Na rzecz osób zmagających się z autyzmem działa m.in. Stowarzyszenie Spektrum, Przedszkole nr 24 z Oddziałami: Integracyjnym i Specjalnym , Szkoła Podstawowa nr 1 z Oddziałami Integracyjnymi oraz Gimnazjum nr 2 z Oddziałami Integracyjnymi oraz Zespół Szkół Specjalnych.
Na to zaburzenie nie ma lekarstwa. Prawdopodobnie nie będzie go też „jutro”. Na początku trudno zauważyć objawy stanu odmiennego funkcjonowania systemu nerwowego i rozumienia rzeczywistości. Maluchy są spokojniejsze. Nie wymagają takiego zainteresowania jak rówieśnicy. Z czasem ten spokój przeraża rodziców. Dostrzegają zachowania, które wyróżniają je spośród innych dzieci. Autyzm diagnozuje się między drugim, a trzecim rokiem życia. Symptomem zaburzenia, u podstaw którego leży nieprawidłowa praca mózgu może być problem z mową, postrzeganiem świata czy rozumieniem relacji społecznych. Szacuje się, że w Polsce jedno na 300 dzieci rodzi się autystyczne. Zaburzenie częściej dotyczy chłopców niż dziewczynek.
Postrzeganie świata
Osoby z autyzmem w odmienny sposób niż my odbierają świat. Ich zmysły są albo czulsze, albo niedostatecznie uwrażliwione na bodźce docierające z otoczenia. Próbując poradzić sobie z otaczającą rzeczywistością, dostosowują ją do swoich zmysłów. Nam jest trudno sobie wyobrazić, że sól może być kwaśna, śnieg parzyć, a delikatne głaskanie powodować silny ból. Ale tak może wyglądać ich świat. Taki odbiór świata nie jest wcale gorszy ani lepszy. Jest po prostu inny i zasługuje na nasze zrozumienie. Kwiecień jest miesiącem Wiedzy na Temat Autyzmu, a jego obchody oficjalnie zainaugurował Światowy Dzień Wiedzy na temat Autyzmu, ustanowiony przez organizację Narodów Zjednoczonych, przypadający na 2 dzień kwietnia. Tego dnia tysiące budynków na całym świecie rozbłysło niebieskim światłem na znak solidarności oraz zmiany postrzegania przez społeczeństwo osób z autyzmem. Solidarność warto wyrażać nie tylko od święta. Każdy z nas w swoim bliższym czy dalszym otoczeniu może odnaleźć osoby z autyzmem, ich rodziny i dać im nadzieję na lepsze życie. Nawet najmniejszy gest, każda aktywność z naszej strony może ułatwić im funkcjonowanie w naszym otoczeniu. I wcale nie musimy, choć możemy oświetlić swoje domostwa na niebiesko. Wystarczy, że o kolor wzbogacimy nasz strój bądź okażemy finansowe wsparcie organizacjom działającym na rzecz osób z autyzmem, przekazując im 1% swojego podatku bądź jakąkolwiek darowiznę.
W Raciborzu na rzecz osób zmagających się z autyzmem działa między innymi Stowarzyszenie Spektrum, Przedszkole nr 24 z Oddziałami: Integracyjnym i Specjalnym, Szkoła Podstawowa nr 1 z Oddziałami Integracyjnymi oraz Gimnazjum nr 2 z Oddziałami Integracyjnymi oraz Zespół Szkół Specjalnych.
Przedszkole nr 24 w Raciborzu
Przedszkole nr 24 z Oddziałami: Integracyjnym i Specjalnym wspólnie naucza i wychowuje dzieci zdrowe oraz niepełnosprawne. W przedszkolu funkcjonują cztery grupy. Jedna ogólnodostępna, dwie integracyjne i specjalna. Do przedszkola uczęszczają dzieci od 3 do 6 roku życia, natomiast dzieci niepełnosprawnew placówce przebywać mogą do 9 roku życia.
Od września 2006 roku w placówce prowadzone są zajęcia w ramach wczesnego wspomagania rozwoju dziecka. Zajęciami tymi objęte są dzieci z różnorodnymi dysfunkcjami, posiadające opinię o wczesnym wspomaganiu wydaną przez poradnię psychologiczno-pedagogiczną. – Na podstawie opinii o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka zespół specjalistów w przedszkolu opracowuje kierunki działania, indywidualny program oraz nawiązuje współpracę z zakładem opieki zdrowotnej lub ośrodkiem pomocy społecznej w celu zapewnienia dziecku rehabilitacji, terapii lub innych form pomocy. Stosownie do potrzeb, analizujemy skuteczność pomocy udzielanej dziecku i rodzinie – tłumaczy Róża Burek, dyrektor Przedszkola nr 24. Zajęcia w ramach wczesnego wspomagania odbywają się w wymiarze od 4 do 8 godzin w miesiącu, w zależności od możliwości psychofizycznych i potrzeb dziecka. W bieżącym roku na zajęcia w ramach Wczesnego Wspomagania uczęszcza 42 dzieci. Ponadto na podstawie obserwacji, pogłębionego wywiadu z rodzicami oraz zaleceń wynikających z orzeczenia bądź opinii przygotowywany dla każdego dziecka zostaje indywidualny program edukacji terapeutycznej. Realizowany przy pomocy metod: Metody Ruchu Rozwijającego wg W. Sherborne, Metody Dennisonów, Metody dobrego startu, Terapii polisensorycznej, Programu aktywności Knillów czy Metody pedagogiki zabawy.
– Oprócz przedstawionych kilku metod, które wykorzystujemy w pracy z dziećmi, nieodłączną działalnością są zajęcia ukierunkowane na rozwijanie samodzielności dzieci. Środkiem wiodącym do osiągnięcia tego celu są zajęcia, podczas których wychowankowie przygotowują proste posiłki, a następnie uczestniczą w ich konsumpcji. Wykonywanie dań współgra z rytmem kalendarza przyrody. Jesienią dzieci przygotowują przetwory, zimą pieką pierniczki, zaś wiosną wykonują surówki z nowalijek oraz desery z sezonowych owoców – dodaje dyrektor P24. Przedszkole realizuje także program z Muzykoterapii, Dogoterapii, Terapii behawioralnej, Terapii Integracji Sensorycznej. Wszystkie dzieci w placówce objęte są opieką psychologa i logopedy.
Ideą pracy przedszkola jest tworzenie takich warunków, które pozytywnie wpływają na rozwój aktywności dzieci oraz pozwalają na ujawnienie się tkwiących w każdym dziecku potencjalnych zdolności. Rozwój dzieci niepełnosprawnych stymulowany jest kontaktem z dziećmi pełnosprawnymi. Natomiast poprzez wspólna zabawę i naukę dzieci pełnosprawne uczą się empatii.
Stowarzyszenie Spektrum
Stowarzyszenie Na Rzecz Osób Niepełnosprawnych i Ich Otoczenia Spektrum to grupa rodziców, terapeutów i innych specjalistów z powiatu raciborskiego, którzy postanowili stworzyć dla swoich małoletnich, a także dorosłych już dzieci z zaburzeniami rozwojowymi oraz niepełnosprawnością miejsce i warunki do radosnego, i zrównoważonego rozwoju. Stowarzyszenie pomaga rodzinom dzieci z niepełnosprawnością i zaburzeniami rozwojowymi typu: autyzm, Zespół Aspergera, Zespół Retta, Zespół Downa czy zaburzeniami sprzężonymi.
Pomysł utworzenia Stowarzyszenia pojawił się w czasie spotkań rodziców dzieci z zaburzeniami autystycznymi na tzw. grupie wsparcia organizowanej przez Poradnię Psychologiczno-Pedagogiczną w Raciborzu. – Postanowiliśmy stworzyć tu, w naszym mieście, miejsce, w którym nasze dzieci otrzymałyby to, za czym do tej pory musiały jeździć poza Racibórz. Miejsce terapii, ćwiczeń, ale także relaksu, odpoczynku, zabawy. Miejsce, w którym nie będą postrzegane za „dziwaków”. Miało to być miejsce przyjazne także dla rodziców, gdzie mogliby się spotkać z innymi rodzicami lub zwyczajnie odpocząć, podczas gdy ich dziecko będzie miało zapewnioną opiekę specjalisty – tłumaczy członkini stowarzyszenia, Katarzyna Dobrzycka.
Stowarzyszenie swoją działalność rozpoczyna w styczniu 2015 roku. Funkcję prezesa obejmuje Katarzyna Maciejska, prywatnie mama autystycznego Kuby. Drugą osobą, bez której realizacja zamierzeń rodziców byłaby niemożliwa, jest Małgorzata Jańska, wiceprezes, mama Radka. W działaniach aktywnie uczestniczy każdy członek Spektrum. – Każdy rodzić, mimo wielu problemów towarzyszących w życiu z osobą autystyczną, stara się choć trochę swojego czasu poświęcić różnym sprawom organizacyjnym – dodaje pani Katarzyna.
W tej chwili z pomocy stowarzyszania, z różnych form terapii korzysta 23 podopiecznych. Obecnie realizowany jest projekt „Otwieramy się na otoczenie” w ramach dofinansowania otrzymanego ze środków Programu Funduszu Inicjatyw Obywatelskich. Prowadzone są zajęcia ruchowe z elementami terapii SI i terapii ręki, hipoterapia, biofeedback, gimnastyka korekcyjna, terapia czaszkowo-krzyżowa, zajęcia z logopedą. Ważnym elementem terapeutycznym są też zajęcia grupowe – arteterapia (warsztaty plastyczne), dogoterapia, zajęcia metodą ruchu rozwijającego V. Sherborne, trening umiejętności społecznych, które kształtują u dzieci prawidłowe relacje społeczne, uczą je zachowań w różnych sytuacjach spotykanych na co dzień w otaczającym je świecie, komunikacji a także obcowania z drugim człowiekiem. Wszystkie formy zajęć prowadzone są przez wykwalifikowanych specjalistów i terapeutów, głównie z terenu powiatu raciborskiego.
Stowarzyszanie ponadto organizuje imprezy plenerowe na terenie siedziby. Organizowane są zabawy dla dzieci, w czasie których rodzice mają chwilę na rozmowę lub na odpoczynek. We wszystkich przedsięwzięciach działania Spektrum wspiera rzesza wolontariuszy. Młodzież chętnie bierze czynny udział w organizacji różnych imprez. Pomagają także w prowadzeniu niektórych zajęć, głównie tych grupowych.
Po tych prawie trzech latach działalności śmiało można stwierdzić, że stowarzyszenie dobrze realizuje wszystkie wyznaczone cele. Powstało miejsce przyjazne dla osób z zaburzeniami rozwojowymi i ich rodziców. – Jako rodzice dzieci autystycznych wiemy, że zaburzenie to dotyka także rodzinę osoby autystycznej. Nieprawidłowości w rozwoju dziecka są źródłem ogromnego obciążenia emocjonalnego, a często także fizycznego, związanego z koniecznością sprostania wielu obowiązkom nieznanym opiekunom dzieci rozwijających się prawidłowo. Dlatego tak ważne jest wzajemne wsparcie i zrozumienie osób tworzących Stowarzyszenie – mówi pani Katarzyna.
Celem organizacji są działania upowszechniające wiedzę o autyzmie wśród społeczności miasta Racibórz. Wielkim zainteresowaniem cieszyła się zorganizowana w kwietniu ubiegłego roku konferencja „ Autyzm – poznaj zanim ocenisz”. Na 8 kwietnia planowana jest kolejna – „Dziecko z autyzmem – współczesne metody terapii”.
/mh/
fot. Ireneusz Burek
Środowisko, jakość życia, ekologia
