Prof. G. Janusz: najbardziej drażni nas mniejszość niemiecka

W Łubowicach dyskutowano o mniejszościach narodowych. Według profesora Grzegorza Janusza, najwięcej kontrowersji nadal wzbudza mniejszość niemiecka. – Był czas, że w Polsce niszczyliśmy wszystko co niemieckie – mówił.

W murach Górnośląskiego Centrum Kultury i Spotkań im. Eichendorffa w Łubowicach odbyło się spotkanie z prof. dr hab. Grzegorzem Januszem. Profesor jest twórcą projektu ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym. Spotkanie dotyczyło głównie podwójnego nazewnictwa. – Podwójne nazewnictwo wzbudza wiele kontrowersji w społeczeństwie. Język nie wywołuje takich emocji – mówił profesor Grzegorz Janusz. Zdaniem profesora problem tkwi w mentalności polskiego społeczeństwa. – Walczymy o to, aby traktowano nas na równi poza granicami naszego kraju, ale sami nie chcemy dać równych praw mniejszościom narodowym zamieszkujących nasze tereny – tłumaczył. Zgodzili się z nim uczestnicy spotkania, którzy także uważają, że Polacy mają problem z mówieniem o swojej przynależności narodowościowej. – Ludzie mówią po niemiecku, ale protestują przeciwko dwujęzycznym tablicom – twierdzili uczestnicy spotkania. – Są osoby, które zawsze będą deklarowały przynależność do jakiejś narodowości. Są także osoby, które wydaje się, że nie mają problemu z deklaracją, ale jak trzeba się opowiedzieć się po którejś stronie, to mają z tym problem – mówił profesor.

Profesor opowiedział zebranym o procedurach, jakie należy spełnić, aby gmina mogła znaleźć się w Rejestrze gmin, na obszarze których używane są nazwy w języku mniejszości. Po pierwsze, co najmniej 20 % populacji gminy musi wyrazić przynależność do konkretnej mniejszości. Jak wykazał ostatni Narodowy Spis Powszechny, na terenie powiatu raciborskiego wynik taki osiągnęły trzy gminy – Krzanowice, Rudnik oraz Pietrowice Wielkie. Wiele gmin w Polsce, które już znajdują się w Rejestrze gmin mniejszościowych, spadło poniżej tego progu. – Co z nimi? Czy gminom takim zostanie odebrany uzyskany status? – pytali uczestnicy spotkania. Profesor wyjaśnił zebranym, że gminy te pozostaną w rejestrze. – Wyniki Spisu Powszechnego mogą się jeszcze zmienić. Podczas spisu mieliśmy bowiem możliwość zadeklarowania kilku narodowości. Na chwilę obecną Urząd Statystyczny zliczył tylko te deklaracje, w których widniała przynależność do jednej, konkretnej narodowości. Na razie nie wiadomo jak zostanie rozwiązany problem podwójnej narodowości – tłumaczył profesor.

Do tej pory w całej Polsce na zmianę tablic z nazwami miejscowości na tablice dwujęzyczne zdecydowało się niewiele gmin. Na sali pojawiły się głosy, że to wina tego, że tablice te ciągle są zamazywane przez przeciwników tego rozwiązania. Niektórzy zaprzeczali. – U nas w Łubowicach nie było takiej sytuacji – mówiono. Profesor oczywiście potwierdził, że sytuacje takie mają miejsce, jednak uspokoił zebranych i wytłumaczył, że czasami jest to zwykły wybryk chuliganów i że celem takich osób padają nie tylko tablice dwujęzyczne, ale także wszystkie inne. – Warto wspomnieć także o tym, że za montaż tablic płaci Skarb Państwa. Gmina, po wypełnieniu wszystkich formalności, musi sporządzić odpowiedni kosztorys i z pewnością prędzej czy później otrzyma środki na ten cel. Utrzymaniem w czystości tablic zajmuje się jednak zarządca drogi, na której się ona znajduje – mówił profesor Janusz. Za zmywanie napisów, które najczęściej pojawiają się na obcojęzycznej części tablicy, odpowiada zatem gmina.

Uczestnicy spotkania oraz profesor Grzegorz Janusz jednoznacznie stwierdzili, że o problemach mniejszości narodowych i etnicznych trzeba dyskutować. – Najwięcej kontrowersji wzbudza nadal mniejszość niemiecka. Po wojnach był czas, że w Polsce niszczyliśmy wszystko co niemieckie. Mieliśmy uraz do tego kraju. Teraz jednak musimy wykazać się wyrozumiałością – mówił profesor. Dał tutaj przykład Litwy, gdzie mniejszość polska walczy o to, by dzieci mogły być uczone w języku polskim. – Wymagamy czegoś od innych, a zarazem chcemy zabronić tego samego mniejszościom na terenie naszego kraju. To bardzo egoistyczne podejście – mówiono podczas spotkania.

Na zakończenie spotkania podsumowano to, co do tej pory dzieje się w Polsce w zakresie działań związanych z mniejszościami narodowymi. Zebranym wytłumaczono, że wprowadzenie podwójnego nazewnictwa jest uzależnione nie tylko od woli mniejszości narodowych, ale także woli radnych w danej gminie. Poza jednym przypadkiem wola mieszkańców miejscowości była do tej pory szanowana przez radę gminy. Do kwietnia 2013 roku do rejestru gmin mniejszościowych wpisane zostały 43 gminy oraz miejscowości. Największą ilość stanowią te, z językiem niemieckim. Jest ich 27 gmin oraz jedna miejscowość (Łubowice w gminie Rudnik). Jeśli chodzi o gminy z językiem regionalnym kaszubskim to w rejestrze znalazło się 11 takich gmin. Z językiem litewskim i białoruskim widnieją dwie gminy. Z językiem łemkowskim wpisanych do rejestru jest 9 miejscowości.

/Paulina Krupińska/

Obserwuj nas w Google News