8 lutego na pamiątkę ustanowienia przez Marszałka Piłsudskiego Dekretu o Tymczasowych Przepisach Więziennych swoje święto obchodzi Służba Więzienna. Z tej okazji na raciborskim zamku wręczono odznaczenia resortowe funkcjonariuszom Służby Więziennej i osobom wspierającym działania Śląskiej Służby Więziennej.
W piątek na Zamku Piastowskim w Raciborzu odbyły się wojewódzkie obchody Święta Służby Więziennej. Święto resortowe Służba Więzienna obchodzi 8 lutego na pamiątkę ustanowienia przez Marszałka Piłsudskiego 8 lutego 1919 r. Dekretu o Tymczasowych Przepisach Więziennych.
– Bycie funkcjonariuszem publicznym to wielki honor, ale i olbrzymia odpowiedzialność. To ciągła gotowość i troska o bezpieczeństwo naszego regionu i jego mieszkańców; to dbałość o przestrzeganie praw każdego obywatela – podkreślał płk Andrzej Baliński, Dyrektor Okręgowy Służby Więziennej w Katowicach. – Przez prawie 100 lat Służba Więzienna przechodziła kolejne reformy. Dziś stoi przed kolejnymi wyzwaniami. Dzięki Ministerstwu Sprawiedliwości po raz pierwszy od 1989 r. więziennictwo przechodzi gruntowną reformę. Wdrażany od zeszłego roku Program Modernizacji Służby Więziennej w Latach 2017-2020 to nie tylko reorganizacja strukturalna, ale także poprawa infrastruktury i warunków pracy funkcjonariuszy, doskonalenie zawodowe i nowoczesny na miarę XXI w. sprzęt i wyposażenie. To dla nas ogromna szansa na rozwój – mówił płk Andrzej Baliński.
W uroczystości wziął także udział wiceminister sprawiedliwości Michał Woś. – Służba Więzienna zasługuje na to, aby ją doceniać. Jednym z bardzo ważnych elementów jej modernizacji jest odbudowa etosu Służby Więziennej, która ma piękne i bogate tradycje, ma etos całego 20-lecia międzywojennego, bohaterów, którzy ponieśli śmierć za Ojczyznę w Katyniu. Ma też wielkie zadanie postawione przed sobą, czyli dbanie o pamięć Żołnierzy Wyklętych – powiedział Michał Woś. – Cieszę się, że właśnie tutaj, w Raciborzu, możemy się dzisiaj spotkać i świętować. Na tej ziemi, w tym mieście, odbywa się bardzo dużo działań związanych ze Służbą Więzienną. I nie mówię tutaj o bogatej tradycji więzienia, znanego w całej Polsce czy o pięknych działaniach ostatnich prac Izby Pamięci na Zamku Piastowskim – jednym z najważniejszych symboli Raciborza jest baszta, czyli dawny zakład karny – zaznaczył pochodzący z Raciborza wiceminister sprawiedliwości.
Podczas uroczystości wręczono odznaczenia resortowe funkcjonariuszom Służby Więziennej i czterem osobom wspierającym działania Śląskiej Służby Więziennej. Awanse na wyższe stopnie służbowe otrzymało 143 funkcjonariuszy Służby Więziennej w korpusie podoficerów, 51 oficerów i 23 chorążych. Przyznano również 41 odznak “Za zasługi w pracy penitencjarnej”.
Obchody uświetnił koncert kwartetu smyczkowego Subito.
Służba Więzienna została powołana 8 lutego 1919 r. To właśnie wówczas Naczelnik Państwa Marszałek Józef Piłsudski Dekretem „W sprawie tymczasowych przepisów więziennych” władzę nad więzieniami w wolnej Polsce powierzył Ministerstwu Sprawiedliwości, tworząc tym samym podwaliny współczesnego, nowoczesnego więziennictwa. Od tego czasu minęło blisko 100 lat. Służba Więzienna przechodziła kolejne reformy, wraz ze zmianami ustrojowymi zmieniała się struktura więziennictwa i przepisy wykonawcze. W latach 90. dokonano nowelizacji kodeksu karnego wykonawczego, regulaminów wykonywania kary pozbawienia wolności i tymczasowego aresztowania oraz wewnętrznych przepisów penitencjarnych. Do wykonywania kar i środków karnych wprowadzono zasady indywidualizacji, humanitarnego traktowania, poszanowania godności i praw skazanych. Naczelnym zaś celem kary uczyniono readaptację społeczną.
Służba Więzienna jako jedyna formacja nie przeszła gruntownej reformy po 1989 r., w związku z tym Ministerstwo Sprawiedliwości i Centralny Zarząd Służby Więziennej przygotowały pierwszą ustawę modernizacyjną, która przewiduje zmianę wielu elementów funkcjonowania więziennictwa.
W ramach realizowanego od początku 2017 roku programu modernizacji Służby Więziennej formacja systematycznie wyposażana jest w nowoczesny sprzęt (kamizelki, kaski ochronne, kajdanki), uzbrojenie, elektroniczne i kompleksowe systemy zabezpieczeń zakładów karnych i aresztów śledczych, urządzenia do prześwietlania paczek i bagaży, a także do wykrywania narkotyków, wykrywacze telefonów komórkowych, systemy sygnalizacji pożarów, systemy depozytowe kluczy.
Okręgowy Inspektorat Służby Więziennej w Katowicach został powołany w dniu 1 września 1996 r. na podstawie Zarządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 20 sierpnia 1996 r. w sprawie siedzib, terytorialnego zasięgu i szczegółowego zakresu działania Dyrektorów Okręgowych oraz struktury organizacyjnej Okręgowych Inspektoratów Służby Więziennej (Dz. U. MS z 1996 r. Nr 5 poz. 28).
Okręg katowicki jest pierwszym co do wielkości w kraju, zasięgiem terytorialnym obejmuje województwo śląskie. Łącznie we wszystkich jednostkach penitencjarnych przebywa przeciętnie ponad 7 tys. osadzonych. Dyrektorowi Okręgowemu Służby Więziennej w Katowicach podlegają następujące jednostki organizacyjne: Areszt Śledczy w Bielsku Białej, Areszt Śledczy w Bytomiu, Areszt Śledczy w Częstochowie (z OZ Wąsosz Górny), Areszt Śledczy w Gliwicach, Areszt Śledczy w Katowicach, Areszt Śledczy w Mysłowicach, Areszt Śledczy w Sosnowcu, Areszt Śledczy w Tarnowskich Górach, Areszt Śledczy w Zabrzu, Zakład Karny w Cieszynie, Zakład Karny w Herbach, Zakład Karny w Jastrzębiu Zdroju, Zakład Karny w Lublińcu, Zakład Karny w Raciborzu, Zakład Karny w Wojkowicach (z OZ Ciągowice), Zakład Karny w Zabrzu. Pełni w nich służbę niemal 2,5 tys. funkcjonariuszy i pracowników cywilnych. W ramach jednostek funkcjonuje pięć oddziałów terapeutycznych (dla osób z niepsychotycznymi zaburzeniami psychicznymi i upośledzonych umysłowo, uzależnionych od alkoholu i narkotyków), Centrum Kształcenia Ustawicznego w Wojkowicach, Ośrodek Diagnostyczny w Katowicach oraz Szpital i Ambulatorium z Izbą Chorych Aresztu Śledczego w Bytomiu, z oddziałem chorób wewnętrznych. Na terenie jednostek penitencjarnych funkcjonują dwa oddziały dla osadzonych szczególnie niebezpiecznych, stwarzających poważne zagrożenie społeczne. Są to oddziały w ZK Racibórz i AŚ Katowice (aktualnie zawieszony), w których stworzono szczególne warunki zapewniające wzmożoną ochronę społeczeństwa i bezpieczeństwo zakładu. W dwóch jednostkach – w ZK Lubliniec i AŚ Katowice – karę odbywają również skazane kobiety.
Katarzyna Przypadło
