Święta, święta i po świętach! Jeszcze kilka dni temu do sklepowych koszyków wkładaliśmy ostatnie prezenty, a już dziś w internecie kuszą nas atrakcyjne wyprzedaże. Jak bezpiecznie kupować online? Przeczytaj porady Ministerstwa Cyfryzacji.
W 2020 r. ponad 17,6 mln osób w wieku 16-74 lata (60,9% populacji) robiło zakupy przez internet – podaje Główny Urząd Statystyczny w swoim raporcie „Społeczeństwo informacyjne w Polsce w 2020 r.”. Te liczby na pewno jeszcze wzrosną.
Nie Twoja wędka
A to dlatego, że w sieci zaczął się właśnie czas poświątecznych wyprzedaży, z których wielu skorzysta. A jak korzystać, żeby nie stracić? Oto nasze wskazówki.
Po pierwsze i najważniejsze – nie daj się złowić. Internetowe wyprzedaże to bowiem czas intensywnego działania wielu oszustów, którzy chwytają się różnych „sztuczek”, by na nas zapolować. Jeśli do tej pory nie słyszeliście o phishingu – czas go poznać.
– Phishing to jeden z najpopularniejszych internetowych typów ataków. Zazwyczaj opiera się o wiadomości e-mail lub SMS. Cel jest zawsze taki sam – stosujący go cyberprzestępcy robią wszystko, żebyśmy podjęli działania zgodne z ich zamierzeniami – mówi minister Marek Zagórski, sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, pełnomocnik rządu ds. cyberbezpieczeństwa. – To dlatego kuszą nas sensacyjnymi tytułami, rzekomymi niepowtarzalnymi ofertami, czy promocjami, które nigdy więcej się nie powtórzą – dodaje.
W swoich działaniach cyberprzestępcy są bezwzględni. Często podszywają się np. pod firmy kurierskie, urzędy, operatorów telekomunikacyjnych, czy nawet naszych znajomych. Coraz częściej wykorzystują do tego komunikatory i portale społecznościowe. A wszystko po to, by nas złowić – wyłudzić nasze dane do logowania np. do kont bankowych lub używanych przez nas kont w mediach społecznościowych.
Czujne zakupy
Zachowaj czujność. Nie klikaj w podejrzane linki. Jeśli otrzymasz wiadomość e-mail lub SMS, a nie masz pewności, że ich nadawca jest prawdziwy – nie odpowiadaj i nie klikaj w umieszczone w wiadomościach linki. Żeby Cię podejść, w tego rodzaju wiadomościach przestępcy wykorzystują tzw. skrócone adresy stron internetowych. Bądź czujny, nie daj się nabrać.
Zwracaj uwagę na wykorzystane w linku nazwy stron internetowych. Twoją czujność powinny wzbudzić wszystkie literówki i przejęzyczenia. Czasem może chodzić o jedną przestawioną literę w adresie. Wiele wiadomości phishingowych ma niepoprawną gramatykę, interpunkcję, pisownię, czy też brak w nich polskich znaków np. „ą”, „ę” itd. Dlatego zwracaj uwagę na pisownię!
O czym jeszcze warto pamiętać podczas zakupów online?
- Kupuj u znanych i zaufanych dostawców, wybieraj oficjalne sklepy – jeśli wybrany przez Ciebie towar jest znacznie tańszy w nieznanym sklepie internetowym – upewnij się, że to uczciwa strona. Najprostszym sposobem jest poszukanie opinii kupujących o tym sklepie.
- Zawsze zwracaj uwagę na adres URL (czyli internetowy adres strony) – cyberprzestępcy często wykorzystują niedostrzegalne na pierwszy rzut oka błędy, czyli rejestrują domeny o nazwie niemal identycznej lub podobnie brzmiącej do nazwy popularnych firm bądź marek.
- Dokładnie czytaj kierowane do Ciebie wiadomości – jeśli e-mail zawiera literówki, błędy gramatyczne lub logo firmy wygląda inaczej, załóż, że jest to próba wyłudzenia danych.
Przed zakupem i zapłatą – sprawdź, czy sprzedawca umożliwia dokonanie płatności za pośrednictwem znanego operatora – profesjonalnych sprzedawców internetowych obsługują bezpieczni i uznani operatorzy płatności internetowych. - Regularnie przeglądaj wyciąg z konta bankowego: po dokonaniu kilku zakupów online sprawdź, czy wszystkie obciążenia na Twoim koncie są prawidłowe. Jeśli jakaś płatność wzbudzi Twoją wątpliwość, natychmiast skontaktuj się ze swoim bankiem.
- Używaj ochrony antywirusowej – jeśli z jakiegoś powodu nie zainstalowaliście jeszcze na swoim komputerze czy urządzeniu mobilnym oprogramowania antywirusowego – najwyższy czas to zrobić.
- Aktualizuj oprogramowanie – korzystaj z najnowszej wersji oprogramowania, nie zwlekaj z zainstalowaniem aktualizacji. Tylko korzystając z aktualnej wersji oprogramowania pozostajecie bezpieczni.
- Ostrożnie korzystaj z publicznych sieci Wi-Fi – cyberprzestępcy z łatwością potrafią przechwycić ruch sieciowy i zdobyć nasze poufne informacje – loginy, hasła, numery kont. Jeśli chcesz bezpiecznie robić zakupy wykorzystując publiczną sieć Wi-Fi, utwórz wirtualną sieć prywatną – sprawdź jak to zrobić.
- Zachowaj ostrożność – może nas to uchronić przed utraceniem oszczędności życia. Dlatego, jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości co do autentyczności sklepu online, lepiej zrezygnuj z zakupu.
Sprawdzaj i zgłaszaj
Warto także zapoznać się z ostrzeżeniami i dobrymi praktykami Komisji Nadzoru Finansowego i policji dotyczących cyberoszustw finansowych.
– Cyberprzestępcy nie ustają w wysiłkach, by stale tworzyć nowe metody oszukiwania nas, czy wyłudzenia naszych pieniędzy lub danych. Dlatego my także nieustannie musimy być czujni. Weryfikujmy informacje, nie działajmy w emocjach, a jeśli mamy pewność, że jesteśmy świadkami przestępstwa, zgłaszajmy to – radzi minister Marek Zagórski.
A gdzie i jak to zgłosić?
Wystarczy wejść na stronę https://incydent.cert.pl i wypełnić dostępny tam formularz. To tutaj możecie zgłosić stronę, która wyłudza dane osobowe, dane uwierzytelniające do kont bankowych lub serwisów społecznościowych. Na liście ostrzeń jest już niemal 7,4 tysiąca stron!
/Ministerstwo Cyfryzacji oprac. c/
Środowisko, jakość życia, ekologia
.jpg "Remont")
.jpg "Remont zabytkowego spichlerza chłopskiego w Raciborzu zakończony")
