Na dofinansowanie mogły liczyć projekty dotyczące budowy i modernizacji instalacji do produkcji energii, wspierane były też działania w zakresie infrastruktury transportu zbiorowego.
Niemal pół miliarda euro w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego 2014-2020 zostało zaprogramowane na działania antysmogowe w regionie. Na dofinansowanie mogły liczyć projekty dotyczące budowy i modernizacji instalacji do produkcji energii. Ponadto wspierane były działania w zakresie infrastruktury transportu zbiorowego. W 2020 r. 972 mln zł w ramach RPO WSL zarząd województwa przeznaczył na projekty związane z efektywnością energetyczną, odnawialnymi źródłami energii i gospodarką niskoemisyjną.
Zrealizowano projekty z obszaru efektywności energetycznej, w tym wytwarzanie energii z OZE wraz z podłączeniem do sieci dystrybucyjnej/przesyłowej – 4306 zmodernizowanych kotłów, wymianę oświetlenia w gminach na instalacje o wyższej efektywności – ponad 84 tys. zmodernizowanych punktów oświetleniowych, działania w zakresie infrastruktury transportu zbiorowego, m.in. zintegrowane centra przesiadkowe, w tym dworce autobusowe i kolejowe, parkingi Park&Ride, drogi rowerowe – 130 wybudowanych węzłów przesiadkowych czy zakup taboru kolejowego, autobusowego i tramwajowego oraz wdrażanie inteligentnych systemów transportowych ITS – 456 jednostek taboru pasażerskiego.
Kolejnym obszarem wsparcia jest modernizacja energetyczna infrastruktury publicznej i mieszkalnej. W wyniku podniesienia alokacji na konkurs możliwe stało się dofinansowanie kolejnych 38 projektów z listy rezerwowej. Zarząd województwa na ten cel uzyskał dodatkowo 86 mln zł. Łączne wsparcie trafiło na realizację 60 inwestycji na kwotę 173 mln zł. Komisja Europejska zatwierdziła zwiększenie o 164 ml zł puli środków dla projektów dotyczących OZE. Dzięki temu możliwa była realizacja 27 projektów, a nie jak zaprogramowano wcześniej 6.
Dodatkowo przeprowadzono akcje edukacyjno-informacyjne jak „MOGĘ! Zatrzymać SMOG”, w ramach której przekazano 2000 oczyszczaczy powietrza do przedszkoli czy „InfoSMOG-MED” – platforma cyfrowa i aplikacja Śląskie SMOGSTOP oraz kampania „Śląskie. Zmieniamy powietrze na dobre”. Jej celem jest zwiększenie świadomości społeczeństwa na temat negatywnego wpływu zanieczyszczonego powietrza na zdrowie oraz poprawnych zachowań prozdrowotnych i proekologicznych.
W 2020 r. Sejmik Województwa przyjął nowy program ochrony powietrza dla województwa śląskiego o perspektywie wdrażania do 2026 r., którego celem jest wskazanie działań naprawczych prowadzących do poprawy stanu jakości powietrza. Zarząd województwa stara się też o dodatkowe 1,2 mld euro z funduszy UE na walkę z niską emisją. Środki pozwoliłaby samorządom dofinansować wymianę źródeł ciepła u mieszkańców. Oprócz tego na ten cel zostaną przeznaczone również środki w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego, Funduszu Sprawiedliwej Transformacji oraz Krajowego Planu Odbudowy.
W zeszłym roku do wszystkich gmin województwa śląskiego wysłana została ankieta badająca potrzeby samorządów w zakresie prowadzonych przez nich działań ograniczających emisję pyłów i gazów do powietrza. Wpłynęło 118 ankiet, z czego 70 gmin nie oczekuje zmiany uchwały antysmogowej, a 47 widzi potrzebę zmiany. Pojawiają się głosy gmin, że terminy wymiany urządzeń grzewczych zapisane w uchwale powinny zostać wydłużone ze względów na możliwości finansowe mieszkańców.
W ramach IV osi priorytetowej Efektywność energetyczna, odnawialne źródła energii i gospodarka niskoemisyjna ogłoszono łącznie ponad 73 naborów, w których złożono 1477 wniosków. Wybrano do dofinansowania 831 projektów na kwotę 2,72 mld zł. Do inwestycji przyczyniających się do ograniczania emisji gazów cieplarnianych można zaliczyć także zadania realizowane w ramach Działania 6.2. Transport kolejowy. Łącznie w ramach Działania 6.2 wybrano do dofinansowania projekty na kwotę 524 465 764,93 zł.
oprac. /kp/
Środowisko, jakość życia, ekologia
