Niskie temperatury mogą szczególnie zagrażać życiu i zdrowiu bezdomnych. Każdej zimy wiele osób umiera z wychłodzenia organizmu.
Niska temperatura powietrza w połączeniu z siłą wiatru przyczynia się do wychłodzenia organizmu. Hipotermia to znaczny spadek temperatury ciała połączony z zaburzeniem termoregulacji organizmu. W wyniku obniżenia temperatury ciała życiowe procesy ulegają zwolnieniu i następuje ogólne pogorszenie sprawności. W skrajnych przypadkach może to stanowić zagrożenie dla życia człowieka. Najbardziej narażeni na wychłodzenie są ludzie bezdomni, którzy przebywają w nieogrzewanych pomieszczeniach jak pustostany, altanki na działkach czy piwnicach.
Wyróżnia się trzy stopnie hipotermii ze względu na głębokość obniżenia temperatury ciała:
1) Lekki (temperatura ciała spada do 32-35 °C), charakteryzujący się uczuciem marznięcia, skóra jest blada i zimna. Występują dreszcze i drżenie mięśni. Słabną ramiona i nogi, dołączają się zawroty głowy, niepokój i dezorientacja.
2) Średni (temperatura ciała spada do 30-32 °C), w którym następuje stadium wyczerpania, w którym objawy hipotermii lekkiej nasilają się. Dodatkowo pojawia się brak wrażliwości na bodźce i sztywnienie mięśni. Przechłodzony organizm dostaje skurczów mięśni, zachowuje się apatycznie i cierpi na zaburzenia świadomości, które powodują zobojętnienie na własny los (poszkodowany nie jest w stanie sobie pomóc).
3) Ciężki (temperatura ciała spada poniżej 30 °C) – człowiek jest w stanie bezwładności. Poszkodowany nie odczuwa bólu, zachowaniem przypomina osobę po spożyciu alkoholu. Jego mowa jest bełkotliwa i występuje niezborność ruchowa. Puls jest słabo wyczuwalny, a oddech wolny i płytki. Zanika reakcja źrenic na światło, co jest spowodowane niedotlenieniem mózgu. Poszkodowany ostatecznie traci przytomność.
Obniżenie temperatury ciała do 25 °C może prowadzić do śmierci.
Postępowanie w przypadku hipotermii:
1. Sprawdź, czy jest bezpiecznie.
2. Załóż rękawiczki.
3. Oceń stan ogólny poszkodowanego (sprawdź przytomność i oddech).
4. Wezwij pogotowie.
5. Zabezpiecz poszkodowanego przed dalszym wychłodzeniem:
– gdy jest to możliwe, przenieś lub zaprowadź poszkodowanego do ciepłego pomieszczenia, w innym przypadku staraj się znaleźć miejsce osłonięte od śniegu, wiatru i deszczu,
– jeżeli ubranie poszkodowanego jest mokre, należy jak najszybciej je zdjąć bez zbędnego poruszania poszkodowanego (np. rozcinając je),
– w przypadku podejrzenia odmrożenia okolic dystalnych ciała tj. uszy, nos, ręce i stopy należy rozluźnić uciskające części garderoby, które ograniczają ukrwienie,
– poszkodowanego okryj kocem lub folią izotermiczną złotą stroną do góry,
– dodatkowo wskazane jest okrycie szyi i głowy, co zmniejszy utratę ciepła.
6. Gdy poszkodowany jest przytomny, możemy podać do picia gorące napoje (wskazane są z dużą zawartości cukru np. z sokiem malinowym). W żadnym przypadku nie podajemy alkoholu, który powoduje rozszerzenie naczyń krwionośnych, a tym samym potęguje oziębienie organizmu.
7. W przypadku stwierdzenia uszkodzeń skóry zabezpiecz je suchym opatrunkiem.
8. W przypadku, gdy osoba poszkodowana jest nieprzytomna, a ma czynności życiowe, ułóż ją w pozycji bezpiecznej, która zapewni swobodne oddychanie.
9. Stale kontroluj oddech poszkodowanego.
10. Kiedy dojdzie do zatrzymania oddechu i krążenia, przystąp do resuscytacji krążeniowo–oddechowej.
W żadnym przypadku nie wolno:
– pocierać stóp i rąk poszkodowanego, ponieważ możemy spowodować dodatkowe uszkodzenia skóry (nie wolno również nacierać śniegiem!),
– zostawić poszkodowanego samego,
– gwałtownie poruszać poszkodowanym, ponieważ może to doprowadzić do szybkiego przemieszczenia się schłodzonej krwi w kierunku serca.
oprac. /kp/
