Październik to środek jesieni, typowa dla niego pogoda jest właśnie jesienna. Kojarzy się z opadami i zimnem. Może jednak charakteryzować się skrajnymi typami pogody: czasem zimową, innym razem letnią. Tak właśnie było w tym roku.
W rejonie Raciborza średnia miesięczna temperatura w tym miesiącu wynosi 9,3°C, przeciętna suma opadów atmosferycznych osiąga ok. 38 mm. Występują przeciętnie 4 dni pogodne, 11 dni pochmurnych. Średnie miesięczne usłonecznienie wynosi 104 godziny.
Tegoroczny październik był w Raciborzu bardzo ciepły, słoneczny i suchy. Temperatura średnia miesięczna była wyższa od średniej z wielolecia o 1,8°C, miesięczna suma usłonecznienia przekroczyła 130 godzin, miesięczna suma opadów osiągnęła zaledwie 64 % normy opadowej dla października. Najwyższą temperaturę powietrza +21,2°C zanotowano w ciągu dnia 23.X., najniższą -1,8°C nad ranem w dniu 4.X. Temperatury maksymalne dobowe przekraczające +20°C występowały jeszcze w kolejnych dniach, tj. 26 – 28.X.
Jak wcześniej wspomniano tak ciepły i suchy październik w okresie ostatnich 10 lat miał miejsce w 2006 r. W historii obserwacji zdarzały się październiki jeszcze cieplejsze, bardziej suche.
Bywają bardzo ciepłe, pogodne i suche październiki jak np. w 2006 r. kiedy to temperatura średnia miesięczna wyniosła 11,4°C, temperatura maksymalna dobowa w dniu 3.X. 2006 wyniosła 22,3°C, miesięczna suma usłonecznienia osiągnęła aż 163 godziny, suma opadów zaledwie 16,6 mm.
Jednak częściej miesiąc ten zapisuje się w normie temperaturowej lub jest chłodny. Jeden z najchłodniejszych w historii obserwacji październików i jednocześnie bardzo wilgotny wystąpił 10 lat temu, w 2003 r., wówczas średnia miesięczna temperatura osiągnęła zaledwie 6,1°C, godzin ze słońcem było zaledwie 87, miesięczna suma opadów znacząco przekroczyła normę, wyniosła 67 mm.
W październiku zdarzają się jeszcze letnie temperatury, zwłaszcza w jego I dekadzie, np. najwyższa w okresie od 1961 r. wyniosła 26,6˚C w dniu 6.X. 1966 r. jak również ujemne – najniższa w tym samym okresie wyniosła -7,2˚C w dniu 23.X.1990 r.
Temperatury powietrza przekraczające w ciągu dnia 20˚C występują również w III dekadzie października. W okresie od roku 2000 występowały wielokrotnie. Najpóźniejsze terminy ich występowania to:
– 31.X.2001 r. – temperatura maksymalna dobowa wyniosła 22,7˚C;
– 30.X.2004 r. 21,8˚C;
– 27.X.2006 r. 21,0˚C;
– 21.X.2012 r. 21,3˚C.
Miesiąc październik przynosi czasami pierwsze lokalne opady śniegu, jednak pokrywa śnieżna, jeśli powstanie, utrzymuje się przeważnie kilka godzin. W Raciborzu w ostatnich latach wystąpiły 3 przypadki intensywnych opadów śniegu, które śmiało można sklasyfikować jako ekstremalne, nie rejestrowane w tym miesiącu przynajmniej od roku 1961.
1. W dniach 24 – 27.X.1997 r., które utworzyły pokrywę śnieżną zalegająca 4 dni o grubości 1 – 5 cm.
2. W dniach 13 – 15.X. 2009 r. Były to najwcześniej występujące tak intensywne opady śniegu w historii obserwacji. Występowały szkody spowodowane łamaniem obciążonych śniegiem, pełnych liści konarów drzew.
3. W dniach 27 – 30.X.2012 r., które utworzyły 4 cm pokrywę śnieżną. Występujący w tym okresie epizod zimowy był tym ciekawszy, iż kilka dni wcześniej (w dniach 20 – 21.X) temperatura powietrza osiągnęła w ciągu dnia aż 21,3˚C.
O tym jakie masy powietrza dominują nad południową Polską w danym okresie, decyduje rozkład ciśnienia nad Europą, wzajemne ułożenie głównych ośrodków barycznych. Wyże nad południowo-wschodnią częścią Europy i niże usytuowane na zachód od Polski sprawiają, że napływa do nas ciepłe powietrze z południowego zachodu, jesienią mamy późne „babie lato”. Taką sytuację mieliśmy częściej właśnie tegorocznego października – tłumaczy Grażyna Bebłot z katowickiego oddziału IMGW.
publ. /ps/
Myślałam, że jakieś zdjęcia pokażecie, a tu suchy tekst. Rozczarowałam się.