Tydzień Holocaustu i przeciwdziałań zbrodniom przeciwko ludzkości

Danuta Galwas
Holocaust to największa i najstraszniejsza tragedia jaka spotkała ludzkość na przestrzeni wieków, ze względu na swój rozmiar jak i zwyrodnienie.

I. WSTĘP
Holocaust to największa i najstraszniejsza tragedia jaka spotkała ludzkość na przestrzeni wieków, ze względu na swój rozmiar jak i zwyrodnienie.
Zaplanowana, realizowana na niespotykaną dotąd skalę, przy wykorzystaniu najnowszych zdobyczy techniki zagłada milionów istnień ludzkich jest hańbą rodzaju ludzkiego.
Obchodzona ostatnio 60 rocznica wyzwolenia obozu koncentracyjnego Auschwitz – Birkenau oraz decyzja Ministrów Edukacji Rady Europy, aby wprowadzić do szkół Dzień Pamięci o Holocauście i przeciwdziałaniu zbrodniom przeciwko ludzkości, stały się niewątpliwie okazją, aby przybliżyć młodym ludziom te tragiczne wydarzenia, pokazać realne zagrożenia wynikające z braku tolerancji i fanatyzmu oraz zastanowić się nad tym co należy zrobić , aby podobna sytuacja nigdy się nie powtórzyła.

Głównym celem tego programu jest uświadomienie okropności, jakie kryją się pod nazwą Holocaust, ukazanie mechanizmów, które doprowadziły do Holocaustu oraz tego, że występujące współcześnie uprzedzenia etniczne, religijne, terroryzm, akty ludobójstwa stanowią istotne zagrożenie dla całego świata.

Proponowane zajęcia stanowią inspirację dla uczniów do samodzielnego myślenia, mają pobudzić ciekawość uczniów, rozwinąć krytyczne myślenie, uświadomić zagrożenia jakie wypływają z tolerowania przemocy wobec drugiego człowieka, uczyć tolerancji i poszanowania godności innego człowieka.

II. CELE EDUKACYJNE

A.WIEDZA
-poznanie przyczyn, przebiegu i skutków zjawisk i procesów historycznych prowadzących do Holocaustu,
-uzmysłowienie następstw Holocaustu dla kolejnych pokoleń,
-poznanie mechanizmów powstawania uprzedzeń, stereotypów etnicznych i religijnych,
-rozumienie krzywd wyrządzanych przez uprzedzenia, skutki takich zachowań,
-rozumienie zagrożeń, jakie stwarza współczesny terroryzm,
-poznanie mapy współczesnych aktów ludobójstwa.

B.UMIEJĘTNOŚCI
-doskonalenie umiejętności zdobywania, selekcji i interpretacji informacji pochodzących z różnych źródeł,
-doskonalenie umiejętności organizowania pracy indywidualnej i grupowej,
-rozwijanie umiejętności krytycznego myślenia, krytycznej oceny ludzkich zachowań, poglądów,
-doskonalenie umiejętności interpretacji przeszłości, prezentowania jej, wyrażania własnej opinii w ramach dyskusji na forum publicznym,
-kształtowanie otwartych postaw na argumenty innych osób oraz szacunku dla ich poglądów.

C.POSTAWY
-kształtowanie postaw tolerancji i otwartości na odmienność kulturową, narodową i religijną,
-rozbudzenie szacunku do innych narodów,
-kształtowanie przekonania o potrzebie zgodnego współżycia wszystkich narodów i państw,
-kształtowanie postawy polegającej na odrzuceniu wszelkich form fanatyzmu, nienawiści rasowej i totalitaryzmu.

III.TREŚCI KSZTAŁCENIA, FORMY REALIZACJI, PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIÓW.

TREŚCI KSZTAŁCENIA, FORMY, METODY REALIZACJI OSIĄGNIĘCIA
UCZEŃ:
I. Historia Żydów.
II. Tożsamość żydowska:
– religia,
– tradycja,
– język,
– kultura, nauka,
– życie społeczno- gospodarcze.
– referat: Żydzi-historia i tożsamość narodowa,
– album: Historia narodu żydowskiego.- zna historię Żydów,fakty historyczne, postacie, pojęcia, przyczyny i skutki wydarzeń. – rozumie pojęcie tożsamości żydowskiej,rolę języka, religii, tradycji w zachowaniu tożsamości narodowej.- zna, docenia wkład Żydów w kulturę Europy i świata.

Geneza antysemityzmu.
I. Geneza prześladowań Żydów w Średniowieczu.
II. Wzrost nastrojów antyżydowskich na przełomie XIX i XX wieku.
III. Przejawy antysemityzmu.
– referat: Powstawanie uprzedzeń etnicznych i religijnych na przykładzie antysemityzmu. – zna przyczyny oskarżeń, prześladowań Żydów na przestrzeni dziejów,- zna i rozumie mechanizm powstawania uprzedzeń etnicznych i religijnych, – zna i rozumie pojęcia: antysemityzm, nacjonalizm, ksenofobia.
Rozwój nazizmu.
I. Ideologia nazistowska.
II. Program partii nazistowskiej.
III. Polityka dyskryminacji:
– ustawy norymberskie,
– noc kryształowa
– emigracja z Niemiec.
– referat: Droga do ludobójstwa,
– wystawka w bibliotece szkolnej: Pamięci potomnym.- zna program nazistów i potrafi go ocenić,
– zna podstawowe fakty dotyczące dojścia Hitlera do władzy,
– zna środki, które zastosowali naziści w celu realizacji polityki prześladowania Żydów.

Ostateczne rozwiązanie kwestii żydowskiej.
I. Realizacja zaplanowanego ludobójstwa:
– konferencja w Wannsee,
– Fabryki śmierci,
– Sprawiedliwi wśród narodów świata.
– referat: Ludzie ludziom zgotowali ten los- hitlerowski plan biologicznej zagłady,
– recytacja fragmentów utworu Z. Nałkowskiej „Medaliony”,
– album: Fabryki śmierci- ośrodki zagłady ludzkości,
– lekcje z wychowawcą: Holocaust-Apokalipsa XX wieku,
– wycieczka do Oświęcimia- rozumie jak doszło do masowej eksterminacji Żydów,
– okoliczności powstania i funkcjonowania obozów zagłady,
– zna okrucieństwa i zbrodnie popełniane przez Niemców,
– zna i umie ocenić różne postawy ludzi wobec kwestii żydowskiej.
Zagrożony świat.
I. Nowy wróg- terroryzm:
– pojęcie terroryzmu,
– przyczyny działań terrorystów
(dlaczego zabijają?).
II. Konflikty religijno-etniczne:
– polityka czystek etnicznych.
III.Współczesne akty ludobójstwa.
– referat: Terroryzm i inne akty przemocy zagrożeniem dla współczesnego świata,
– dyskusja na temat:Akty ludobójstwa we współczesnym świecie. Co wiemy? Co robimy? Co możemy jeszcze zrobić?
– konkurs plastyczny upamiętniający Dzień Pamięci o Holocauście…,
– lekcje z wychowawcą: Współczesna mapa zbrodni przeciwko ludzkości.- rozumie pojęcia terroryzm, czystki etniczne,- potrafi podać przykłady nietolerancji we współczesnym, świecie i zagrożenia stąd wypływające,-dostrzega analogie między aktami ludobójstwa w przeszłości i obecnie.

IV.SPRWADZENIE I OCENA WIADOMOŚCI UCZNIÓW

EWALUACJA PROGRAMU
W celu uzyskania informacji o jakości kształcenia w ramach w/w programu przewidziałam następujące działania:
– wypracowanie pisemne na jeden z wybranych tematów :
1. Polityka dyskryminacji i represji wobec Żydów podczas II wojny światowej.
2. Znaczenie Holocaustu dla współczesnego człowieka i świata.
3. Nietolerancja wobec innych, różniących się od nas ludzi, drogą do zagłady ludzkości.
4. Akty ludobójstwa we współczesnym świecie.
-plakaty, albumy, referaty, prace plastyczne, których inspiracją były obchody Dnia Pamięci o Holocauście i przeciwdziałaniu zbrodniom przeciwko ludzkości.

V. PROGRAM OBCHODÓW TYGODNIA HOLOCAUSTU I PRZECIWDZIAŁANIA ZBRODNIOM PRZECIWKO LUDZKOŚCI.
I. Sesja pt. Holocaust wyzwaniem dla współczesności.
Program sesji przewiduje:
1. Referaty uczniów na temat:
-Żydzi-historia i tożsamość narodowa.
-Powstawanie uprzedzeń etnicznych i religijnych na przykładzie antysemityzmu.
-Droga do ludobójstwa.
-Ludzie ludziom zgotowali ten los-hitlerowski plan biologicznej zagłady.
-Terroryzm i inne akty przemocy zagrożeniem dla współczesnego świata.
2. Recytację fragmentów utworu Zofii Nałkowskiej Medaliony.
3. Recytację relacji naocznych świadków współczesnych aktów ludobójstwa.
4. Dyskusję na temat: Aktyludobójstwa we współczesnym świecie. Co wiemy? Co robimy? Co możemy jeszcze zrobić?

II. Konkurs plastyczny wykonany techniką komputerową: 19 kwiecień-Dzień Pamięci Holocauście i przeciwdziałaniu zbrodniom przeciwko ludzkości.

III. Wykonanie albumów:
Fabryki śmierci – ośrodki zagłady ludzkości.
Historia narodu żydowskiego.
Zbrodnie przeciwko ludzkości w XXI wieku.

IV. Gazetki klasowe Światowy Dzień Holocaustu lub Terroryzm – Zło Naszych Czasów.

V. Gazetka szkolna Holocaust i terroryzm hańbą ludzkości.

VI. Wystawka w szkolnej bibliotece Pamięci potomnym.

VII. Lekcje z wychowawcą Holocaust – Apokalipsa XX wieku lub Współczesna mapa zbrodni przeciwko ludzkości, przeprowadzone wg załączonych scenariuszy.

VIII. Publikacje artykułów uczniów na w/w temat w gazecie szkolnej Gimzeta

IX. Wycieczka klas III do Oświęcimia.

VI. SCENARIUSZE LEKCJI

Temat: HOLOCAUST- APOKALIPSA XX WIEKU.

Cele lekcji
Po zakończeniu lekcji uczeń powinien:
-znać program partii nazistowskiej,
-politykę dyskryminacji Żydów w latach trzydziestych,
-znać przyczyny podjęcia decyzji prowadzącej do,ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej”,
-znać okrucieństwa i zbrodnie popełniane przez Niemców,
-znać okoliczności i dążenia ludzi, którzy z narażeniem własnego życia ratowali Żydów.

Kształcenie umiejętności
-wykorzystywanie informacji z różnych źródeł,
-efektywna praca w grupach,
-poprawne posługiwanie się językiem polskim.

Metody nauczania
-opowiadanie nauczyciela,
-praca pod kierunkiem,
-projekcja fragmentów filmu,
-analiza i interpretacja różnych tekstów,
-dyskusja,

Środki dydaktyczne
-fragmenty filmów: Ostatni etap (reż. W. Jakubowska ), Lista Schindlera ( reż. S. Spielberg )
-Prześladowania i zagłada ludności żydowskiej. Czasy, ludzie, wydarzenia, część 4, J. Adamski, L.Chmiel, W-wa 1990, s. 96-102,
-zdjęcia, ilustracje.

Tok lekcji
I.Czynności wstępne
-przygotowanie do lekcji, sprawdzenie obecności.
II.Czynności właściwe
– zapoznanie uczniów z tematem, sposobem realizacji, metodami;
1.podczas opowiadania nauczyciel omawia ideologię i program nazistów, podstawowe fakty dotyczące dojścia Hitlera do władzy,
2.na podstawie tekstu w/w opracowania uczniowie pracując w grupach przedstawiają politykę dyskryminacji Żydów, prześladowania, represje, okoliczności wybuchu powstania w getcie warszawskim,
3.w oparciu o fragment filmu Ostatni etap omawiają warunki życia w obozach zagłady, uczucia bohaterki, klimat tamtych wydarzeń,
4.oglądając fragment filmu Lista Schindlera wskazują ludzi, którzy z narażeniem własnego życia ratowali Żydów.

III.Rekapitulacja pierwotna, ewaluacja,
– podsumowanie zdobytej wiedzy, odpowiedź na pytania:
1.W jaki sposób Niemcy realizowali plan eksterminacji narodu żydowskiego?
2.Jakie były postawy Polaków wobec Zagłady Żydów?

Temat: WSPÓŁCZESNA MAPA ZBRODNI PRZECIWKO LUDZKOŚCI.

Cele lekcji
Po zakończeniu uczniowie powinni:
-rozumieć i poprawnie stosować pojęcia: terroryzm, uprzedzenia etniczne i religijne, czystki etniczne”,
-podać przykłady nietolerancji w otaczającym go świecie,
-podać przykłady aktów przemocy, ataków terrorystycznych i innych zbrodni przeciw ludzkości,
-dostrzegać analogie między aktami ludobójstwa w przeszłości i obecnie,
-rozumieć zagrożenia wypływające z tolerowania przemocy.

Kształcenie umiejętności
-wykorzystywanie informacji z różnych źródeł,
-efektywna praca w grupach,
-poprawne posługiwanie się językiem polskim,

-umiejętność korzystania z Internetu.

Metody nauczania
-opowiadanie nauczyciela,
-praca pod kierunkiem, praca z mapą,
-analiza i interpretacja różnych źródeł,
-dyskusja (lekcję można przeprowadzić z wykorzystaniem komputera)

Środki dydaktyczne
-mapa fizyczna świata, arkusz papieru, mazaki,
-informacje uzyskane wcześniej przez uczniów z Internetu:Światowy Terroryzm, http://terroryzm.com

Terroryzm-wypracowania i ściągi, www.po.sciaga.biz

Akty ludobójstwa w Ruandzie, www.opoka.org.pl

Czystki etniczne jako metoda walki, http://prace.sciaga.pl

-informacje z gazet, zdjęcia.

Tok lekcji

I Czynności wstępne
-przygotowanie do lekcji, sprawdzenie obecności.

II.Czynności właściwe

-zapoznanie uczniów z tematem, sposobem realizacji, metodami;
1. podczas rozmowy nauczającej nauczyciel omawia sytuację polityczną na świecie podkreślając, że codziennie ludzkość ma do czynienia z aktami przemocy i ludobójstwa,
2. wspólnie z uczniami wyjaśnia w/w pojęcia,
3. następnie uczniowie wykorzystując przygotowane materiały omawiają w grupach konkretne przypadki wskazując na mapie odpowiednie miejsca.

III. Rekapitulacja pierwotna, ewaluacja.
Podsumowaniem zdobytej wiedzy jest sporządzenie wykazu miejsc gdzie miały i mają miejsce akty przemocy i ludobójstwa.

VII. BIBLIOGRAFIA

HOLOCAUST

Materiały metodyczne:
1.Ambrosiewicz Jacobs Jolanta: Nauczanie o Holocauście, [w]Pro Memoria, Biuletyn Informacyjny Państwowego Muzeum Oświęcim- Brzezinka, Fundacja Pamięci Ofiar Obozu Zagłady Auschwitz- Birkenau, 1998 r., s. 65- 68,
2.Dlaczego należy uczyć o Holocauście?, pod redakcją Jolanty Ambrosiewicz – Jacobs i Leszka Hońdy, UJ, katedra Judaistyki, Kraków, 2003 r.
3.Lekcja historii. Zagłada Żydów w edukacji szkolne, pod redakcją Jacka Chrobaczyńskiego i Piotra Trojańskiego, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków 2004 r.
4.Kranz Tomasz: Edukacja historyczna w miejscach pamięci narodowej, Lublin, 2000 r.
5.Lutz Tomasz: Miejsca pamięci- przewodnikami po niedawnej historii,[w] Pro Memoria, 2000 r. nr 13, s.79- 82
6.Szuchta Robert: Nauczanie o Holocauście, [w] Biuletyn ZIH, 1997 r., nr 3,4, s. 110- 115,
7.Szuchta Robert, Trojański Piotr: Holocaust. Program nauczania o historii i zagładzie Żydów na lekcjach przedmiotów humanistycznych w szkołach ponadpodstawowych, Warszawa 2000 r.
8.Tematyka żydowska w podręcznikach szkolnyc, [w] ZIH, 1997, nr 3,4, s. 13-109,

Opracowania historyczne:
1.Eisenbach Artur: Hitlerowska polityka zagłady Żydów, Warszawa 1961 r.,
2.Piper Franciszek: Ilu ludzi zginęło w KL Auschwitz. Liczba ofiar w świetle źródeł i badań 1945- 1990, Oświęcim 1992,
3.Prekerowa Teresa: Zarys dziejów Żydów w Polsce w latach 1939- 1945, Warszawa 1992,

Dokumenty, pamiętniki, wspomnienia:
1.Dokumenty i materiały do dziejów okupacji niemieckiej w Polsce, Obozy, tom 1, oprac. Blumental N, Łódź 1946,
2.Eksterminacja Żydów na ziemiach polskich w okresie okupacji hitlerowsjkiej, Zbiór dokumentów, oprac. T. Bernstein, A. Ebach, A. Rutkowski, Warszawa 1972,
3.Bartnikowski Bogdan: Dzieciństwo w pasiakach, Warszawa 1969,
4.Edelman Marek: Getto walczy, Warszawa 1945,

Strony internetowe:
1.Państwowe Muzeum Oświęcim-Brzezinka, http://www.auschwitz.orgpl/
2.Żydzi w Polsce. Ocalić od zapomnienia-uczyć dla przyszłości, http://www.historiazydow.edu.pl,
3.Druga Wojna Światowa, http://www.drugawojnaswiatowa.org,
4.Dlaczego Auschwitz, Kołyma, Kosowo?, http://www.3pytania.pl,

TERRORYZM I INNE WSPÓŁCZESNE AKTY PRZEMOCY NA ŚWIECIE

Wydawnictwa zwarte:
1.Międzynarodowy terroryzm polityczny, Marek Madej, Warszawa, Ministerstwo Spraw Zagranicznych, 2001.
2.Ryzyko władzy: najsłynniejsze zamachy terrorystyczne w historii świata, Andrzej Bodzak, Lublin, 2003, s. 130 – 135.
3.Świat w rok po tragedii WTC 11. 09. 2001; sympozjum, red. Jan Bartkiewicz; współpr. Red. Olga Nazarkiewicz , Wrocław: Ośrodek Kultury i Sztuki, 2003, 92 s.
4.Talibowie, Joanna Modrzejewska – Leśniewska, Pułtusk: Wyższa Szkoła Humanistyczna, 2001. s. 182 -190
5.Terroryzm: bibliografia, Monika Biedrzycka, Warszawa: Centralna Biblioteka Wojskowa, 2001. s. 120-122
6.Terroryzm i walka z nim we współczesnym świecie, Kuba Jałoszyński, Legionowo: Centrum Szkolenia Policji, 2001, s.146
7.Terroryzm we współczesnym świecie, red. nauk. Jacek Pawłowski; zespół aut. Henryk Binkowski, Warszawa, 2001, s. 136

Artykuły z czasopism:
1.Cywilizacje i terror, Henryk Woźniakowski „Znak” 2001, nr 11, s. 4-11
2.Człowiek epoki terrorystycznej, Rafał Geremek, Jan Stradowski „Wprost”,2004, nr 1, s. 16-21
3.Doktor Terror, Marek Rybarczyk „Przekrój”,2004, nr 11, s. 41-44
4.Gdzie zaczyna się terroryzm? Zdzisław Galicki „Rzeczpospolita”, 2001, nr 245, dod., s. 12-14
5. 11 września 2001 Bartosz Bolechów „Odra”,2001, nr 11, s. 21
6. Normalny terror, Marek Ostrowski, Adam Szostkiewicz „Polityka”, 2004, nr l6, s. 54-56
7. O co walczymy, Jacek Borkowicz „Więź”, 2001, nr 11, s. 3-5
8. Pierwszy ślad Al – Kaidy w Polsce, Marek Rybarczyk, Wawrzyniec Smoczyński, Joanna Gorzelińska [w] Przekrój,2004, nr 5, s. 32-36
9. Świat po 11 września 2001, Ryszard Kapuściński, Ludwik Turko,
Małgorzata Masternak, Józef Pinior „Odra”. – 2002, nr 1, s. 13-20
10. Święta wojna 21 wieku, Andrzej Krawiec „Dziś”. – 2002, nr 2
11. Terroryści wszystkich krajów, łączcie się! Teresa Stylińska „Rzeczpospolita”, 2001, nr 224, s. 10
12. Terroryzm globalny, Mieczysław Franciszek Rakowski „Dziś” 2001, nr 10, s. 5-6
13. Terroryzm: scenariusz zajęć z edukacji czytelniczej i medialnej,
Małgorzata Zawadzka „Biblioteka w Szkole”. – 2003, nr 5, s. 10

Strony internetowe:
Światowy Terroryzm, http://terroryzm.com
Terroryzm, http://www.terroryzm.w.go.pl/
Atak na USA,
http://ataknastany.webpark.pl/
Dlaczego Auschwitz, Kołyma, Kosowo?, http://www.3pytania.pl,

Obserwuj nas w Google News