Na początku grudnia PWSZ była gospodarzem interesującej merytorycznie i ważkiej społecznie konferencji, poświęconej syndromowi FAS (Fetal Alcohol Syndrome – Alkoholowy Zespół Płodowy).
Jest to zjawisko wzbudzające coraz większe zainteresowanie wśród specjalistów różnych dyscyplin naukowych i 
niepokój w szerokich kręgach społecznych. W wypełnionej po brzegi auli zebrali się pracownicy naukowo-dydaktyczni PWSZ, studenci resocjalizacji, pracownicy poradni psychologiczno-pedagogicznej, świetlic środowiskowych, pedagodzy szkolni, dyrektorzy szkół, osoby zaangażowane w działalność społeczną.
Pomysł zwołania konferencji o tej tematyce w naszym mieście wysunął Ryszard Frączek – Prezes Zarządu Stowarzyszenia Rozwoju i Promocji Ziemi Raciborskiej. Konferencja stanowiła podsumowanie wspieranego przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej programu W trosce o przyszłość dziecka. Jej animatorami była Diecezjalna Fundacja Obrony Życia w Opolu, Urząd Miasta w Raciborzu, raciborskie Starostwo Powiatowe.
Rola gospodarzy przypadła PWSZ w osobie J.M. Rektora prof. dr. hab. Michała Szepelawego, Polskiemu Towarzystwu Pedagogicznemu reprezentowanemu przez Przewodniczącą Oddziału dr Ludmiłę Nowacką i dr. Adama Szecówkę – członka Zarządu Głównego PTP. Referaty, stanowiące podłoże interesującej dyskusji wygłosili specjaliści z Opola i Wrocławia.
Witając gości i wszystkich zebranych rektor PWSZ prof. Michał Szepelawy podkreślił otwartość naszej uczelni na inicjatywy zgodne z oczekiwaniami nie tylko naszego środowiska akademickiego, ale również społeczności lokalnej. Wyraził nadzieję, że zdobyta na konferencji wiedza posłuży uczestnikom do działań profilaktycznych wobec FAS, jako groźnego zjawiska chorobowego i społecznego. Dr Ludmiła Nowacka, jako wiceprezydent Raciborza gorąco powitała przybyłych do naszego miasta gości a z ramienia oddziału PTP wyraziła uznanie pedagogom za zainteresowanie i liczną frekwencję na konferencji.
Dr Adam Szecówka zwracając się do studentów pedagogiki resocjalizacyjnej, którzy mieli już za sobą dogłębną analizę materiałów diagnostycznych w placówkach resocjalizacyjnych przypomniał ponurą prawdę, iż w wielu przypadkach matki tamtejszych wychowanków w płodowym okresie dziecka nie stroniły od alkoholu.
Z referatów, które wygłosili: Barbara Słomian, Grażyna Mazur, Małgorzata Bihun, Mariola Kuklo, jak również z żywej dyskusji uczestnicy zebrali cenne kompendium interdyscyplinarnej wiedzy wokół następujących problemów:
1. Co to jest zespół FAS i jakie są wokół niego prowadzone badania eksperymentalne?
2. Jak alkohol wpływa na rozwijające się dziecko w okresie prenatalnym?
3. Jakie są metody i techniki pracy wspomagające procesy terapii dzieci z FAS?
Pojęcie FAS, jako Fetal Alcohol Syndrome – Alkoholowy Zespół Płodowy zostało wprowadzone dopiero w 1973 roku prze K.L Jonesa i D.W Smitha. Tym terminem określili oni zespół nieprawidłowości stwierdzonych u dzieci matek alkoholiczek. Do jednostek chorobowych spowodowanych spożywaniem alkoholu przez kobiety w trakcie ciąży należy również FAE Fetal Alcohol Effects – Poalkoholowy Efekt Płodowy. Każda sytuacja, w której kobieta w ciąży spożywa alkohol, jest zagrożeniem dla jej dziecka. Stwierdzono, że po upływie 40 do 60 minut od spożycia alkoholu przez matkę, jego stężenie w krwioobiegu dziecka jest równe stężeniu alkoholu we krwi matki. Trzeba podkreślić, że żadna ilość alkoholu spożyta przez kobietę w ciąży nie jest bezpieczna dla jej dziecka!
Według aktualnych oszacowań w Polsce rodzi się rocznie około 900 dzieci z pełnoobjawowym FAS i około dziesięciokrotnie więcej dzieci z FAE. Niezdiagnozowane i nieobjęte fachową terapią dzieci z syndromem FAS wykazują zaburzenia w zakresie funkcjonowania motorycznego, poznawczego, społecznego i emocjonalnego.
Dla pedagogów resocjalizacyjnych szczególnie ważny jest fakt, że dzieci dotknięte FAS przekraczają normy społeczne, łamią podstawy prawne, wykazują trudności w nawiązaniu bliskich relacji z otoczeniem społecznym. Dzieci z FAS rzadko pozostają w swoich biologicznych rodzinach. Z powodu opuszczenia, zaniedbań i tragedii związanych z ich sytuacją domową, w której „króluje alkohol” zostają umieszczone w domach dziecka lub w rodzinach zastępczych.
Syndromem FAS zainteresowała się m. in. Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Od 2007 roku PARPA prowadzi ogólnopolską kampanię edukacyjną ciąża bez alkoholu. Z informacjami o zagrożeniach związanych ze spożywaniem alkoholu przez kobietę ciężarną dociera się do lekarzy, różnych specjalności: ginekologów-położników, neonatologów, neurologów, pediatrów, lekarzy rodzinnych, a także położnych, pielęgniarek, nauczycieli, pedagogów, psychologów i in. Wciąż jednak największym problemem jest brak powszechnej wiedzy na temat FAS, i brak specjalistów zajmujących się diagnozowaniem i konsekwentnie tkwiąca w stereotypach opinia publiczna. Zarówno problemy związane z syndromem FAS u dzieci, jak też poszerzanie wiedzy na temat wychowania dzieci po urazach traumatycznych, wymagają ciągłej edukacji, przygotowywania fachowej kadry i oswajania opinii publicznej.
Raciborska konferencja, jak się wydaje, w znacznym stopniu spełniła to zadanie.
Źródła: W trosce o przyszłość dziecka. Druk ulotny Diecezjalnej Fundacji Obrony Życia w Opolu; Klecka M. (2007) Ciąża i alkohol. W trosce o Twoje dziecko. Warszawa: Wyd. PARPA; Materiały konferencyjne podsumowujące program W trosce o przyszłość dziecka, Rządowy Program Funduszu Inicjatyw Obywatelskich.
dr Adam Szecówka
Artykuł zaczerpnieto z miesięcznika raciborskiej PWSZ "Eunomia" nr 1 (23) styczeń 2009
Czytaj również:
– inne artykuły zaczerpnięte z Eunomii
– artykuły związane z PWSZ w Raciborzu
Rynek pracy, edukacja, depopulacja
