Okruchy z historii i dziejów kościoła św. Anny w Gamowie

Kościół pw. św. Anny w Gamowie został wybudowany w 1728 roku.

Wybudowany w 1728 roku kościół pw. św. Anny w Gamowie ma jedną dużą i jedną małą wieżę. W dużej wieży znajdowały się kiedyś trzy dzwony: jeden duży, jeden średniej wielkości i mały dzwon pogrzebowy. W małej wieży był maleńki dzwon, który dzwonił zawsze w czasie przeistoczenia i podniesienia.  Mimo, że dzwony uruchamiano ręcznie (do dziś pozostały na chórze otwory, z których zwisały liny…), dzwoniono kiedyś częściej. Dzwoniono rano, w południe i na wieczór na Anioł Pański, a w piątek jeszcze dodatkowo o trzeciej po południu na godzinę śmierci Pana Jezusa. Dzwoniono 30 minut przed rozpoczęciem każdej Mszy św. dużym dzwonem, i jeszcze 5 minut przed samą Mszą. W niedzielę i święta dzwoniono wszystkimi dzwonami. Kiedy ktoś umarł dzwoniono trzy dni w porze obiadowej wszystkimi dzwonami wraz z dzwonem pogrzebowym. Pogrzebowy dzwonił w trakcie procesji z trumną z domu do kościoła i z kościoła na cmentarz do grobu. Kiedy dzwoniono na Anioł Pański, ludzie przerywali pracę i modlili się; mężczyźni zdejmowali przy tym czapki. Po ustaniu dzwonu wracano do zajęć. Podobnie, gdy pogrzebowy oznajmiał skonanie kogoś z parafian, modlono się na polu czy w domu za jego duszę.

- reklama -

 

Podczas I wojny światowej (1914 – 1918) skonfiskowano wszystkie trzy mosiężne dzwony na materiał wojenny (armaty). Z początkiem 1922 roku ówczesny proboszcz ks. Alfred Slossarczyk sprowadził dwa nowe dzwony w miejsce skonfiskowanych w czasie wojny. Dostawcą dzwonów była firma Stoermer z Erfurtu. Po raz pierwszy nowe dzwony zabiły na wieży kościoła w Gamowie w Wielką Sobotę tegoż 1922 roku. W 1924 roku zainstalowano w kościele i na plebanii elektryczność – doprowadzono ją także na wieżę.

 

W dniu 6 marca 1942 roku, podczas trwania II Wojny Światowej, władze hitlerowskie zarekwirowały na cele wojenne wszystkie dzwony z Gamowa za wyjątkiem małego dzwonu alarmowego w małej wieży. Na początku 1943 roku firma Zipf z Wrocławia dostarczyła kościołowi dwa stalowe dzwony duży i mały, jako tzw. ersatz wojenny, wykonane prawdopodobnie w Fuldzie. Przez dłuższy czas dzwony te stały w przedsionku kościoła. Nie miał ich kto zamontować, gdyż wszyscy zdatni młodzi i dorośli mężczyźni zabrani byli do wojska. Jak mówią starsi parafianie, dopiero późną wiosną miejscowy nauczyciel  i organista Matthaeius Augustin wraz z uczniami wciągnęli dzwony na wieżę. Przez ostatnie 66 lat te stalowe dzwony wyznaczały rytm życia i nabożeństw w Gamowie.

 

Poważne kłopoty zaczęły się z dużym dzwonem z początkiem lutego 2008 roku – jego dźwięk „jak po garnku” był oznaką „choroby”. Po dokładnych oględzinach z użyciem odpowiednich preparatów okazało się, że posiada on ponad 30-centymetrowe pęknięcie na wewnętrznej stronie kielicha; jakakolwiek naprawa w takim przypadku jest niemożliwa – całość nadaje się tylko na złom.

 

Od 30 marca 2008 roku (II Niedziela Wielkanocna) zaprzestano dzwonienia w Gamowie. W użyciu pozostał tylko mały stalowy dzwon na skonanie i pogrzeb. Parafialna Rada Duszpasterska wraz z Proboszczem na spotkaniu w dniu 18 kwietnia 2008 roku jednogłośnie podjęła decyzję o zakupie nowego – oryginalnego czyli mosiężnego dzwonu. Finanse postanowiono zbierać w ramach comiesięcznych kolekt specjalnych. Pracę zlecono znanej firmie ludwisarskiej Felczyńskich z Taciszowa koło Gliwic. Dnia 6 czerwca 2008 roku ks. proboszcz Edmund Pośpiech w obecności członka Rady Parafialnej P. Antoniego Strzeduły podpisał z ludwisarzem P. mgr inż. Zbigniewem Felczyńskim umowę zlecenia wykonania dzwonu.

 

Nowy gamowski duży dzwon – o nazwie „Święta Anna” – narodził się w ludwisarni w Taciszowie w nocy z czwartku na piątek 11/12 września AD 2008, odlany dokładnie o godz. 23.35.

 

 

(Dzwony zawsze są odlewane w ludwisarniach przed świtem w nocy z czwartku na piątek – czas konania Jezusa, dzień miłosierdzia…).

 

We wtorek 16 września – kiedy osiągnął temperaturę otoczenia – został wykopany i ujrzał światło dzienne. Waga dzwonu wynosi 580 kg, dźwięk (ton) – gis. Na awersie znajduje się wygrawerowany wizerunek św. Anny – która trzymając na lewym przedramieniu swoją córkę Maryję, uczy ją czytać i modlić się – oraz napis: „Święta Anno proś za nas, a nie opuszczaj nas”. Na rewersie napis: „Dar Parafian za czasów Ojca Świętego Benedykta XVI, J.E. Ks. Apb. Alfonsa Nossola, Proboszcza Ks. Edmunda Pośpiecha, na wieczną chwałę Bożą. Gamów R.P. 2008”.  23 października 2008 r. (czwartek) firma Antoni Rduch z Połomi przywiozła dzwon do Gamowa. Ustawiony został w przedsionku.

 

16 listopada 2008 r. podczas dorocznego Kiermaszu ks. bp Jan Kopiec z Opola (bp pomocniczy, wikariusz generalny) przewodniczył uroczystej sumie i dokonał poświęcenia nowego dzwonu. W kazaniu ks. Biskup podkreślił, że nowy dzwon ma nam także przypominać o Bogu, o Którym współczesny świat zdaje się zapominać… Koncelebrowali: gamowski proboszcz ks. Edmund Pośpiech, ks. Antoni Strzedulla, pochodzący z Gamowa  emerytowany proboszcz parafii Turze w diec. Gliwickiej oraz ks. Jan Pyka, notariusz Kurii Biskupiej.

 

 

Przed poświęceniem i zawieszeniem dzwonu w dniach 3 – 7 listopada 2008 r. P. Henryk Marcinek z własnej inicjatywy wraz ze swoim synem Rafałem oraz P. Engelbertem Komorkiem i braćmi P. Markiem i Bernardem Kachlami wytynkowali całe wnętrze wierzy gamowskiego koscioła (3 piętra).

 

W czwartek po poświęceniu 20 listopada 2008 r. o godz. 10.00 pojawili się w Gamowie pracownicy firmy Rduch z Połomii wraz ze swoim szefem P. Antonim, by dokonać zawieszenia nowego dzwonu i jego montażu. W imieniu Proboszcza prace koordynował P. Antoni Strzeduła. Sciągnięto najpier stary stalowy dzwon. O 12.00 nowy dzwon zaczął być wciągany na wieżę. Dźwigu użyczył parafianin P. Jan Wilczek. Prace trwał do popołudnia, kiedy to zabrakło prądu i musiały zostać przerwane. Kontynuowano je dnia następnego od godz. 11.00. Dokładnie o 18.40 w piątek 21 listopada 2008 tuż po zakończeniu wieczornej Mszy św. usłyszeliśmy po raz pierwszy głos naszego nowego dzwonu, piękny, głęboki, miarowy. Po kilkakrotnym wypróbowaniu i zgraniu nowego dzwonu z małym pogrzebowym, o 20.15 prace zostały zakończone.

 

W niedzielę 23 listopada 2008 r. w Uroczystość Chrystusa Króla Wszechświata nowy dzwon zaczął wzywać wiernych na Msze św. i nabożeństwa, wydzwaniać Anioł Pański w południe i Apel Jasnogórski wieczorem. Pierwotnie planowaliśmy, że zacznie bić dopiero w I niedzielę Adwentu, ale skoro już wcześniej został zamontowany, na cóż mieliśmy czekać…

 

Dzwon jest symbolem „głosu Boga”. Dzwon łączy niebo z ziemią, przypomina o wiecz¬ności: Vivos voco, mortuos plango, fulgura frango – żywych zwołuję, zmarłych opłakuję, gromy kruszę (motto o dzwonach kościelnych z Pieśni o dzwonie Fryderyka Schillera).

 

Szczególna wdzięczność i uzanie należy się parafianom Gamowa za wielką hojność. Stanowiąc jedną z najmniejszych wspólnot parafialnych opolskiej diecezji (366 dusz) – mimo światowego kryzysu – mogą cieszyć się głosem nowego prawdziwego dzwonu. Cóż powiedzieć… Bóg zapłć!

 

/Oprac. Ks. Prob. Edmund Pośpiech, Gmina Rudnik/

- reklama -

KOMENTARZE

Proszę wpisać swój komentarz!
zapoznałem się z regulaminem
Proszę podać swoje imię tutaj