Dziś koleją wąskotorową można dojechać już tylko z Rud do Stanicy i Rybnika-Stodół.
Kolej wąskotorowa dotarła do Raciborza w 1902 r. W 1906 r. linię połączono z Górnośląskimi Kolejami Wąskotorowymi. Dziś z GKW czynny pozostał odcinek z Bytomia do Miasteczka Śląskiego, gdzie odbywa się regularny ruch turystyczny. Pociągi jeżdżą także z Rud do Rybnika-Stodół i Stanicy.
Stację w Rudach otwarto 25 marca 1899 r., oddając do użytku odcinek ze stacji Gliwice Trynek. Był to pierwszy etap projektu przewidującego doprowadzenie linii wąskotorowej do Raciborza. Na jej terenie znalazły się warsztaty naprawcze taboru, tory postojowe, punkt obrządzania parowozów i trójkąt torowy do ich obracania. Budynek dworca uległ zniszczeniu podczas II wojny światowej – aktualny obiekt posiada tylko oryginalne piwnice. Przetrwała także lokomotywownia. Hala wagonowni została rozebrana w 1969 r.
W 1901 r. otwarto odcinek z Rud do Paproci, rok później do Raciborza-Markowic, a w kolejnym roku na Płonię. Linię zamierzano przedłużyć aż w okolice dworca kolejowego w Raciborzu, jednak plany ostatecznie nie zostały zrealizowane.
Stacja Ratibor Plania znajdowała się w miejscu obecnego Zespołu Szkolno-Przedszkolnego nr 3. Bocznicą można było dojechać do zakładów Siemens-Planiawerke (obecnie Cobex). Prowadzący do niej odcinek linii zamknięto w 1939 r. z powodu powodzi, jak się później okazało – na zawsze. Rok później do toru dotarła budowa kanału Ulga i nie zdecydowano się na utworzenie mostu kolejowego.
Na Dębiczu zlokalizowano przystanek Lucasine (późniejsza nazwa: Ratibor Rybniker Straße). Przez pewien czas równolegle do wąskiego toru biegła granica państwa między Polską a Niemcami. Na skraju lasu Obora istniał przystanek Ratibor Stadtwald, który został uruchomiony w 1944 r. Kolejny w kierunku Gliwic był Racibórz Markowice Wąskotorowy, następnie Babice, Nędza Wąskotorowa, Szymocice Wieś, Szymocice Wąskotorowe, Stodoły i Paproć.
W 1945 r. wkraczające na teren Niemiec oddziały radzieckie rozebrały tory. Odbudowa odcinka z Paproci do Markowic zakończyła się w 1950 r. W 1966 r. zawieszono ruch pasażerski między stacjami Rudy a Racibórz Markowice Wąskotorowy, w 1991 r. także do Trynka. Rok później na tory wyjechał ostatni pociąg towarowy. W stronę Raciborza najczęściej wożono węgiel, w drugą stronę transportowano m.in. żwir, piasek i drewno.
W 2001 r. odbył się pierwszy kurs z turystami na odcinku Rudy – Stanica, później pociągi zaczęły jeździć również do Paproci. Od minionego roku Zabytkowa Stacja Kolei Wąskotorowej w Rudach uruchamia kursy również do Stodół.
fot. fotopolska.eu, Katarzyna Przypadło
/kp/
Środowisko, jakość życia, ekologia
