NIECH POKARMY BĘDĄ TWOIMI LEKAMI
Hipokrates
Sposób żywienia ma istotny wpływ na starzenie biologiczne, tj. zmiany fizjologiczne i patologiczne w wieku podeszłym, a dane demograficzne wskazują na stopniowe starzenie się ludzi w większości krajów świata.Na procesy starzenia się ustroju mają wpływ czynniki genetyczne i środowiskowe, a z tych ostatnich w dużym stopniu sposób żywienia. Analizując wcześniejszy sposób odżywiania się ludzi długowiecznych często obserwuje się prostą dietę i brak przejadania się oraz jednocześnie aktywny fizycznie i umysłowo tryb życia.
Błędy najczęściej popełniane przez ludzi starszych:
– spożywanie dużej ilości tłuszczów, głównie pochodzenia
zwierzęcego oraz cukrów prostych
– nadmierne spożycie mięsa i jego przetworów
– zmniejszone spożycie produktów skrobiowych oraz błonnika
– małe spożycie warzyw i owoców.
Taki typ odżywiania może prowadzić do nasilenia się występowania chorób takich jak: otyłość, miażdżyca, nadciśnienie, cukrzyca, próchnica zębów.
Ogólne zasady żywienia ludzi starszych przedstawiają się następująco:
– w jadłospisach należy uwzględniać różnorodne produkty, szczególnie o dużej wartości odżywczej np. przetworów mlecznych z odtłuszczonego mleka, chudego mięsa( wołowina), drobiu,
wędlin, ryb i -jeśli nie ma przeciwwskazań – przetworów zbożowych z pełnego ziarna, ciemnego pieczywa pszennego
– ograniczać spożycie cukru oraz tłuszczów pochodzenia zwierzęcego: masło, smalec
– do smarowania pieczywa używać miękkich margaryn, smarować tak by widoczna była porowatość pieczywa
– do sporządzania zup i sosów nie zalecamy stosowania tłustych wywarów z kości i mięsa
– stosować gotowanie na wodzie i parze, duszenie bez obsmażania, pieczenie w folii, bardzo rzadko smażenie i to tylko na oleju, który po smażeniu wylewamy
– do sałatek stosujemy oleje i naturalne jogurty
– codziennie spożywamy owoce i warzywa, w miarę możliwości w stanie surowym
– unikamy spożywania większej ilości soli i ostrych przypraw
– posiłki jemy regularnie o małych objętościach, 4-5 razy dziennie, ostatni posiłek na 2-3 godziny przed snem
– stosujemy przyprawy ziołowe : bazylia, estragon, majeranek, tymianek
– unikamy przejadania się i nadwagi
– wypijamy większą ilość płynów niegazowanych
– ograniczamy spożywanie alkoholu
– prowadzimy aktywny fizycznie i umysłowo tryb życia
– znajdujemy przyjemność w jedzeniu
Zdrowe żywienie osób starszych ma bardzo duży wpływ na zahamowanie procesów starzenia.
W przypadku występowania różnych chorób należy dietę konsultować z dietetykiem.
Przykłady całodziennej diety dla ludzi starszych.
A.
Śniadanie I : zupa mleczna z kaszą manną, sałatka ziemniaczana
Śniadanie II: chuda wędlina, pieczywo ciemne, masło kubkowe,pomidor, kawa zbożowa z mlekiem
Obiad: krupnik z ziemniakami, pierogi z mięsem, kompot
Podwieczorek: jabłko pieczone
Kolacja: twarożek z zieleniną, bułka grahamka, bawarka
B
Śniadanie I: Płatki owsiane na mleku, bułka z masłem kubkowym, ryba w galarecie z warzywami,
Śniadanie II: jajko na miękko, chleb razowy, margaryna kubkowa, herbata owocowa, sałatka z pora
Obiad: zupa pomidorowa z ryżem ciemnym, ziemniaki z piersią kurczaka na parze, sałatka z buraków, kompot
Podwieczorek: koktajl owocowy
Kolacja: zapiekanka z brokułów
C
Śniadanie I: kasza gryczana na mleku, kajzerka z ogórkiem i serem żółtym
Śniadanie II: bułka mleczna z dżemem, banan
Obiad: zupa jarzynowa, królik duszony, makaron sojowy, marchew puree, sałata z oliwą
Podwieczorek: sałatka z owoców z jogurtem naturalnym
Kolacja: Omlet ze szpinakiem, herbata zielona
Opracowano na podstawie: Żywienie człowieka- J.Hasik, A. Rudnicka
B. Tkocz oraz słuchacze Wydziału Dietetyki