Student AGH-u przyjeżdża do Krakowa pekapem, a czasem PKS-em. Zobacz, co na temat pisowni, odmiany oraz akcentowania skrótowców, mówi prof. Jan Miodek.
Anna Burek: Panie Profesorze, jak powinno się akcentować skróty typu AGH?
Prof. Jan Miodek: Jest taka akcentuacyjna reguła, która mówi, że w skrótach typu ahg czyli w tych skrótach, w których wymawiamy każdą literę, akcent pada na sylabę (tu: literę) ostatnią. Tak samo w przypadku skrótu pkp – skrót w ogóle nieodmienny. Przyjechałem pekapem, można tylko w konwencji żartu potraktować. Nigdy tak w życiu nie powiedziałem. Ktoś kto tak powie, jeśli ja wyczuwam, że on uruchomił tu konwencję żartu językowego, to go też nie potępię. Natomiast jeśli by w oficjalnym tekście tak powiedział czy napisał, to będzie to zachowanie naganne. Wygłos w tym skrócie jest wygłos fonetyczny samogłoskowy (-e), więc nic z tym skrótem fleksyjnie zrobić nie można.
A. B.: Panie Profesorze, a co z notorycznie odmienianym PKS-em?
Prof. Jan Miodek: A, no to jest już skrót do tego stopnia zleksykalizowany, że można jeździć PKS-em ( w piśmie: duże P, duże K, duże S, -em). Nie dostałam się do tego PKS-u ( tak samo: PKS-u) – ten skrót nadaje się do odmiany, ale też przypominam, że w pierwszym przypadku akcent pada na ostatnią głoskę.
A. B.: Pytanie a propos akademii w Krakowie. AGH – taki skrót także funkcjonuje?
Prof. Jan Miodek: No tak, to jest potoczne. Tak jak na Uniwersytet Śląski, skrót się do tego stopnia zleksykalizował czyli uwyrazowił, że konstrukcje typu Studiuję na UŚ-u, są czymś tak oczywistym jak: Studiuję na KUL-u.
A. B.: Jeśli chodzi o skrót pojawiający się we Wrocławiu – Dolnośląski Uniwersytet Przyrodniczy. Co zrobić z takimi niefortunnymi skrótami w języku polskim?
Prof. Jan Miodek: Tak, było kiedyś też takie Przedsiębiorstwo Upowszechniania Prasy i Książki i był to PUPiK wtedy. No oczywiście, wszyscy ludzie, którzy konstruują nową nazwę, powinni wzbudzić w sobie taką refleksję: Co będzie kiedy my od tej nazwy stworzymy skrót? Czy nie powstanie coś wtedy śmiesznego? W tym wypadku rzeczywiście coś takiego powstało.
Posłuchaj:
Specjalnie dla raciborzan, prof. Jan Miodek odpowiada na nurtujące ich pytania. Co tydzień, profesor na łamach portalu wyjaśnia jedno z zagadnień nadesłanych przez Czytelników.
Pytania do profesora można przesyłać na adres [email protected], w tytule wiadomości wpisując: Jan Miodek.