Rudyszwałd

Rudyszwałd powstał pod koniec XIII wieku. Najprawdopodobniej był to wynik akcji kolonizacyjnej, którą w tym okresie przeprowadzali gospodarni książęta a także biskupi i opaci wielkich klasztorów.

Na Śląsk przybywała ludność zwłaszcza pochodzenia germańskiego z Turyngii, Hesji, wschodniej Frankonii. Przybywały także inne ludy jak Walonowie czy Flamandowie. Kiedy zakładano wioskę, podzielono pola na równe części i każdy z gospodarzy otrzymał jeden łan pola w całości. Tenże podział pól na równe pasy można dostrzec w Rudyszwałdzie jeszcze dziś. Są to pola ciągnące się w kierunku Roszkowa. Ludność osiedlająca się w Rudzszwałdzie budowała domy drewniane, pokryte słomą lub trzciną. Położone były blisko potoku, dlatego że mieszkańcy czerpali z niego wodę pitną, jak również ta bliskość ułatwiała gaszenie pożarów.

Pierwsza pisemna wzmianka o Rudyszwałdzie została podana w dokumencie Liber Fundationis Episcopatus Vratislaviensis, czyli księdze uposażeń biskupów wrocławskich. Ówczesny biskup wrocławski Henryk z Wierzbnej, kierujący diecezją w latach 1302-1319 polecił sporządzić dokładny spis całej własności biskupiej. Było to uzasadnione zarządzenie, biorąc pod uwagę fakt, że wiele miejscowości wskutek kolonizacji zostało niedawno założonych i dla nich trzeba było ustalić wielkość zobowiązań, jakie miały odprowadzać na rzecz biskupa. Do tej księgi został wpisany Rudyszwałd w roku 1305. Nazwa miejscowości brzmiała wtedy Rudolfwald. Co tłumaczy się jako „Las Rudolfa”. Oznacza to, że teren ten był zalesiony, lecz nie wiadomo na jakiej powierzchni oraz że właścicielem lasu był Rudolf, o którym nie można nic więcej powiedzieć.

W połowie XV wieku wioska należała do dóbr tworkowskich, lecz niestety nie wiadomo od kiedy. W 1651 roku właścicielem Rudyszwałdu została Ewa Wilczek, która wyszła za Wacława Reiswitza. Następnie majątek został przekazany ich synowi Jerzemu, który z kolei przekazał go swojej córce Zofii Eleonorze. 22 września 1722 roku wieś otrzymał w zastaw hrabia Karol Gabriel Wengersky, który później ją kupił. Po jego śmieci właścicielem był jego syn Anton, który 22 listopada 1775 roku sprzedał majątki a wraz z nimi Rudyszwałd księciu Johannowi Karlowi Lichnowskiemu. Od tego czasu do 1930 roku zarządcami Rudyszwaldu oraz innych majątków było sześć pokoleń z rodziny Lichnowsky. Następnie majątki zostały upaństwowione.

Kiedy powstawała nasza miejscowość na Śląsku zakorzeniona była już wiara chrześcijańska. Dlatego też wkrótce potem wybudowano w Rudyszwałdzie drewniany kościół, a pierwsza wzmianka o parafii św. Jerzego pochodzi z 1376 roku. W XVI wieku kościół na jakiś czas był w posiadaniu protestantów. W tym miejscu wspomnę jeszcze jedno wydarzenie z dziejów rudyszwałdzkiej parafii. Była nim budowa nowego murowanego kościoła pod wezwaniem Świętej Trójcy rozpoczęta w 1935 roku a zwieńczona wielką uroczystością konsekracji przez kardynała Adolfa Bertrama 8 listopada 1936 roku.

Szkoła w Rudyszwałdzie jest po raz pierwszy wzmiankowana w 1679 roku, lecz dokładnej daty powstania nie znamy. Budynek szkoły nie odróżniał się od innych wiejskich chałup. Było to jedno pomieszczenie, w którym nauczyciel mieszkał, niejednokrotnie wraz z rodziną, oraz nauczał. W 1858 roku wybudowano obecną szkołę, którą powiększono w 1930 roku.

W 1920 roku powstała Ochotnicza Straż Pożarna – została założona przez Johanna Honisza. Obecną remizę strażacką oddano do użytku w 1960 roku.

Życie mieszkańców Rudyszwałdu było czasem zakłócane różnymi tragediami. Były to klęski żywiołowe, epidemie, głód. Najgorsze to oczywiście wojny. W czasie I i II wojny światowej zginęło łącznie ponad stu mieszkańców.


Na szczęście w XX wieku było także wiele radosnych momentów. Zaznaczyć trzeba, że był to okres rozwoju wioski. Na początku minionego wieku budowano coraz więcej murowanych domów, kopano studnie, utwardzano drogi. W latach trzydziestych rozpoczęła się elektryfikacja wioski. W rolnictwie zaczęto wprowadzać mechanizację. W latach dziewięćdziesiątych założono wodociąg, zgazyfikowano wieś oraz przeprowadzono powszechną telefonizację. Oddano do użytku przystanek kolejowy.

Rudyszwałd zajmuje dziś powierzchnię 475 hektarów, leży w południowo-zachodniej części województwa śląskiego, w powiecie raciborskim, gminie Krzyżanowice.
Czytaj również Dzieje Rudyszwałdu

/Krzysztof Jasita/


- reklama -

KOMENTARZE

Proszę wpisać swój komentarz!
zapoznałem się z regulaminem
Proszę podać swoje imię tutaj