeci stanowią okres przejściowy. Przy ocenie uczelni (programowej i instytucjonalnej) przez Polską Komisję Akredytacyjną bierze się pod uwagę między innymi kryterium trafności sformułowania strategii, tego, czym uczelnia naprawdę chce być. Strategia rozwoju publicznej zawodowej szkoły wyższej, posiadającej zalecany dla tego typu jednostek profl praktyczny, ma być zbieżna z jej misją oraz z polityką zapewnienia wysokiej jakości. Koncepcja kształcenia powinna z kolei harmonizować z celami zakładanymi w strategii. Akcentowano wagę sprawnego zarządzania jakością. Należy na bieżąco diagnozować silne i słaby strony pracy uczelni. Wszystkie dokumenty określające tę sferę winny być spisane, uporządkowane i udostępnione studentom. Efektywna komunikacja ze studentami jest bowiem jednym z czynników podniesienia jakości działania szkoły wyższej. Wnioski o powołanie nowych kierunków muszą zawierać precyzyjny opis bazy badawczej i dydaktycznej. Ostatnia, czwarta sesja obrad odbyła się w sobotę 22 września przed południem w hotelu Młyn. Dotyczyła spraw wewnętrznych Konferencji Rektorów Publicznych Szkół Zawodowych. Przyjęto uchwałę o rozszerzeniu składu Prezydium KRePSZ, a następnie jednogłośnie wybrano do niego prof. Jolantę Witek (PWSZ w Wałczu) i prof. Witolda Stankowskiego (PWSZ w Oświęcimiu). Ustalono, że następne Zgromadzenie Plenarne odbędzie się w końcu stycznia w Sulechowie.
prof. Michał Szepelawy, Rektor PWSZ w Raciborzu
Artykuł zaczerpnięto z Eunomii nr 8 (57) / listopad 2012
Rynek pracy, edukacja, depopulacja
.jpg "Remont zabytkowego spichlerza chłopskiego w Raciborzu zakończony")
