Jednym z niebezpieczeństw mogących zaburzyć prawidłowy rozwój młodego człowieka są choroby związane z zaburzoną potrzebą odżywiania. Zaburzenie to w głównej mierze dotyczy dziewcząt i młodych kobiet, chociaż zdarza się również u chłopców.
Za pośrednictwem mediów przekazywane są często dwie sprzeczne informacje na temat pokarmów i odżywiania.
Pierwsza z nich głosi, że osoby szczupłe odnoszą sukcesy, są atrakcyjne i lubiane, natomiast druga promuje jedzenie jako czynność przyjemną i wszyscy mają do niej prawo. Szczególnie
w okresie dorastania wiele dziewcząt chce mieć np. figurę modelek.
Aby to osiągnąć wybierają drakońską dietę. Może to być początek chorób związanych z zaburzeniami łaknienia. Jedzenie
z prostej funkcji zaspakajania głodu może stać się źródłem udręk, konfliktów, obsesji i lęków.
Zaburzenia odżywiania występują pod dwiema postaciami: jadłowstrętu psychicznego zwanego anoreksją oraz żarłoczności psychicznej zwanej bulimią. Obydwie postacie są groźne dla zdrowia oraz życia.
Symptomy anoreksji:
Utrata apetytu, wstręt do jedzenia.
Znaczna utrata wagi (poniżej 85% normy dla wieku i wzrostu),
a mimo to towarzysząca rosnąca obawa przed przybraniem na wadze.
Kontynuowanie diety mimo skrajnej szczupłości.
Zaostrzenie się rysów twarzy; suchość skóry, prawie całkowity zanik tkanki tłuszczowej; wypadanie włosów na głowie, pojawienie się nadmiernego owłosienia np. na ramionach lub nogach.
Osłabienie, odwodnienie; często dolegliwości ze strony układu krążenia, w tym zimne dłonie, nadmierne pocenie się stóp, krótki oddech.
U dziewcząt często zatrzymanie miesiączki lub wydłużony czas między menstruacjami.
Pojawia się drażliwość, niepokój, często odsuwanie się od innych, a głównym tematem do rozmowy jest jedzenie, kalorie, zawartość tłuszczu i diety.
Wyczerpujące okresy superaktywności, dążenie do perfekcjonizmu i przesady, np. w nauce, ćwiczeniach fizycznych.
Przyczyny anoreksji to często:
Zaburzone postrzeganie obrazu własnego ciała, niezadowolenie
z figury.
Przekonanie, że szczupła sylwetka jest pomocna w życiu.
Lęk przed dorosłością oraz niska samoocena i brak wiary
w siebie.
Symptomy bulimii:
Nawracające okresy żarłoczności, kiedy osoba chora zjada olbrzymie ilości pokarmu w ciągu krótkiego czasu.
Poczucie utraty kontroli nad swoim zachowaniem w czasie napadu żarłoczności.
Regularne stosowanie metod zapobiegania przyrostowi wagi ciała, takich jak: prowokowanie wymiotów, nadużywanie środków przeczyszczających lub moczopędnych, ścisła dieta, głodówka lub bardzo wyczerpujące ćwiczenia fizyczne.
Podjadanie sobie w ukryciu, często nocą (jedzenie gdy nikt nie widzi, chowanie papierków po cukierkach, woreczków po chrupkach itd.); podjadanie jedzenia i pieniędzy na dodatkowe jedzenie.
Częste stany przygnębienia, apatii; zmienne nastroje, poddawanie się emocjom; popadanie w skrajności.
Przyczyny bulimii:
Traktowanie jedzenia jako namiastki miłości – osoba, która czuje się osamotniona, pusta i niekochana; je, aby zrekompensować te negatywne uczucia.
Stresujące wydarzenia życiowe – osoby z bulimią przejadają się, ponieważ pokarm powoduje wydzielanie w mózgu serotoniny, która może poprawić ich samopoczucie i ułatwić odprężenie
i wypoczynek.
Niska samoocena i towarzyszące temu częste okresy niepokoju, które mogą łagodzić gwałtowne napady obżarstwa.
Sposoby postępowania w przypadkach zaburzeń odżywiania się:
Schorzenia z grupy zaburzeń łaknienia wymagają długotrwałego procesu leczenia.
Należy szukać pomocy u lekarza rodzinnego, psychiatry, psychologa klinicznego, dietetyka czy specjalisty od zaburzeń w odżywianiu. Jeśli stan zdrowia jest na tyle zły, że wymaga leczenia szpitalnego, najlepsze rezultaty osiąga się poprzez leczenie na oddziale specjalizującym się w terapii wspierającej w Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej.
Ośrodki zajmujące się leczeniem zaburzeń odżywiania:
Instytut Psychiatrii i Neurologii ul. Sobieskiego 1/9, Warszawa
tel. (022) 642-66-11
Szkoła Normalizacji Łaknienia ul. Grodzka 31/7, Kraków
tel. (012) 421-39-81
Ośrodek Leczenia Nerwic i Zaburzeń Jedzenia Dąbrówka,
ul. Asnyka 10, Gliwice
tel.(032) 238-34-70
Ambulatorium Terapii Zaburzeń Odżywiania ul. Lubeckiego 1, Poznań tel. 604-226-702
Katedra Psychiatrii CM UJ w Krakowie
www.kpdim.cm-uj.krakow.pl
Rynek pracy, edukacja, depopulacja
