Spóźnione bociany

Co się zmieniło? Możliwości i priorytety. Życie nowoczesnej kobiety przypomina układankę, w której trzeba wszystko dobrze skalkulować i zaplanować: studia ,karierę, męża, podróże, życie osobiste i zawodowe. Również dzieci.

DLACZEGO TAK PÓ¬NO ?

Dobrze pamiętam mękę rodziców, kiedy postanowili mi powiedzieć, że spodziewają się dziecka. Miałam wtedy 16 lat. Wybrali zły dzień: był 1 kwietnia i za nic nie chciałam przyjąć, że to nie primaaprilisowy żart. Co wtedy czułam? Absurdalność i niestosowność sytuacji, bo przecież mama skończyła 40 lat. I strach, że dziecko nie może być normalne.

Co czuła mama? Mniej więcej to samo.

Przyjście na świat mojego brata wywróciło do góry nogami życie naszej rodziny. Wytrąciło z utartych kolein, wybiło z przewidywalnego rytmu. Bez wątpienia z korzyścią dla nas wszystkich.

Dziś późne macierzyństwo nie dziwi. Jest raczej znakiem czasów, demograficznym dowodem społecznych przemian.

Co się zmieniło? Możliwości i priorytety. Życie nowoczesnej kobiety przypomina układankę, w której trzeba wszystko dobrze skalkulować i zaplanować: studia ,karierę, męża, podróże, życie osobiste i zawodowe. Również dzieci. Kobiety w średnim wieku nie czują się staro, są aktywne, wysportowane, więc łatwo „na później” przesuwają decyzję urodzenia dziecka. Zmienił się również poziom medyczny i często ciąża w późnym wieku to finał wielorakiej walki z niepłodnością.

Dyskusja o macierzyństwie przybiera często karykaturalne formy.

Starania często przekraczające granice zdrowego rozsądku i zgody na biologiczne, czy zdrowotne ograniczenia, okupione są gehenną pozamacicznych ciążą, poronień, porodów martwych dzieci.

Ale trudno stłumić naturalny instynkt. Jeszcze trudniej stłumić mit, że w życiu można mieć wszystko. Dobrze widać to w świecie zachodniego show biznesu, gdzie wymagania i tempo kariery szczególnie utrudnia młodym kobietom macierzyństwo. Pobieżny przegląd kolorowych pism wystarczy, by zobaczyć, że późne macierzyństwo jest nową modą, może nawet obsesją tego świata. Jeśli wierzyć plotkom, o urodzenie dziecka walczyły Julia Roberts, 43-letnia Daryl Hannah, Demi Moore i bodajże Madonna, w wieku 45 lat. Udało się Julianne Moore i modelce Iman, która urodziła córkę przed pięćdziesiątką.

Z sondażu Amerykańskiego Towarzystwa Leczenia Niepłodności /AIA/ wynika, że 90 procent dziewcząt żyje w przeświadczeniu, iż będą mogły urodzić dziecko nawet po ukończeniu czterdziestego roku życia. Jest w tym sporo prawdy i mnóstwo złudzeń. Medycyna może dużo, ale zegar biologiczny tyka i nie daje się zatrzymać. Płodność kobiety – maksymalna około 20 roku życia – zmniejsza się w wieku 27 lat. Koło trzydziestki włącza się żółte światło na urodzenie dziecka. W wieku 35 lat nie tylko znacznie trudniej zajść w ciąże, ale drastycznie maleją szanse na sztuczne zapłodnienie. Rośnie tez ryzyko, że dziecko urodzi się w wadami chromosomalnymi, np. zespół Downa. W wieku 20 lat, to 1 na 1500 przypadków, w wieku lat 35 – już 1 na 300.

Dzięki badaniom prenatalnym wykrycie niektórych wad wrodzonych jest dziś możliwe w łonie matki. Ale to rozwiązanie dobre nie dla wszystkich. Dziecko to nie towar ,który w razie wykrycia braku można reklamować i wymienić albo się go po prostu pozbyć.

Głęboko wierzące kobiety nie robią badań prenatalnych. Jesteśmy społeczeństwem katolickim i w sprawach etyki odbiegamy od standardów europejskich.. W Holandii każda kobieta w ciąży, niezależnie od wieku, musi przejść te badania. Państwo oszczędza w ten sposób na późniejszym leczeniu dzieci upośledzonych – mówi dr Agnieszka Tymińska, położnik i ginekolog ze szpitala św. Zofii w Warszawie.

Metryka matki jest ważna, ale nie najważniejsza . Ważny jest stan zdrowia i stosunek do macierzyństwa. W sensie biologicznym i psychicznym urodzenie dziecka to dla kobiety po czterdziestce ogromna korzyść. Potężny zastrzyk energii i zdrowia. Tylko podczas ciąży w organizmie kobiety krążą odmładzające estrogeny, laktacja ma znaczenie w profilaktyce raka piersi, ciąża w zapobieganiu raka macicy.

Chcąc zachować obiektywizm autorka posłużyła się m.in. informacjami publikowanymi w Internecie na stronach www.wprost.pl, www.pk.poynan.pl www.kochamzdyieci.pl

Podczas seminarium „Zdrowie i prawo reprodukcyjne i seksualne w polityce rządu polskiego – Polska na tle Europy”, zorganizowanego przez Federację na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny,

zaproszeni goście podejmowali tematy budzące duże zainteresowanie, a nawet emocje w naszym społeczeństwie. Wśród zaproszonych gości niezwykle ciekawe wystąpienie miał prof. Jacek Zaremba z Zakładu Genetyki w Instytucie Psychiatrii i Neurologii w Warszawie, który wypowiedział się na temat badań prenatalnych w Polsce w kontekście standardów europejskich.

Federacja na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny od lat popularyzuje diagnostykę prenatalną.

Przedstawiając nieco szerzej wystąpienie Pana Profesora, pragniemy pokazać Państwu, iż konieczny jest szeroki dostęp do informacji i porady z zakresu poradnictwa genetycznego.

Nie tylko lekarze położnicy-ginekolodzy, ale także pielęgniarki i położne winny mieć wiedzę, że można skierować kobietę na badania prenatalne. Dlatego tak ważna jest znajomość podstawowych grup ryzyka genetycznego i poinformować kobiety, że ma wskazania do diagnostyki prenatalnej. W dalszej części wystąpienia, profesor Zaremba omawiał charakter poradnictwa i diagnostyki prenatalnej, jej etyczne aspekty zawarte w zaleceniach WHO /światowej Organizacji Zdrowia/, jak również dostępność badań prenatalnych w Polsce.

Osoba przekazująca informacje powinna robić to w taki sposób, by poziom przekazywanej informacji był adekwatny do poziomu rozmówcy.

Diagnostyka prenatalna to możliwość rozpoznania choroby w okresie ciąży, na tyle wczesnym, by zapewnić urodzenie dziecka w optymalnych warunkach z odpowiednią opieką medyczną /np. by dziecko ze stwierdzoną w badaniach operacyjną wadą serca, znalazło się od razu pod opieką kardiologa/.

Nieprawidłowy wynik badań prenatalnych dotyczy łącznie 5 procent badanych kobiet, zaś 95 procent pań dowiaduje się, że wynik jest prawidłowy.

Prof. Zaremba podkreślił, iż w rzeczywistości badania przyczyniają się do wykonywania mniejszej liczby zabiegów przerywania ciąży, gdyż w tej 95-procentowej grupie kobiet wiele przerwałoby ciążę, gdyby nie prawidłowy wynik badań prenatalnych. Tak wiec badania w znacznie większym stopniu przyczyniają się do utrzymania ciąży, niż do jej przerwania.

Dostęp do badań prenatalnych zawarty jest w zapisie ustawy z 1996r. o zmianie ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży (art. 2 , punkt 2a): „Organy administracji rządowej oraz samorządu terytorialnego, w zakresie swoich kompetencji określonych w przepisach szczególnych, są zobowiązane zapewnić swobodny dostęp do informacji i badań prenatalnych, szczególnie wtedy, gdy istnieje podwyższone ryzyko bądź podejrzenie wystąpienia wady genetycznej lub rozwojowej płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej życiu płodu”.

Prawo do przerywania ciąży w przypadku, gdy badania prenatalne lub inne przesłanki medyczne wskazują na duże prawdopodobieństwo ciężkiego nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu, gwarantuje wyżej cytowana ustawa w art. 4a,punkt 1.

Małgorzata Makulewicz

Są wskazane dla wszystkich kobiet ciężarnych, niezależnie od wieku, liczby ciąż i wystąpienia w rodzinie chorób genetycznych

Zaliczamy do nich ultrasonografię oraz test potrójny

Ultrasonografia (USG)

Tzw. Genetyczna, czyli ocena płodu pod kątem echa, które mogą sugerować, iż płód znajduje się w grupie podwyższonego ryzyka, np. pogrubienie skóry w okolicy karku w 12 tyg. ciąży, przepuklina pępkowa, która nie znika po 11 tygodniu ciąży, odbiegające od normy długość kości udowej. Badanie to pozwala także na dokładne określenie zaawansowania ciąży.

To badanie przesiewowe określające poziom 2 hormonów i alfa-fetoproteiny w surowicy krwi matki. Pozwala ono wykazać zwiększone ryzyko wystąpienia zespołu Downa, Edwardsa oraz otwarte wady cewy nerwowej (rozszczep kręgosłupa i bezmózgowie). Wykonuje się je w II trymestrze ciąży, między 15 a 17 tygodniem.

Należy pamiętać, że jest to badanie przesiewowe (wykonywane w celu określenia wysokości ryzyka), a nie diagnostyczne.

Badania inwazyjne wykonuje się kobietom z grup ryzyka, a więc tym , które miały w rodzinie przypadki urodzenia dzieci z chorobami genetycznymi, kobietom z nieprawidłowym wynikiem testu potrójnego (przed 35 rokiem życia), a także kobietom, które zdecydowały się na zajście w ciążę po 35 roku życia (zobacz tabela ze wskazaniami do badań prenatalnych)

Do badań tych zaliczamy:

Przeprowadza się ją we wczesnym okresie ciąży (9-12 tydzień). Ryzyko poronienia związanego z wykonaniem biobsji wynosi ok. 1 procent.

Przezbrzuszne pobranie płynu owodniowego cienką igłą. Zawarte w nim komórki są oceniane pod kątem obecności wad chromosomalnych. Może być wykonywana od 12-15 tygodnia ciąży Dzięki niej można wykryć wiele wrodzonych defektów metabolicznych (związanych ze znacznym stopniem upośledzenia umysłowego, dużym stopniem niesprawności lub prowadzących do śmierci we wczesnym dzieciństwie) i wad rozwojowych cewy nerwowej.

Ryzyko zabiegu diagnostycznego nie przekracza 0,5 procent.

Wskazaniem do amniopunkcji może być wiek powyżej 35 rokiem życia , nieprawidłowy wynik USG płodu , nieprawidłowy wynik badania surowicy krwi matki, poronienie lub urodzenie dziecka z wadami w przeszłości, wystąpienie w najbliższej rodzinie wad wrodzonych.

Pobranie krwi pępowinowej (przezbrzusznie). Badanie USG służy do wyboru miejsca pobrania. Krwawienie z miejsca nakłucia jest głównym ryzykiem zabiegu. Dzięki badaniu można zdiagnozować aberracje chromosomowe, niektóre choroby metaboliczne i inne.

*dotyczy aberracji chromosomowych

DMD- dystrofia mięśniowa Duchenne’a

BMD- dystrofia mięśniowa Beckera

SMA- rdzeniowy zanik mięśni

HD – choroba Huntingtona

SCA- atakcje rdzeniowo-móżdżkowe

(SCA1,SCA2,SCA3,SCA6,SCA12)

DRPLA – zanik jądra zębatego , czerwiennego, gałki bladej i jądra Luysa

(Żródło tabeli : http://www.ipin.edu.pl/o_zg.htm , Federacja na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny)

Serdecznie dziękuję prof. Jackowi Zarembie oraz dr n.med. Marianowi Ciszkowi -ordynatorowi Oddziału Ginek.-Położniczego Szpitala Rejonowego w Raciborzu za pomoc przy opracowaniu powyższego tekstu.

Małgorzata Makulewicz

Obserwuj nas w Google News

Środowisko, jakość życia, ekologia

- reklama -