Program kółka chemicznego dla gimnazjum

Magdalena Klima

Uczeń to „mały człowiek”
Ucz go, wychowuj,
Rozbudzaj twórczą ciekawość,
Pozwól mu samodzielnie myśleć,
Wzbudź zaufanie, a spełnisz się jako „nauczyciel”

SPIS TREśCI:

I. WSTĘP
II. CELE PROGRAMU
1) nadrzędne
2) edukacyjne
3) wychowawcze
III. FORMY PRACY
IV. METODY PRACY
V. OCZEKIWANIE REZULTATU
VI. PROPONOWANE TEMATY ZAJĘĆ
VII. BIBLIOGRAFIA

I. WSTĘP
Aby dziecko mogło twórczo się rozwijać musi mieć stworzone odpowiednie warunki, mieć pewną swobodę działania, dostęp do materiałów i osobę, która poprowadzi go w świat jego wyobraźni.
Rozwój aktywności twórczej dziecka powinien przede wszystkim odbywać się w szkole, której zadaniem jest rozwijanie wszelkich zdolności ucznia, dzięki czemu kształtuje on swoją osobowość i zwiększa szanse powodzenia w szkole i w życiu. Zajęcia pozalekcyjne stwarzają niewątpliwie dziecku takie możliwości.
Dzięki organizacji i prowadzeniu takich zajęć nauczyciel przyczynia się do realizacji zadań związanych z indywidualizację nauczania, oraz poznawania uzdolnień ucznia, co bardzo ułatwia kierowanie jego rozwojem. Jest to ważne w obecnym systemie szkolnictwa, gdzie klasy są bardzo liczne i rzadko dzielone na grupy.
Aby koło chemiczne mogło funkcjonować, konieczne jest dobre przygotowanie pracowni chemicznej. Nauczyciel zapoznaje uczniów z regulaminem BHP pracowni, kartami charakterystyki substancji niebezpiecznych.
Program koła chemicznego obejmuje zajęcia laboratoryjne często łączone z zajęciami rachunkowymi. Umiejętność prowadzenia obliczeń chemicznych jest uczniom niezbędna do samodzielnego projektowania doświadczeń.

Propozycje organizacji pracy koła chemicznego:
I Grupa ogólna
1. Zajęcia laboratoryjne jednolite
2. Obliczenia chemiczne
3. Praca z literaturą popularnonaukową
4. Oglądanie filmów
5. Dyskusje, konkursy, zabawy

II Grupa specjalistyczna
1. Samodzielna praca badawcza uczniów
2. Rozwiązywanie złożonych problemów laboratoryjnych i teoretycznych
3. Udział w olimpiadzie chemicznej

II. CELE PROGRAMU

A. NADRZĘDNY CEL PROGRAMU

Pobudzanie aktywności twórczej ucznia oraz kreowanie w nim uzdolnień

B. CELE EDUKACYJNE

1. Rozwój zdolności twórczych
2. Kształcenie umiejętności racjonalnego interpretowania zjawisk
3. Stosowanie zdobytej wiedzy w praktyce
4. Kreowanie w uczniach innowacyjnego sposobu myślenia
5. Pomoc w rozwiązywaniu sytuacji problemowych
6. Przygotowanie uczniów do konkursów chemicznych i ekologicznych
7. Udział uczniów w tworzeniu projektów ekologicznych

C. CELE WYCHOWAWCZE

1. Kształtowanie umiejętności współpracy w grupie uczniów
2. Rozwijanie umiejętności twórczego myślenia
3. Pomoc uczniom nieśmiałym w przezwyciężaniu wszelkich barier
4. Zdobyte wiadomości wykorzystać w życiu codziennym

III. FORMY PRACY

1. Praca indywidualna
2. Praca w grupach

IV. METODY PRACY

1. Pokaz, obserwacja
2. Pogadanka
3. Seminarium
4. Problemowa
5. Burza mózgów
6. Metaplan
7. Wiązania teorii z praktyką

V. OCZEKIWANE REZULTATY PO WDROŻENIU PROGRAMU KÓŁKA CHEMICZNEGO

Uczeń potrafi:
1. Posługiwać się sprzętem laboratoryjnym
2. Posługiwać się kartami charakterystyki
3. Przeprowadzić najprostsze doświadczenia
4. Współpracować w grupie
5. Rozwiązywać sytuacje problemowe-badawcze
6. Rozwiązywać zadania rachunkowe wykraczające poza program
7. Wykorzystywać wiedzę zdobytą w życiu codziennym
8. Samodzielnie podejmować decyzje

VI. PROPONOWANE TEMATY ZAJĘĆ

A. TEMATYKA O CHARAKTERZE LABORATORYJNYM

1. Otrzymywanie najprostszych substancji: tlenu O₂, chloru Cl₂, dwutlenku węgla CO₂, wodoru H₂.
2. Hodowanie kryształów siarczanu (VI) miedzi (II)
3. Otrzymywanie niektórych kwasów: HCL, H₂SO₃, H₂CO₃,
4. Otrzymywanie niektórych wodorotlenków np.: NaOH, Ca(OH)₂, Cu(OH)2
5. Przeprowadzenie reakcji strąceniowych
6. Otrzymywanie niektórych soli, np.: chlorku amonu
7. Otrzymywanie mydła
8. Otrzymywanie najprostszych estrów
9. Wykrywanie skrobi
10. Badanie reakcji glukozy z odczynnikiem
11. Badanie właściwości polimerów za pomocą papierka wskaźnikowego acetonu, kwasu siarkowego
12. Poznanie elementów chromatografii

B. ZAJĘCIA O CHARAKTERZE NAUKOWO-TECHNICZNYM

1. Wykonywanie wykresów i tablic pomocniczych w nauczaniu chemii
2. Wykonywanie prostych tablic
3. Montaż aparatury chemicznej i prostych zestawów do ćwiczeń

C. ĆWICZENIA RACHUNKOWE

Rozwiązywanie zadań rachunkowych pod kątem przygotowania do konkursu chemicznego oraz do szkół ponadgimnazjalnych:
1. Stężenia procentowe
2. Przeliczanie stężeń
3. Stężenie molowe
4. Zadania stechiometryczne
5. Matematyczny sposób dobierania współczynników w reakcjach chemicznych
6. Reakcje redoks
7. Wzory strukturalne

VII. BIBLIOGRAFIA

1.A. Burewicz, P. Jagodziński- „Doświadczenia chemiczne dla szkół podstawowych” Warszawa 1997 WSiP
2.J. Białecki- „Rola zajęć pozalekcyjnych w procesie wychowawczym”, „Wychowanie” 2/1968
3.J. Białecki- „Kształcenie wybitnie uzdolnionych”, „Nowa Szkoła” 10/1969
4.K. Czajkowski- Poszukiwanie dzieci uzdolnionych „Nowa Szkoła” 12/1972

---

Opracowano w oparciu o podstawę programową
w wykazie MEN DKW 4014-95/99

Opracowała mgr Klima Magdalena
nauczyciel Gimnazjum w Krzanowicach