31 grudnia 2010 r. minął termin usunięcia bądź unieszkodliwienia niebezpiecznych związków PCB oraz urządzeń, które je zawierają. W rozumieniu przepisów ustawy o odpadach, od 1 stycznia 2011 r. PCB są odpadami niebezpiecznymi. Za ich nieusunięcie grozi grzywna lub areszt.
Polichlorowane bifenyle (PCB) są bardzo odpornymi chemicznie cieczami, które nie ulegają spalaniu i słabo przewodzą prąd, dzięki czemu znalazły szerokie zastosowanie w przemyśle. Szacuje się, że w szczytowym okresie rozwoju produkcji (lata 1950-1970) wynosiły 100 ton rocznie.
Szkodliwe właściwości PCB odkryto w latach 70. XX wieku. Okazało się, że związki mają silne związki rakotwórcze. Eksperci stwierdzili ponadto, że w środowisku naturalnym PCB ulegają bardzo powolnemu rozkładowi, któremu towarzyszy wydzielanie się związków pochodnych o własnościach zbliżonych do dioksan (organiczny związek chemiczny z grupy cyklicznych eterów). Ze względu na swoją szkodliwość, stosowanie PCB zostało zabronione w Stanach Zjednoczonych już w 1977 r. W Polsce oraz w Unii Europejskiej ich stosowanie jest legalne, choć od 1976 r. Wspólnota Europejska stopniowo dąży do usunięcia tych związków z użycia.
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady, która reguluje ograniczenia dotyczące urządzeń zawierających PCB została wdrożona do polskiego prawa w 2001 r. Zgodnie z tymi zapisami, w 2010 r. minął dziewięcioletni okres przejściowy na realizację obowiązku usunięcia i unieszkodliwienia wszystkich zasobów PCB, które – w rozumieniu przepisów ustawy o odpadach – zostały automatycznie zakwalifikowane jako odpady.
Posiadaczy przedmiotowych odpadów, którzy nie zapewnili usunięcia i unieszkodliwienia PCB, i urządzeń, które je zawierają, obowiązywać będą przepisy ustawy o odpadach i wynikające z nich sankcje, egzekwowane przez organy administracji publicznej. Spośród sankcji, do najważniejszych należy możliwość nałożenia kary aresztu, grzywny albo ograniczenia wolności, a także możliwość nałożenia przez wójta, burmistrza czy prezydenta miasta na posiadacza PCB (w trybie art. 34. ustawy o odpadach) decyzji, nakazującej posiadaczowi odpadów usunięcie ich z miejsc nieprzeznaczonych do składowania lub magazynowania odpadów, wskazując sposób wykonania tej decyzji. W przypadku magazynowania odpadów w miejscu na ten cel nieprzeznaczonym mogą być również nałożone przez marszałka województwa opłaty podwyższone za korzystanie ze środowiska.
Jak zaznacza Małgorzata Szymborska – usuwanie PCB w Polsce trwa już dziewięć lat. – To bardzo długi okres na przystosowanie się do nowych przepisów. Wszyscy wiemy, jak bardzo niebezpieczna dla zdrowia i środowiska to substancja, a jednak proces jej całkowitego usunięcia jeszcze się nie zakończył. W ostatnich miesiącach przypominaliśmy o tym obowiązku organom administracji publicznej, odpowiedzialnym za realizację przepisów ochrony środowiska oraz ich egzekwowanie, a także przedstawicielom izb i związków zrzeszających branże, w których urządzenia PCB były użytkowane w największej skali – podkreśla zastępca dyrektora w Departamencie Gospodarki Odpadami Ministerstwa Środowiska.
Usunięcie lub oczyszczenie urządzeń zawierających PCB należy zlecić wyspecjalizowanym firmom, które posiadają odpowiednie zezwolenia.
/oprac. BaK/
Źródło: ekologia.pl
Środowisko, jakość życia, ekologia
