Czy na języku polskim można pokonać tor przeszkód? Czy na wiedzy o społeczeństwie można przenieść się w realia odległych krajów, a na 45- minutowej geografii, wędrując po klasie, dotrzeć aż na Arktykę? Odpowiedź brzmi: tak! Potwierdzić to mogą uczniowie Gimnazjum nr 5.W „Piątce” drugi semestr roku szkolnego był kontynuacją ogólnopolskiego programu „Szkoła z Klasą 2.0”. Przypomnijmy, że w pierwszym semestrze w ramach tego przedsięwzięcia nauczyciele historii, WOS-u, geografii i języka polskiego realizowali zajęcia pod hasłem „Odkrywaj, eksperymentuj, dociekaj”, tym razem ich zadaniem były odwrócone lekcje. Polegają one na rozpoczęciu pracy z tematem od tego, czym tradycyjne lekcje się kończą, czyli od zadania domowego. Rolą nauczyciela tym razem nie jest tradycyjne wyłożenie zagadnienia, ale wskazanie źródeł i materiałów, na podstawie których uczeń sam ma poszerzyć swoje wiadomości związane z konkretnym zagadnieniem. Podczas zajęć wiedza jest wykorzystywana do rozwiązywania zadań i utrwalania materiału pod okiem nauczyciela. Ten model lekcji zyskuje coraz większą popularność na świecie, ponieważ przyzwyczaja uczniów do samokształcenia oraz w większym stopniu aniżeli tradycyjna lekcja angażuje ich w proces zdobywania wiedzy.
Model odwróconej lekcji wykorzystała pani Magdalena Pordzik podczas lekcji WOS-u w klasie IIb. Grupa opracowywała temat „Czy prawa i wolności człowieka są przestrzegane na świecie?” Uczniowie samodzielnie zapoznali się z zagadnieniem poprzez wykorzystanie wskazanych przez nauczyciela stron internetowych i prezentacji multimedialnych, a podczas lekcji uzupełniali kartę pracy związaną z prawami i obowiązkami według polskiej Konstytucji oraz w świetle dokumentów międzynarodowych, wskazywali także rejony świata, w których łamane są prawa człowieka oraz metody działania Amnesty International. Wcześniej w podobny sposób przeprowadzona została lekcja historii „Arabowie – łącznicy pomiędzy starożytnością i średniowieczem”. Uczniowie do opracowania zagadnienia wykorzystali wtedy narzędzie TIK, m.in. mapę Google, dzięki której mogli obejrzeć współczesną Mekkę czy Medynę.
Odwróconą lekcję zastosowała także nauczycielka geografii – pani Róża Szramek, która zachęciła uczniów klasy I c do samodzielnego zgłębiania tajemnic związanych ze środowiskiem przyrodniczym obszarów okołobiegunowych. Pierwszy etap polegał na podaniu materiału do opracowania z e-booka. Podczas lekcji uczniowie otrzymali karty pracy, na których znajdowały się zadania do indywidualnego wykonania oraz jedno zadanie, które wymagało konsultacji z innymi uczniami, dzielenia się wiedzą, a także dobrej organizacji, aby sprawnie wypełnić całą kartę pracy. Wcześniej klasa I c przygotowywała się do lekcji „Ludność i urbanizacja Ameryki”, a wiedza została sprawdzana poprzez krzyżówkę składaną. Nauczycielka ułożyła 3 krzyżówki. Każda z nich składała się na 1 wspólne hasło. Aby je odnaleźć wszyscy uczniowie musieli być do lekcji przygotowani i po pracy w grupach wymieniali się swoimi hasłami.
Model odwróconej lekcji został zastosowany także podczas zajęć języka polskiego poprowadzonych przez panią Beatę Mróz – Kajsturę. Zadaniem klasy Ia było przyswojenie sobie pytań i rodzajów okolicznika, po to, by podczas lekcji sprawnie pokonać gramatyczny „tor przeszkód”, na którym znajdowały się zadania związane ze znajomością tej części zdania. Wcześniej klasa 3a, pracując modelem lekcji otwartej, utrwalała wiadomości związane ze środkami stylistycznymi. Podczas lekcji uczniowie przygotowywali plakaty związane z tym tematem, a następnie wskazywali środki poetyckie i ich funkcje we fragmentach współczesnych piosenek.
Uczniowie po lekcjach stwierdzali, że taki model zajęć jest interesujący. Przyznawali także, że przekonali się, że warto było solidnie przygotować się w domu, żeby potem sprawnie wykonać ćwiczenia na lekcji.
Warto także dodać, że wszystkie zajęcia zostały pozytywnie ocenione przez organizatorów programu „Szkoła z Klasą 2.0”, a lekcje WOS- u i geografii zostały dodatkowo wyróżnione jako „Dobre praktyki”.
Rynek pracy, edukacja, depopulacja
