Wieczór andrzejkowy obchodzony jest w Polsce z 29 na 30 listopada, czyli w wigilię dnia św. Andrzeja. Tego wieczoru Święty uchyla rąbka tajemnicy wszystkim tym, którzy pragną poznać przyszłość.
Kim był św. Andrzej? Niewiele osób wie, że był jednym z 12 apostołów. Jako uczeń Jana Chrzciciela głosił Dobrą Nowinę w różnych krajach, w szczególności w okolicach Morza Czarnego i w Grecji. Tam też poniósł męczeńską śmierć, powieszony na krzyżu w kształcie litery X.
Od dawien dawna wigilia św. Andrzeja, czyli popularne andrzejki, to tradycyjny wieczór wróżb. Stare polskie przysłowie podaje, że „na świętego Andrzeja błyska pannom nadzieja”. Podczas tego wyjątkowego wieczoru głównie panny pragną poznać swoją przyszłość, zwłaszcza tą uczuciową. Pomysłowość młodych kobiet w tych działaniach była od dawna niewyczerpana. Magicznym zabiegom patronował św. Andrzej – opiekun panien na wydaniu, szczególnie tych cnotliwych i pobożnych. Święty pomagał nie tylko w poznaniu imienia przyszłego męża, ale także jego pochodzenia czy stanu posiadania. Panny wróżyły zamążpójście w wigilię św. Andrzeja, a panowie „do wzięcia” w przeddzień św. Katarzyny, czyli 24 listopada. Jednak z czasem katarzynki uległy zapomnieniu. Oba obrzędy zostały jednak połączone i obchodzone są równocześnie jako tradycyjne andrzejki.
Andrzejkowy zwyczaj stanowi odważne połączenie tradycji chrześcijańskiej i ludowej, które czasem się ścierają. Mimo iż jest to kwintesencja ludowych wierzeń i praktyk magicznych, andrzejki bardzo silnie wpisały się w kulturowy rytuał. W najbliższych dniach przez kraj przetoczy się istna fala wszelkiego rodzaju imprez z tańcem i wróżbami w tle.
Wieczór andrzejkowy to wspaniała okazja, aby spotkać się w gronie przyjaciół. Dobrą zabawę z pewnością umilą tradycyjne wróżby andrzejkowe. Oto kilka z nich:
Lanie wosku. Jest to najbardziej znana – od wieków aż po dzień dzisiejszy – wróżba andrzejkowa.
Roztop wosk w małym naczyniu i lej na wodę przez ucho od klucza. Kształt woskowej figurki może wydawać się nieczytelny, ale gdy obejrzysz jego cień na ścianie, łatwiej dopatrzysz się zarysu. Mogą to być przeróżne kształty. Wystarczy odrobina fantazji, a dowiesz się co czeka Cię w nadchodzącym roku.
Jabłko. Wróżba z jabłkiem polega na tym, aby tak obrać jabłko, by powstała jak najdłuższa obierzyna (skórka przerwana kolejny etap wróżby odsłania). Potem wróżący zamyka oczy, myśli o miłości i przez lewe ramię rzuca za siebie skórką. Kształt jaki ona przybierze, wskazuje na literę, od której będzie zaczynać się imię przyszłego wybrańca serca.
Karteczki z życzeniami. Do dużego naczynia ze szkła wrzuć kilka kartek z zapisanymi na nich życzeniami. Potem powoli wlej do naczynia zimną wodę. Te karteczki, które wypłyną na wierzch, wskażą marzenia, które się spełnią w najbliższym czasie. Te, które opadną na dno, niestety szybko nie zostaną zrealizowane.