Dramatyczne wydarzenia w świetle „Nowin Raciborskich” znajdujących się w zasobach Archiwum Państwowego w Raciborzu.
Prusy w 1914 znajdowały się pod władaniem Wilhelma II. Doświadczony władca sprawował rządy od 1888 roku. Od początku panowania młodego cesarza narastał konflikt pomiędzy nim a doświadczonym kanclerzem Otto von Bismarckiem. Erupcja konfliktu nastąpiła w 1889 roku,gdy w kraju rozprzestrzeniły się protesty robotników,a lewicowe organizacje coraz bardziej rozszerzały swe wpływy . Niemiecki pisarz Christian Graf von Krockow uznał datę 18 marca 1890 roku za początek wieku „niemieckiego dramatu”. Wtedy do to kanclerz złożył dymisję,przyjętą dwa dni później. Zakończenie miało miejsce 18 marca 1990 ,kiedy to nastąpiły wolne wybory do Izby Ludowej NRD .W 1890 zakończył się okres bismarckowski,a rozpoczęła się epoka wilhelmińska.Już nie kanclerz,a cesarz był kreatorem polityki wewnętrznej i zagranicznej mocarstwa.Dyktat Wilhelma II wpływał korzystnie na rozwój kraju,a jego panowanie uznawane jest za czas świetności II Rzeszy Rywalizacja Cesarstwa Niemieckiego z innymi potęgami miała w jego założeniach przebiegać nie na kontynencie,ale przejawiać się w ekspansji terytoriów zamorskich.By skutecznie prowadzić taką politykę,konieczna byłą rozbudowa floty morskiej,mogącej rywalizować z brytyjską Nastąpiło to w 1898 roku Kluczem do sukcesu miało być także wykorzystywanie napięć w relacjach brytyjsko-francusko-rosyjskich.Polityka prowadzona przez Wilhelma była polityką dość ryzykowną.Z jednej strony Niemcy byli podbudowani rozkwitem swego imperium,z drugiej-rozwój ten był niejako przygotowaniem do otwartego konfliktu zbrojnego.W 1913 roku,na ćwierćwiecze rządów władcę sławiono jako „cesarza pokoju”. W państwie żyło 67 milionów osób,co oznaczało ponad dwukrotny wzrost w porównaniu z 1816 rokiem. Wzrastała gęstość zaludnienia. Rozwijała się medycyna,poprawiało wyżywienie. Powstało w tym okresie 3,5 milion miejsc pracy W latach 1912 na Bałkanach wybuchł konflikt zbrojny,w który bezpośrednio zaangażowany był strategiczny sojusznik Rzeszy-Austro-Węgry. Zaburzenie pokoju stawało się coraz bardziej realne.Spotkało się z reakcją cesarza,zwiększającą nakłady na armię lądową
28 czerwca 1914 roku w Sarajewie Gavrilo Princip, serbski nacjonalista, członek organizacji Czarna Ręka zastrzelił austriackiego następcę tronu, arcyksięcia Franciszka Ferdynanda. Wydarzenie to doprowadziło do wybuchu wojny, zwanej wielką wojną, a później I wojną światową. W miesiącach od października do grudnia 1914 roku wśród głównych odcinków frontu można wyróżnić linię zachodnią, na której walki toczyły się pomiędzy armią niemiecką, a wojskami francuskimi, na obszarze Flandrii i kanału La Manche;linię wschodnią,gdzie ścierały się armia rosyjska z siłami austro-węgierskimi (wspieranymi później także przez oddziały niemieckie) oraz na Morzu Czarnym, gdzie doszło do próby sił tureckich i rosyjskich . Wydarzenia wojenne na łamach "Nowin Raciborskich" zajmowały w ostatnim kwartale 1914 roku całą kolumnę opatrzoną nagłówkiem „Wojna”.W niej umieszczano najświeższe doniesienia frontowe. Meldunki z frontu spychały w cień lokalne wiadomości. Echa wojny pobrzmiewały również w innych rubrykach."Nowiny" powoływały się na prasę europejską, a także na oficjalne stanowiska prezentowane przez sztaby, bądź przywódców państw biorących w niej udział. Wydanie z 15 października donosiło o sukcesach połączonych sił niemieckich i austro-węgierskich wzdłuż linii Wisły. Przewaga ta zmusiła Rosjan do wycofania się z tego obszaru, o czym traktują następne wzmianki. Kolejna informacja dotyczy zdobycia twierdzy Antwerpii przez wojska niemieckie, które zostało opisane w szczegółach. Wspomniano również o zatopieniu rosyjskiego pancernika. Stosunki rosyjsko-tureckie uległy pogorszeniu, a dowództwo nad armią północną przejął car Mikołaj Mikołajewicz. W Raciborzu gospodarze, którzy na potrzeby wojenne oddali konie mogli zgłaszać się po odbiór pieniędzy. Mieszkańcy przeprowadzali zbiórkę na rzecz rodzin, w których znajdowali się mężczyźni,delegowani na front. Naczelny prezydent Śląska wydał także zarządzenie, nakazujące zgłaszanie przyjęcia pod swój dach rannych uczestników wojny. W wypadku niespełnienia tych zaleceń groziła kara w wysokości 60 marek . Kolejny październikowy numer odnotowuje uwolnienie twierdzy Przemyśl od wojsk rosyjskich. Rosjanie stracili blisko 40 000 żołnierzy. Straty powstałe w wyniku ich działań były naprawiane,i region wracał do normalnego życia. Na zachodnim odcinku frontu nastąpił nalot samolotów niemieckich na Paryż. Dwadzieścia bomb uśmierciło, bądź zraniło 17 osób. Londyn donosił o kryzysie wojsk rosyjskich. Rząd belgijski zmuszony był,ze względu na otwartą wojnę, przenieść swą siedzibę do francuskiego Hawru. Berlin ogłaszał stabilną sytuację działań na ziemi belgijskiej i donosił o przesuwaniu się wojsk w kierunku Ostendy. Obszernie opisany został problem świadczeń w postaci rent po żołnierzach poległych na froncie. Przysługiwały one wdowom,sierotom, a także, w określonych przypadkach, rodzicom i dziadkom. Informacje związane z wojną wieńczy przedstawienie stanowiska Stanów Zjednoczonych, które apelowały o zakończenie działań wojennych,gdyż te niekorzystnie wpływają na sytuację w państwie. "Nowiny" z 20 października zamieściły matematyczną analizę opisującą światowy konflikt. Według niej w walki zaangażowane było 56 % całej populacji globu.W akapicie kończącym artykuł pada stwierdzenie, że konflikt ten przyniesie ludzkości ogromne straty. Przytoczona została relacja duchownego niemieckiego, który we Francji miał za zadanie zidentyfikować zwłoki swego parafianina. W sąsiadującej kolumnie "Wojna" umieszczono opis skutecznych działań wojsk niemieckich w Antwerpii. Wróg został pozbawiony siły rażenia. Ludność cywilna nie poniosła większych strat. Poinformowano także o obecności armii niemieckiej pod Warszawą. Media rosyjskie i niemieckie odnotowały dobre traktowanie niemieckich jeńców w rosyjskich obozach. Trwały walki w Galicji i Serbii. Cesarz niemiecki wygłosił przemówienie,zadowolony z sukcesów frontowych. Na froncie wschodnim Niemcy odparli atak Rosjan w okolicach Ełku. Torpeda z niemieckiego okrętu podwodnego zatopiła brytyjski krążownik. Brytyjczycy zrewanżowali się ,zatapiając w Holandii niemieckie torpedowce. Lokalne wieści koncentrują się na rozszerzającej się epidemii cholery, która dotarła na obszar Śląska z frontu wschodniego. Przyczynili się do tego powracający do domów żołnierze. Do Raciborza przewieziono 712 rannych z frontu wschodniego. Łączna liczba przebywających w lazarecie wynosiła 820.
Fot. http://i.wp.pl/a//f/jpeg/33565/rosyjskie_wojska_wikimedia_970.jpeg
Koniec części 1. Publikacja części 2. -niedziela 28.06.15r.
Wojciech Mitręga
Środowisko, jakość życia, ekologia
A napisał ten artykuł zapewne legendarny Raciborek… Niby co tam jeat z ówczesnych „nowin raciborakich”.Wygląda jakby przepisane z „wikipedii”…Też przeglądałem „nowiny” z czasów I wojny i poza antyniemiecką propagandą tam nic nie ma o Raciborzu.