73. rocznica wprowadzenia na Górnym Śląsku volkslisty

Władze niemieckie stosowały wobec osób, które nie zamierzały podpisać volkslisty, środki przymusu, m. in. grożenie eksmisją z mieszkania, odebranie kartek żywnościowych, przeniesienie do gorszej pracy, bicie, wywożenie do obozów przesiedleńczych i obozów koncentracyjnych, widmo kary śmierci (od 1944 roku). Władze polskie zachęcały obywateli polskich z terenów włączonych do Niemiec (województwo pomorskie, śląskie, poznańskie, łódzkie z Łodzią, Suwalszczyzna, północna i zachodnia część Mazowsza oraz zachodnie części województw krakowskiego i kieleckiego) do podpisania volkslisty.

Ogółem do końca 1942 volkslistę na wzmiankowanym obszarze podpisało 3,1 mln osób (R. Kaczmarek, Polacy w Wehrmachcie, Kraków 2010, s. 412), z czego 1,45 mln osób na Górnym Śląsku. Zdecydowana większość mieszkańców Górnego Śląska została zaliczona do III kategorii DVL – 1,02 mln (I kategoria – 120 tys., II kategoria – 250 tys., IV kategoria – 60 tys.), co chroniło ich przed więzieniem. Konsekwencją podpisania volkslisty była podległość prawu niemieckiemu, a co za tym idzie obowiązek służby wojskowej.

W 1944 roku Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego (samozwańczy, komunistyczny rząd Polski, w 100% uzależniony od polityki władz ZSRS) zarządził przymusowe internowanie wszystkich osób, które podpisały volkslistę. Część z nich została wywieziona na wschód, a część zmuszona do wyjazdu do Niemiec. Z czasem zrehabilitowano osoby II, III i IV kategorii, a po 1950 roku zrehabilitowano osoby, które wcześniej nie zostały zrehabilitowane.