"Człowiek bez znajomości tradycji swoich przodków to jak drzewo bez kości" – to staropolskie przesłanie było główną ideą projektu, który przez kilka miesięcy realizowany był w Przedszkolu w Lubomii.
Zadaniem współczesnego wychowania jest staranna realizacja programu edukacji regionalnej, a szczególnie przekazywanie i kultywowanie tradycji, obrzędów i zwyczajów. Wszystkie podejmowane przez nauczycieli i wychowawców działania powinny umożliwić młodemu pokoleniu poznanie własnej kultury, dostrzeżenie jej wartości, uwrażliwienie na piękno, ukształtowanie szacunku dla wspólnego dziedzictwa narodowego. Proces ten umożliwia najmłodszym otwarcie się na nowe doświadczenia i przeżycia związane z najbliższym otoczeniem, wejście w nowy, jednocześnie inspirujący i pełen wrażeń świat. Dzieci niejednokrotnie bywają nazywane kontynuatorami tradycji, jak również istotnym ogniwem w łańcuchu ich przekazywania. Dzieje się tak nie bez powodu, bowiem – jak pisał F. Ziemski w książce pt. „ Dziecko w świecie tradycji” – „(…) dziecko przychodząc na świat nie otrzymuje gotowego dziedzictwa kulturowego ani cywilizacyjnego. Następuje to poprzez proces kształcenia i wychowania”. Zatem znaczącą rolę odgrywają tutaj pedagodzy, zajmujący się przede wszystkim procesem kształcenia i wychowania w przedszkolu oraz w klasach początkowych.
Edukacja regionalna bowiem kształtuje u uczniów tożsamość narodową w aspekcie tożsamości regionalnej, jest ponadto pierwszym etapem dokonującej się obecnie na szeroką skalę edukacji międzykulturowej. Przykładem dobrych praktyk w tym zakresie może być działalność dydaktyczno – wychowawcza podejmowana przez nauczycielki Przedszkola w Lubomi. Placówka ta od października 2010 roku, wspólnie z partnerskim Przedszkolem z Polskim Językiem Nauczania w Lutyni Dolnej ( Czechy) realizowała międzynarodowy projekt pn. „W stronę tradycji”. Było to wielomiesięczne przedsięwzięcie, w ramach którego lubomskie przedszkolaki, wraz ze swymi czeskim koleżankami i kolegami poznawały historię oraz kulturę swej małej ojczyzny, a szczególnie rodzinnych wsi. Projekt zakładał integrację dzieci z obydwu placówek i ich wychowawców oraz czynny udział w kultywowaniu wciąż żywych śląskich tradycji i zwyczajów po obu stronach wirtualnej dziś granicy. Chodziło o ścisłe powiązanie treści z zakresu edukacji regionalnej z elementami edukacji międzykulturowej „nastawionej” na kształtowanie u wychowanków postawy uniwersalistycznej – szacunku dla innych kultur, dla języka, wdrażania do współbycia i współdziałania).
Podsumowanie projektu miało miejsce 7 kwietnia 2011 r. w murach Przedszkola w Lubomi. Program ostatniego, trzeciego spotkania wypełniony został wieloma ciekawymi atrakcjami i dziecięcymi wystąpieniami. Jego zadaniem było przybliżenie dzieciom śląskich tradycji, obrzędów oraz zwyczajów regionalnych związanych ze śpiewem
i tańcem. Dzięki uprzejmości Pani Dyrektor Przedszkola w Lubomi – mgr Grażyny Brachmańskiej piszące te słowa oraz koleżanka Joanna Moik wzięły czynny udział w tym wydarzeniu jako wolontariuszki. Na spotkaniu obecna była także prof. dr hab. Gabriela Kapica – kierownik Zakładu Edukacji Wczesnoszkolnej naszej uczelni. I tak, przedszkolaki z Lubomi przedstawiły program artystyczny, na który złożyła się wesoła inscenizacja pt. „Śląskie tradycje i zwyczaje w kalendarzu przedszkola” oraz śpiew śląskich piosenek. Natomiast czescy goście zaprezentowali się w scenkach związanych z obrzędami wielkanocnymi. Ponadto dzieci, podzielone na grupy integracyjne, uczestniczyły w warsztatach plastycznych, technicznych i ruchowych. Rezultaty ich wspólnych działań można było obejrzeć na przygotowanej na zakończenie spotkania barwnej wystawce. Na imprezę przybyły ponadto panie z Koła Gospodyń Wiejskich z sąsiedniej wsi Grabówka, odświętnie ubrane w oryginalne, kolorowe stroje śląskie. Przeprowadziły z dziećmi krótką pogadankę nt. Jak to kiedyś w naszej wsi bywało.
Spotkanie zakończyło się wspólnym obiadem. Przedszkolaki z obydwu przedszkoli obdarowane zostały upominkami – piórnikami i apaszkami z logo projektu. Uczestnicząc czynnie w zajęciach mogłyśmy zaobserwować niezwykłą aktywność przedszkolaków, które z ogromnym entuzjazmem podchodziły do wszystkich zadań, chętnie występowały na scenie, z zaangażowaniem uczestniczyły w przygotowanych zajęciach, wykazały się dużą wiedzą o swojej wsi, udzielając odpowiedzi na wszystkie pytania zadawane przez panie z Koła Gospodyń. Jako wolontariuszki, służyłyśmy dzieciom pomocą, opiekowałyśmy się nimi przez całą imprezę. Uświadomiłyśmy sobie, jak ważne, a zarazem jak trudne jest kształtowanie w świadomości dzieci we wczesnym dzieciństwie postaw i wartości, w tym także szacunku dla własnego dziedzictwa kulturowego. Wymaga to od nauczyciela systematyczności, kreatywności oraz znacznego wysiłku. Dziecko w wieku przedszkolnym chłonie i zatrzymuje w swojej pamięci głównie to, co dzieje się w jego najbliższym otoczeniu. Drogą do poznania i rozumienia świata w całej jego złożoności jest więc preferowanie aktywnych metod oraz jak najbardziej atrakcyjnych form pracy, pobudzających maluchów do twórczej aktywności. Miłości do małej ojczyzny nie nauczymy ich bez emocjonalnego zaangażowania, stosując jedynie slogany i niezrozumiałe dla nich hasła. Tą drogą składamy Dyrekcji Przedszkola w Lubomi serdeczne podziękowanie za umożliwienie nam uczestnictwa w tym spotkaniu. Było to dla nas niezwykle cenne pedagogiczne doświadczenie, które wykorzystamy w przyszłej pracy zawodowej.
Justyna Buchalik i Magdalena Durczok, III rok edukacji elementarnej
Artykuł zaczerpnięto z Eunomii nr 6 (46) / czerwiec 2011
Czytaj również:
– inne artykuły zaczerpnięte z Eunomii
– inne artykuły związane z PWSZ w Raciborzu
Rynek pracy, edukacja, depopulacja
