Wystawa zagości w Raciborzu w ramach uroczystości związanych z 75. rocznicą zrzutu Cichociemnych z ekipy Cellar, poświęcenia i wręczenia sztandaru dyrektorowi Branżowej Szkoły I Stopnia nr 5 Zakładu Poprawczego i Schroniska dla Nieletnich w Raciborzu oraz odsłonięcia pomnika poświęconego por. cc Eugeniuszowi Chylińskiemu, pozostałym spadochroniarzom PSZ oraz wszystkim żołnierzom SZP-ZWZ-AK walczącym o wolność Ojczyzny w latach 1939-1945.
Od 27 marca na dziedzińcu Zamku Piastowskiego w Raciborzu będzie można oglądać wystawę plenerową poświęconą Cichociemnym aresztowanym przez Sowietów i zesłanym na Wschód pt. “Cichociemni na Wschodzie”. Wystawa przyjedzie do Raciborza w ramach uroczystości związanych z 75. rocznicą zrzutu Cichociemnych z ekipy Cellar, poświęcenia i wręczenia sztandaru dyrektorowi Branżowej Szkoły I Stopnia nr 5 Zakładu Poprawczego i Schroniska dla Nieletnich w Raciborzu oraz odsłonięcia pomnika poświęconego por. cc Eugeniuszowi Chylińskiemu, pozostałym spadochroniarzom PSZ oraz wszystkim żołnierzom SZP-ZWZ-AK walczącym o wolność Ojczyzny w latach 1939-1945. Porucznik Chyliński był jednym z owych Cichociemnych zesłanych na wschód.
Wystawa to efekt projektu “Cichociemni aresztowani przez Sowietów i zesłani na Wschód”, nad którym prace rozpoczęły się na początku 2017 roku. Pomysłodawcą projektu jest prof. Krzysztof Heyke, znany artysta fotografik, syn Cichociemnego por. Jana Heykego, który został zaprzysiężony na rotę Armii Krajowej i przeszkolony, lecz nie zrzucony do Kraju. Listę 95 Cichociemnych aresztowanych przez Sowietów i zesłanych na Wschód przygotowała Fundacja im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej w oparciu o “Słownik biograficzny cichociemnych” dr Krzysztofa Tochmana, wywiady z rodzinami Cichociemnych oraz materiały przez nie dostarczone i wstępny przegląd dokumentów w Ośrodku KARTA. Wsparcia merytorycznego udzieliła dr hab. Anna Zapalec.
W połowie lipca ubiegłego roku prof. Krzysztof Heyke odbył podróż do Workuty i tam zbierał materiały oraz wykonywał zdjęcia miejsc związanych z więzieniem Polaków, żołnierzy gen. Andersa w łagrach na “nieludzkiej ziemi”. Odbył też podróż do Kołymy, by dotrzeć do łagrów oraz miejsc, gdzie w “białym krematorium” niewolniczo pracowali i więzieni byli Polacy. Udostępnił także zdjęcia, które wykonał w Kazachstanie.
Profesor Krzysztof Heyke urodził się w 1962 r. w Warszawie. Jest absolwentem Liceum Sztuk Plastycznych w Nałęczowie, Instytutu Fotografii Artystycznej w Pradze (dyplom 1990r.) oraz Wydziału Operatorskiego PWSFTViT w Łodzi (dyplom 1991r.). Na zaproszenie Wojciecha J. Hasa, ówczesnego rektora uczelni, od roku 1992 r. prowadzi zajęcia z fotografii na Wydziale Operatorskim i Wydziale Reżyserii macierzystej PWSFTViT. Swoje prace prezentował na ponad 100 wystawach indywidualnych w kraju i za granicą. Jest autorem fotografii do kilkunastu albumów. Są to m.in.: „Polska romantyczna” (siedmiokrotnie nagradzany w konkursach na najpiękniejszą książkę), „Kazimierz Dolny: znany i nieznany”, „Tam, gdzie lwowskie śpią orlęta”, „Polska. Duch Ziemi”; „Mazury – obrazy nostalgii”, „Cmentarz Łyczakowski”, „Cmentarz na Rossie: od świtu do zmierzchu”, „Katedra lwowska obrządku łacińskiego”, „Świątynie Kresów”, „Ludzie Kresów”, „Kresy. Zapomniana ojczyna”, „Rękopis znaleziony w Paryżu. Wspomnienia Stanisława Morawskiego o Marii Szymanowskiej”, „Melancholia i poznanie. Autobiografie Elizy Orzeszkowej”.
Profesor Heyke to pomysłodawca i autor jedynej w Polsce publikacji albumowej, ukazującej kulisy władzy „Premier w czerni i bieli” (dokumentacja ostatniego okresu rządów Jerzego Buzka). To także autor rozdziału poświęconego Polsce, który jest częścią prestiżowej publikacji „Ludy świata”. Jeden z bohaterów książki „W obiektywie. Mistrzowie polskiej fotografii”. Współpracował z magazynem „National Geographic”, jest także współautorem serii wydawniczych magazynu „National Geographic” – „Między piekłem a niebem”, „Świat na talerzu”, „Na końcu świata”. Uczestnik i dokumentalista wypraw wysokogórskich m.in. w Himalaje, na Alaskę, Syberię, Kaukaz, Kilimandżaro, Aconcagua. Od kilkunastu lat podróżuje po dawnych Kresach Rzeczypospolitej Polskiej oraz Syberii, rejestrując aparatem życie i ślady aktywność Polaków, a także ich potomków. Jego fotografie znajdują się w zbiorach muzeów i kolekcjach prywatnych.
– Wystawa, którą będzie można oglądać w dawnej siedzibie Piastów opracowana została także na podstawie materiałów zebranych przez Fundację im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej. Dotychczas eksponowana była m. in. w Warszawie, Górze Kalwarii, Krakowie i Brzegu Dolnym. Sponsorem wystawy jest PZU – mówi Andrzej Tomczyk, Dyrektor Szkół Zakładu Poprawczego i Schroniska dla Nieletnich w Raciborzu, który jest autorem biografii poświęconej por. Eugeniuszowi Chylińskiemu, cichociemnemu, który po wojnie zamieszkał w naszym powiecie, a spoczął w Raciborzu. Już w marcu ukaże się biografia por. „Freza”, autorstwa dyrektora Andrzeja Tomczyka.
Wystawę będzie można oglądać codziennie w godzinach otwarcia Punktu Informacji Turystycznej: o końca marca od poniedziałku do piątku od 9:00 do 16:00, a w soboty i niedziele w godzinach od 10:00 do 18:00. Zaś od 1 kwietnia wystawę będzie można oglądać codziennie od 10:00 do 18:00.
Czytaj także: Jeden z 316. Cichociemni doczekali się upamiętnienia w Raciborzu
oprac. /kp/