Procesy niszczenia, powłoki ochronne oraz nowoczesne materiały kotłowe były tematem XII Konferencji Naukowo-Technicznej zorganizowanej 12-13 marca, w Słoku k. Bełchatowa, przez RAFAKO S.A. i Politechnikę Śląską.
Po raz 12. RAFAKO wspólnie z Politechniką Śląską zorganizowało wysokospecjalistyczną konferencję, poświęconą konkretnemu zagadnieniu z zakresu budowy i eksploatacji urządzeń dla energetyki zawodowej. Wzięło w niej udział blisko 140 specjalistów, reprezentujących firmy oraz ośrodki naukowe.
– Za każdym razem jest to okazja do podsumowań tego, co wydarzyło się w branży od poprzedniego spotkania. Miniony rok wprowadził do branży energetycznej nutę optymizmu. Wreszcie rozpoczęła się realizacja najważniejszych projektów, takich jak Jaworzno, Opole i Kędzierzyn-Koźle, w których uczestniczy RAFAKO. Na horyzoncie są nowe inwestycje, związane także z modernizacją już istniejących obiektów. Z tego też powodu bardzo ważne jest poszukiwanie nowych rozwiązań związanych z materiałami i technologią produkcji. Wszystko po to, aby uzyskać coraz to wyższe sprawności urządzeń energetycznych oraz tak, by ich eksploatacja była bardziej efektywna i spełniała wysokie normy środowiskowe. W konferencji, oprócz naukowców i pracowników RAFAKO, uczestniczy też wielu przedstawicieli innych firm, którzy dzielą się swoimi doświadczeniami i mogą wiele wnieść do rozwoju całej branży – mówi Krzysztof Burek, Wiceprezes Zarządu i Dyrektor ds. Handlowych w RAFAKO S.A., który też swoim referatem wprowadzającym zainaugurował konferencję.
– Konferencja adresowana do kadry specjalistów w elektrowniach czy też elektrociepłowniach, którzy bezpośrednio zajmują się swoimi obiektami, remontują je, modernizują. Ci ludzie często chcą znać przyczyny problemów, które pojawiają się w trakcie eksploatacji. Na konferencji są naukowcy, którzy wyjaśniają, skąd biorą się zniszczenia, jak im zapobiegać lub jakie materiały stosować, żeby tych zniszczeń było mniej – mówi Piotr Karaś, Dyrektor Biura Marketingu w RAFAKO S.A., współorganizator konferencji. – W temacie materiałoznawstwa, czyli analizy zniszczeń, struktur materiałów po zniszczeniach, tego, dlaczego dzieje się tak, a nie inaczej na skutek eksploatacji, nie zawsze jesteśmy w stanie odpowiedzieć sami, jako producent urządzeń, dlatego też podczas tej konferencji jest wyjątkowo dużo referatów naukowych, ponieważ to nauka zawiera odpowiedzi na te pytania – dodaje P. Karaś.
Tematyka konferencji ograniczyła się do trzech grup zagadnień i ich dotyczyły też wszystkie zaprezentowane referaty. – Dawno już taka tematyka nie była poruszana. Niszczenie nierozłącznie towarzyszy eksploatacji. Możliwość przeanalizowania uwarunkowań procesów niszczenia, które wpływają na trwałość, pozwala na doskonalenie eksploatacji kotłów i wyciągnięcie wniosków odnoszących się do nowych projektów oraz do przenoszenia wyników z jednego kotła do drugiego. Przy czym należy pamiętać, że w pracach diagnostycznych związanych z trwałością i zniszczeniem, każdy obiekt należy traktować indywidualnie – mówi prof. dr hab. inż. Adam Hernas, przewodniczący konferencji, wskazując przy tym na trzy grupy źródeł czynników, wpływających na niszczenie urządzeń tzn: wynikające z projektu, producenta/wykonawcy oraz ze sposobu eksploatacji. Jak przyznaje, w dwóch pierwszych przypadkach nowoczesna technologia oraz przepisy w znacznym stopniu ograniczają możliwość wystąpienia błędów. Te jednak w dalszym ciągu pojawiają się po stronie człowieka, jak np. nieprawidłowy sposób spawania, dopuszczenie do przegrzania urządzenia itp.
Prof. Adam Hernas od ponad 20 lat współpracuje z RAFAKO. – Na początku były to działania z zakresu diagnostyki, oceny stanu istniejącego, trwałości resztkowej itp. Obecnie, dzięki realizacji projektów finansowanych przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, poszerzamy zakres współpracy o badania materiałowe, które zmierzają do zdobycia własnego know-how oraz opanowania technologii spawania i gięcia nowych materiałów żarowytrzymałych, które będą zastosowane w kotłach najnowszej generacji na parametry ultra nadkrytyczne. W ramach realizowanego projektu strategicznego PBS-1 został opracowany przez RAFAKO S.A. kocioł referencyjny na bardzo wysokie parametry pary zapewniające sprawność bliską 50%. Zastosowanie nowych stali austenitycznych oraz nadstopów niklu wymaga zrealizowania szeregu badań i opanowania technologii ich przetwarzania, pokazujących możliwości wytwórcze RAFAKO – dodaje prof. A. Hernas.
– RAFAKO zawsze odgrywało istotną rolę w rozwoju polskiej myśli inżynierskiej. To przedsiębiorstwo, w którym nie tylko montuje się urządzenia, lecz takie, gdzie kreuje się myśl techniczną i innowacyjne rozwiązania. Jest to bardzo ważne i stanowi wartość dodaną firmy – mówi Jacek Janas, Wiceprezes Zarządu TAURON Wytwarzanie S.A., który podczas konferencji zaprezentował referat, obrazujący doświadczenia eksploatacyjne kotła fluidalnego na parametry nadkrytyczne pary w Elektrowni Łagisza.
Pomimo tego, że tegoroczna tematyka była bardzo zawężona, to efekty pojawiających się na tym odcinku problemów eksploatacyjnych mają przełożenie na funkcjonowanie całego bloku energetycznego, a co za tym idzie, efektywność produkcji ciepła i prądu. – Energetyka to branża, która musi dobierać materiały w sposób szczególny. Decyzje o ich wyborze muszą być podejmowane już na etapie projektowania, a nawet w momencie powstania koncepcji. To, jakie zastosujemy materiały przesądzi o sprawności bloku energetycznego i kosztach eksploatacyjnych przez następnych 35-40 lat. Ta konferencja daje pogląd specjalistom o tym, w jaki sposób mają kierować się decyzjami przy procesach inwestycyjnych i eksploatacyjnych – wyjaśnia J. Janas, przyznając, że podobnych konferencji, które poruszają taką tematykę, jest w branży niewiele. Tymczasem zastosowanie w praktyce omawianych tu zagadnień przynosi bardzo wymierne efekty. – Metody zapobiegania zniszczeniom polegają głównie na zastosowaniu powłok ochronnych, które nakładane są na stosunkowo tańsze materiały albo niespełniające wymagań w danych warunkach, gdy użycie droższych byłoby zbyt kosztowne. Często to rachunek ekonomiczny jednoznacznie wskazuje, że w wielu przypadkach, choć nie zawsze, powłoki ochronne są bardziej opłacalne -przyznaje prof. A. Hernas.
Znajomość procesów niszczenia i zabezpieczania eksploatowanych urządzeń jest istotna także ze względu na już istniejące obiekty. – Polska energetyka ma już swoje lata, jest mocno wysłużona. Większość z pracujących dziś urządzeń przekroczyła już swój okres obliczeniowy, dlatego obecnie duży nacisk położony jest na diagnostykę i badanie stanu, w jakim się one znajdują. W naszym dziale zajmujemy się badaniem kotłów, rurociągów, armatury i sprawdzaniem, czy te urządzenia są bezpieczne, czy i jak długo jeszcze mogą być eksploatowane. Tę wiedzę przekazujemy naszym klientom, czyli np. elektrowniom, elektrociepłowniom czy też innym zakładom przemysłowym. Współpracujemy przy tym z Politechniką Śląską i Instytutem Metalurgii Żelaza w Gliwicach, które są dla nas wsparciem naukowym – mówi Bogusław Kowalski, Dyrektor ds. Serwisu w RAFAKO S.A. – Temat wysłużonej i wyeksploatowanej energetyki polskiej z tematyką konferencji można połączyć właśnie poprzez czas, który minął od momentu zbudowania urządzeń. Naukowcy pokazują, w jaki sposób można obliczyć teoretycznie to, co my później praktycznie chcemy zweryfikować podczas badań na obiekcie – dodaje B. Kowalski, tłumacząc zakres współpracy RAFAKO z ośrodkami naukowymi.
Potrzeba poszukiwania nowych materiałów wynika z przepisów nałożonych przez Unię Europejską, dotyczących ograniczenia emisji CO2 do atmosfery. Stąd też konieczność podnoszenia wydajności bloków energetycznych, która przekłada się na niższe zużycie paliwa oraz niższą emisyjność. – Możemy to osiągnąć tylko i wyłącznie podwyższając parametry czynnika, czyli temperaturę i ciśnienie. W tym przypadku zderzamy się ze ścianą, którą są dla nas dostępne materiały, jakich możemy użyć na krytycznych elementach bloków energetycznych, np. na ścianach szczelnych, przegrzewaczach czy parowniku. Dlatego też poszukujemy nowych materiałów. Mamy potrzeby, które sygnalizujemy naszym partnerom naukowym, a oni, dzięki swojej wiedzy, mogą nam podpowiedzieć, jakie materiały możemy wykorzystać. Pozyskujemy próbki do analiz, część badań prowadzą nasi partnerzy naukowi, np. badania makro i mikroskopowe materiału rodzimego oraz złącz spawanych – mówi Robert Demel, specjalista ds. obliczeń wytrzymałościowych metody elementów skończonych, z Biura Komputerowego Wspomagania Projektowania RAFAKO S.A., który także był jednym z prelegentów konferencji.
– W nowo budowanych obiektach energetycznych na parametry nadkrytyczne lub nawet supernadkrytyczne, muszą występować materiały, które będą spełniały stawiane wymagania odpowiednich własności, głównie własności żarowytrzymałych. Coraz to wyższe parametry pracy kotłów, wyższe sprawności – do czego się dąży – będą wymagały stosowania materiałów najnowszych generacji. W przypadku modernizacji, zastosowanie materiałów charakteryzujących się lepszymi własnościami mechanicznymi, pomoże w osiągnięciu wyższej efektywności funkcjonowania danego obiektu – mówi Stanisław Fudali, Główny Spawalnik w RAFAKO S.A.
Podczas dwudniowej konferencji wygłoszonych zostało 20 specjalistycznych referatów. W grupie prelegentów znaleźli się, oprócz pracowników RAFAKO, przedstawiciele Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, Politechniki Śląskiej w Katowicach, Politechniki Wrocławskiej, Urzędu Dozoru Technicznego w Warszawie, Instytutu Metalurgii Żelaza w Gliwicach, Instytutu Inżynierii Materiałowej oraz Zakładu Spawalnictwa Politechniki Częstochowskiej, Wyższej Szkoły Zarządzania Ochrona Pracy w Katowicach oraz firm TAURON Wytwarzanie S.A., PLASMASYSTEM, SB Energy S.A Opole, KEENNAMETAL, DURAG Niemcy. Firmy oferujące urządzenia dla energetyki miały ponadto możliwość zaprezentować swoją ofertę na stoiskach wystawienniczych.
– Ta konferencja, z racji dosyć specyficznej i trudnej tematyki była dla nas pewnego rodzaju wyzwaniem. Cieszymy się, że konferencję zaszczycili zarówno specjaliści z polskich, jak i zagranicznych firm oferujących nowoczesne rozwiązania w zakresie poruszanej w tym roku tematyki. Jest to dla nas bardzo ważne, dlatego, że wymagania związane z ochroną środowiska, a co za tym idzie, budową nowoczesnych bloków energetycznych, w szczególności na parametry nadkrytyczne, wiążą się z koniecznością stosowania specjalistycznych stali, które pracują w bardzo wysokich temperaturach i trudnych warunkach. Bardzo istotne jest to, że w tych tematach współpracujemy ściśle z wyższymi uczelniami do których zaliczyć można m.in. AGH, Politechnikę Śląską, Politechnikę Wrocławską. Są to ludzie, którzy posiadają bardzo duże doświadczenie i wiedzę – mówi Janusz Rydzak, Kierownik Zespołu Promocji Produktu z RAFAKO S.A., współorganizator konferencji.
– Na tym polega nasza siła, by łączyć kompetencje badawczo-rozwojowe z tematami biznesowymi i przemysłem, czyli praktycznym zastosowaniem, gdyż to oznacza rozwój i przyszłość – podsumowuje wiceprezes RAFAKO, Krzysztof Burek.
Adventure Media
publ. /ps/
Rynek pracy, edukacja, depopulacja
