Alergia jest jedną z chorób najczęściej występujących we współczesnej cywilizacji. Dla większości alergików wiosna oznacza nasilenie zazwyczaj przykrych objawów tej uciążliwej choroby.
Najczęściej spotykanymi alergenami są roztocza kurzu domowego, pyłki roślin, sierść zwierząt, zarodniki pleśni, pierze, wełna, pyły w miejscu pracy. Niekorzystnie na alergików mogą działać także substancje, które mają kontakt ze skórą (monety, metalowe guziki, kosmetyki, czy też środki czystości) i konsumowane (żywność, leki). Z kolei najczęstszymi alergenami pokarmowymi są: mleko krowie, białko jajka kurzego, wołowina, cielęcina, ryby, skorupiaki, orzechy, migdały, owoce cytrusowe, pomidory i czekolada.
Stale występujące objawy alergii to: sezonowy katar sienny, całoroczny nieżyt nosa, kaszel, łzawienie, astma, pokrzywka, alergiczne zapalenie skóry, uczulenie na pokarm, uczulenie na użądlenie pszczół i os. Leczenie tej przykrej choroby jest trudne i musi być prowadzone wielokierunkowo.
Reakcje alergiczne wywoływane są przez alergeny wtedy, gdy u chorego występuje nadwrażliwość na konkretny ich rodzaj. Generalnie można stwierdzić, że alergenem może być każda substacja, z którą organizm ma kontakt. Rozpoznanie, na jaką substancję organizm ma uczulenie jest bardzo trudne, jednak konieczne przed podjęciem leczenia. Ustalenie, co jest alergenem, jest możliwe dzięki badaniom laboratoryjnym i testom alergicznym. Znanych jest kilkadziesiąt tysięcy związków, które mogą wywoływać alergię.
Nie można jednoznacznie określić, co jest przyczyną wzrostu zachorowań na choroby alergiczne i co powoduje alergie. W środowisku jest coraz więcej substancji sztucznie wytworzonych i nienaturalnych – chemikalia, zatrucie środowiska naturalnego, sztucznie przetworzona żywność. Specjaliści skłaniają się też ku twierdzeniu, że wzrost zachorowań następuje wraz z postępem cywilizacji, nadmiernej higieny życia i wysokim standardem życia. Potwierdza to fakt, iż o wiele rzadziej alergia występuje w krajach słabo rozwiniętych. Zetknięcie się organizmu z alergenem może wywołać czasami gwałtowną reakcję, nawet groźną dla życia.
Najczęstszymi objawami są: wysypka, rumień, zaczerwienienie i bąble na skórze, nasilony katar i zatkanie nosa, łzawienie spojówek, ból brzucha, biegunka, gwałtowny kaszel, duszności, obrzęk krtani, atak astmy, a nawet wstrząs. Te objawy mogą pojawić się w ciągu kilku minut po kontakcie z alergenem. Najpoważniejszą i niebezpieczną dla życia postacią natychmiastowej reakcji alergicznej jest wstrząs anafilaktyczny, ponieważ bezpośrednim zagrożeniem życia w czasie wstrząsu jest niewydolność oddechowa i zapaść układu krążenia. Ostrzeżeniem przed wystąpieniem wstrząsu są zawroty głowy, nudności, wymioty, duszność i znaczne osłabienie, które może nawet doprowadzić do utraty przytomności. Taki stan może wystąpić po użądleniu przez pszczołę lub osę u osób uczulonych na ich jad.Należy wówczas natychmiast wezwać lekarza oraz zastosować postępowanie podtrzymujące podstawowe funkcje życiowe.
Jak można rozpoznać alergię? Kiedy bez wcześniejszego przeziębienia, w słoneczny dzień pieką i łzawią spojówki, cieknie z nosa, występuje kichanie – można mieć pewność, że to katar sienny. Podobnie jest z napadami kaszlu, dusznościami i świszczącym oddechu, które mogą świadczyć o astmie. Pokarmową reakcją alergiczną jest także po zjedzeniu np. kiwi zaczerwienie i swędzenie skóry. Dla potwierdzenia rozpoznania alergii stosowane są różne rodzaje badań, najczęściej są to testy punktowe i płatkowe. Badanie polega na wprowadzeniu bezpośrednio do skóry lub nałożeniu na nią alergenów w minimalnym stężeniu. Jeżeli w miejscu zetknięcia się skóry z alergenem pojawi się zaczerwienienie, świadczy to o uczuleniu na konkretny alergen. Innym rodzajem badania jest ustalenie poziomu przeciwciał /immunoglobuliny/ we krwi.
W przypadku alergii pokarmowej, by wykryć substancję uczulającą stosuje się diety eliminacyjne. Z diety po kolei wyklucza się potrawy podejrzane o wywołanie alergii. Na przykład u małych dzieci najczęściej zdarzają się alergie na białko mleka krowiego lub składniki pieczywa. Wyłączając na pewien czas te produkty z jadłospisu dziecka, można sprawdzić, co spowodowało u niego dolegliwości. Nie należy jednak mylić alergii pokarmowej z niestrawnością. Innym badaniom poddaje się chorego, u którego podejrzewa się astmę. Przeprowadza się u niego badania spirometryczne polegające na pomiarze ilości wdychanego i wydychanego powietrza. W astmie znaczące jest zmniejszenie ilości wydychanego powietrza z maksymalnym natężeniu w ciągu pierwszej sekundy. Po podaniu leków rozszerzających oskrzela następuje znacząca poprawa.
Alergia jest chorobą przewlekłą i właściwie nie można jej całkowicie i trwale wyleczyć. W organizmie nadmierna skłonność do reakcji uczuleniowej zazwyczaj pozostaje na całe życie. Reakcja organizmu może jednak samoistnie zmieniać się i objawy alergii mogą ulec wygaszeniu. Natomiast w przypadku nasilenia się objawów alergicznych można je ograniczyć przez zastosowanie odpowiednich leków. Ważna jest wiedza na temat choroby, co pozwala na unikanie sytuacji, w których może dochodzić do uczulenia, a także umożliwia właściwe postępowanie, gdy pojawią się objawy alergii. Leczenie ma na celu całkowite zlikwidowanie objawów lub kontrolowanie ich, by móc choremu umożliwić normalne życie.
Leczenie alergii powinno być prowadzone w wielu kierunkach. Podstawą jest diagnoza, która pozwala unikać alergenu. Alergia na jad owadów i pokarmowa pozwala na taką możliwość. Dużo trudniejsze jest to w przypadku uczulenia na pyłki roślin. W mieszkaniach, gdzie jest alergik nie powinno być mebli tapicerowanych i dywanów. Należy często zmieniać pościel, a mieszkanie należy systematycznie wietrzyć, nie powinno trzymać się zwierząt. Na uczulonych niekorzystnie też działa klimatyzacja. Leczenie farmakologiczne powinien prowadzić lekarz ze względu na zróżnicowanie chorób alergicznych i konieczność stosowania różnych leków.
Doraźnie można stosować preparaty wapnia np. Calcium Priva lub leki przeciwalergiczne np. Amertil, Alerzine, Cetalergin. Jednak można je stosować nie dłużej niż 6 dni. Tylko porada lekarska oparta na osobistym zbadaniu pacjenta, wywiadzie chorobowym i badaniach dodatkowych zawsze gwarantuje leczenie bezpieczne, takie, które może dać pożądany efekt.
Artykuł opracowano przy współpracy z Apteką św. Mikołaja w Raciborzu, ul. Londzina 36, która jest czynna od poniedziałku do piątku w godzinach od 08.00 – 20.00, w soboty 08.00 – 14.00.
Apteka oferuje pełny asortyment produktów medycznych. Leki recepturowe. Kosmetyki apteczne. Sprzęt medyczny. Bezpłatne mierzenie ciśnienia, wagi, tkanki tłuszczowej, wzrostu, badanie skóry. Możliwość płacenia kartą płatniczą.
/w/