„Trzeba pamiętać, że okres dzieciństwa jest krótki, ograniczona jest liczba książek, które można w tym czasie poznać, a jeszcze mniej na zawsze pokochać.” Janusz Dunin
Pracuję
w przedszkolu 18 lat. Moi wychowankowie, jak wszystkie przedszkolaki są bardzo
wymagające.
Wiek przedszkolny obejmuje okres życia od 3 do 7 lat. Jego
tradycyjna nazwa wywodzi się stąd, że okres ten poprzedza podjęcie przez
dziecko obowiązku szkolnego. Dominującą formą aktywności dziecka jest
zabawa.
Zabawa dzieci przybiera w wieku przedszkolnym różnorakie i bogate formy, jej
specyfika pobudza wyobraźnię. Istotą zabawy jest spontaniczność. Wynikające
z niej odczuwanie przez dziecko radości i przyjemności. Zabawy są tworem
wyobraźni. W zabawie twórcza aktywność dziecka znajduje naturalne ujście.
Podejmując działalność zabawową dziecko aktualizuje i kształtuje za jej pośrednictwem
swe rozmaite funkcje psychiczne, m.in. pobudza i rozwija wyobraźnię twórczą.
W rozwoju i wychowaniu dziecka przypisuje się ważną rolę kontaktom z książką,
już od najmłodszych lat. Kontakt ten oprócz emocjonalnego aspektu ma istotne
znaczenie dla rozwoju intelektualnego dziecka. Książka wzbogaca wiedzę
dziecka o świecie i rozwija wyobraźnię, uczy myśleć i mówić, gdyż
zawiera wzory pięknego literackiego języka. Książka jest czynnikiem wspierającym
wszechstronny rozwój dziecka. Wiek przedszkolny to poważny okres życia, w którym
tworzą się trwałe nawyki , dlatego właśnie w tym wieku trzeba dostarczać
dziecku wartościową, odpowiednią dla niego książkę.
Wybór repertuaru literatury przedszkolnej jest bardzo trudny i decyduje o tym
wiele czynników takich jak :słownictwo , charakter ilustracji, zakres treści.
Wybierając książkę dla dzieci nauczyciel powinien brać pod uwagę:
-właściwości i potrzeby dzieci
-artystyczne wartości utworów
-wychowawcze wartości utworów.
Praca z książką w okresie przedszkolnym jest
integralnie związana z realizacją celów i zadań wynikających z założeń
programowych. Powszechnie utrwaliło się przekonanie, że czytanie dzieciom i
omawianie utworów literackich, wymaga stosowania oprócz znanych i tradycyjnych
metod, również form nowych i atrakcyjniejszych, wywołujących zainteresowanie
dzieci książką umożliwiające jej głębokie, emocjonalne i intelektualne
przeżycie.
W ciągu mojej wieloletniej pracy z dziećmi starałam się wymyślać coraz to
bardziej ciekawsze sposoby obcowania z literaturą dziecięcą. Dzieci wyrażały
swoje przeżycia literackie w formie plastycznej; projektowały okładki ,
tworzyły swoje pierwsze książeczki, a także rysowały ilustracje do tekstu
literackiego. Ilustracja też jest dobrym sposobem pracy z tekstem, powinna być
spójna z treścią utworu. Ilustracja pobudza wyobraźnię, czasami silniej niż
tekst. Na zajęciach czytałam dzieciom bajkę Perroulta " Ośla skórka".
Pomimo pięknych, barwnych ilustracji tym razem ich nie pokazałam, chociaż
wiem, że dla tego wieku jest ona bardzo ważna. Ten zamiar był celowy, miał
on za zadanie pobudzić ich wyobraźnię i zmusić do działania. I udało się.
Sześciolatki zabrały się do pracy. Prace były bardzo różne, jedne rysowały
tylko główną postać (księżniczkę) inne momenty, które wywarły na nich
największe wrażenie. I wcale to nie były fragmenty zilustrowane przez
rysownika. Każde przeżywało inaczej i inaczej odbierało ten sam tekst. Innym
razem czytałam na zajęciach popołudniowych "mocno wyczytaną" książeczkę,
którą podsunął mi jeden z przedszkolaków. Gdy zorientowałam się, że książeczka
nie ma ostatnich stron było już za późno, nie chciałam się przed dziećmi
tłumaczyć z zaistniałej sytuacji więc zaczęłam improwizować. Właściciel
książeczki zaoponował, dzieci były zdezorientowane, ale mojej wersji wysłuchały
do końca. Później wysłuchały Krzysia i właściwe zakończenie też im się
spodobało.Wtedy przyszedł mi do głowy pomysł, aby inne dzieci wymyśliły
swoje zakończenie, dzieciom ta propozycja bardzo się spodobała. Bawili się
doskonale, zmieniali zakończenia nawet tym bajką które dobrze znali
Czerwonego Kapturka wcale nie zjadł wilk tylko wybrał się w odwiedziny do
trzech niedźwiadków, a Jaś i Małgosia spotkali w lesie smoka. Bardzo
polubili tę metodę pracy z tekstem. Konsekwencją takiego działania jest
odpowiedzialność za swoje dzieło, pobudzenie wyobraźni, a co najważniejsze,
że dziecko czerpie z tego satysfakcję.
Kontakt dzieci z literaturą umożliwia stopniowe rozwijanie ich świadomości
czytelniczej. Czytelnikiem zostaje człowiek, który posiadł umiejętności
wykorzystania książki. Im bogatsze są te umiejętności, tym wyżej szacujemy
jego dojrzałość czytelniczą.
Ilona
Perek
Przedszkole nr 24 Racibórz