Powiat Raciborski jest lokalną wspólnotą samorządową, którą z mocy ustawy o samorządzie powiatowym tworzą wszystkie osoby na stałe zamieszkałe na obszarze powiatu.
Powiat Raciborski obejmuje obszar 544 km2 i swoim zasięgiem terytorialnym obejmuje 8 gmin o charakterze: miejskim (Racibórz), miejsko-wiejskim (Kuźnia Raciborska i Krzanowice) oraz wiejskim (Kornowac, Krzyżanowice, Nędza, Pietrowice Wielkie i Rudnik). Teren ten zamieszkuje około 113 tys. osób.
Do najważniejszych zadań własnych samorządu powiatowego należą: szkolnictwo ponadgimna- zjalne i specjalne, zapewnienie opieki medycznej, pomoc społeczna, transport zbiorowy i drogi publiczne, kultura i ochrona dóbr kultury, gospodarka nieruchomościami, architektura i budownictwo, bezpieczeństwo i ochrona przeciwpowodziowa, ochrona praw konsumenta.
Zadanie te wykonują jednostki organizacyjne Powiatu Raciborskiego: Starostwo Powiatowe, Powiatowy Urząd Pracy, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, domy pomocy społecznej, zakłady opieki zdrowotnej, szkoły ponadgimnazjalne i placówki oświatowo – wychowawcze.