Jan Grzonka – urodzony w Raciborzu powstaniec śląski, działacz narodowy, działacz ruchu oporu w czasie II wojny światowej. Warto przypomnieć postać polskiego patrioty w 69. rocznicę zamordowania Go przez hitlerowców.
Jan Michał Grzonka (nie mylić z Janem Grzonką, również raciborzaninem i powstańcem śląskim, żyjącym w latach 1874 – 1934) urodził się 25 września 1893 roku w Raciborzu w rodzinie robotniczej. Ukończył szkołę podstawową w Raciborzu, po czym pracował m.in. w zakładach Siemens-Planiawerke. Należał do jednych z pierwszych członków Towarzystwa Gimnastycznego Sokół. W czasie I wojny światowej. walczył po stronie niemieckiej na froncie wschodnim.
Po powrocie na Górny Śląsk wstąpił w 1919 roku do Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska. Udzielał się jako działacz społeczny w Sokole oraz Towarzystwie Śpiewaczym Słowiczek, agitował na rzecz polskiej listy w wyborach na szczeblu samorządowym 9 listopada 1919 roku, w czasie akcji plebiscytowej roznosił ulotki i pisma.
W czasie III powstania śląskiego walczył na odcinku Buków – Brzezie. Po podziale Górnego Śląska przebywał początkowo na terenie Polski, lecz po ogłoszeniu deklaracji mniejszościowej powrócił do Raciborza. Miał jednak trudności ze znalezieniem zatrudnienia i pracę udało mu się znaleźć dopiero w Gliwicach, w warsztatach kolejowych. Utrzymywał się również z odziedziczonego po rodzicach małego gospodarstwa rolnego.
W okresie międzywojennym uczestniczył w polskim ruchu narodowym. Był członkiem Związku Polaków w Niemczech. Mimo oferowania korzyści materialnych, odmówił wstąpienia do NSDAP. W wykazie gestapo z 1937 roku znalazł się w gronie 9 raciborzan uznanych za niebezpiecznych dla Niemiec. W następnym roku odmówiono mu zezwolenia na kupno nieruchomości.
Po wybuchu II wojny światowej, 4 września 1939 roku został aresztowany i umieszczony w obozie koncentracyjnym Buchenwald. Dzięki staraniom rodziny, jesienią 1940 roku został warunkowo zwolniony, musiał jednak stale meldować się w gestapo, miał również zakaz prowadzenia działalności politycznej. Po zwolnieniu nawiązał jednak kontakt z polskim ruchem oporu. Współorganizował akcje sabotażowe, działał w siatce wywiadowczej.
Latem 1941 roku został zdekonspirowany i uwięziony w więzieniu w Berlinie, a następnie w Brandenburg an der Havel. Podczas śledztwa wykazał się odwagą i nie wydał żadnego ze współpracowników. Oskarżony o zdradę stanu, został bez rozprawy skazany na ścięcie. Wyrok wykonano 3 listopada 1942 roku w więzieniu w Brandenburg an der Havel. Jego zwłoki poddano kremacji, po czym pochowano go na miejscowym cmentarzu. 25 lat po wojnie prochy Grzonki sprowadzono do Raciborza i 11 maja 1970 roku pogrzebano je na cmentarzu komunalnym na Płoni.
Był dwukrotnie żonaty, z pierwszą żoną Franciszką, z domu Galecką doczekał się dwóch synów, Floriana i Urbana oraz córki Pelagii. Z drugiego małżeństwa z Marią, z domu Noga przyszło na świat dwóch synów, Józef i Gerhard.
Artykuł pochodzi w całości z Wikipedii, został opracowany na podstawie "Śląskiego słownika biograficznego" pod redakcją Mirosława Fazana, Franciszka Serafina.
Środowisko, jakość życia, ekologia
.jpg "Remont")
.jpg "Remont zabytkowego spichlerza chłopskiego w Raciborzu zakończony")
Dla jednych patryjota dla innych terrorysta !!!
Ci, których „honor zwał się wiernością” rzeczywiście mogli go tak postrzegać.